معاون وزیر خارجه: بادها و حتی طوفانها نمی تواند بر روابط دو ملت آذربایجان و ایران لطمه بزند

آذربایجان، باکو، خبرگزاری ترند/ 20 آبان، خبرنگار تمکین جعفر اف /

مصاحبه اختصاصی خبرگزاری ترند با ابراهیم رحیم پور معاون آسیا ، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت خارجه و نماینده ویژه ایران در امور دریای خزر

چشم انداز روابط ایران و آذربایجان را چگونه می بینید و اولویت همکاریهای دوجانبه چیست؟

دو کشور دارای اشتراکات فراوانی هستند. در بین هفت همسایه زمینی و هشت همسایه آبی ایران شاید کمتر کشوری باشد که این همه اشتراکات با ایران داشته باشد. یعنی مجموعا ایران 15 همسایه زمینی و آبی دارد و در بین انها آذربایجان یک ویژگی خیلی بارزی دارد. از این نظر روابط ما عمق تاریخی و مردمی دارد. لذا، حتی با تغییرات دولتها در دو طرف این روابط گسستنی نیست و از این جهت ما مطمئن هستیم که بادها و حتی طوفانهایی مانند مثل فروپاشی شوروی و یا سقوط شاه و یا حوادث دیگر نمی تواند این ریشه و روابط دو ملت را لطمه بزند.

از این جهت ما تردیدی نداریم. ولی خوب یک مقداری مراقبت می خواهد که به هر حال خوشبختانه در حال حاضر هر دو دولت این توان را دارند که بخوبی مراقبت بکنند و به این پیوندی که هم تاریخی و هم مردمی است اضافه کننذ و جلوی کسانی که بخواهند بر خلاف این مسیر حرکت کنند را بگیرند و اجازه ندهند که به این موضوع لطمه بزنند. هیچ قدرتی نمی تواند لطمه اساسی به این دوستی دو کشور که یک دوستی مستحکمی هست بزند.

اولویتهای ما هم اولویتهایی است که به مردم دو طرف کمک کند و آنها را در جهت رفاه و آرامش و امنیت پشتیبانی بکند. از این جهت هم اولویتهای ما فرهنگی است که ریشه های مردمی دارد و هم اقتصادی و امنیتی است. از این نظر ما اسنادی که امضاء می کنیم و مذاکراتی که مرتب باهم داریم در این راستا است. چه آنچه که دو جانبه است و چه آنچه که مثل مسائل دریای خزر منطقه ای است، مثل مقابله با افراطگری در منطقه، مثل تمامیت ارضی همه کشورهایی که در منطقه هستند و لذا از این جهت این جزو اولویتهایی است که دو کشور بر آن اعتقاد دارند.

از آنجا که حسن روحانی رئیس جمهور محترم ایران به آذربایجان سفر خواهند داشت، هدف از سفر ما (قبل از ورود روحانی) به باکو این است که اسناد مربوط به این سفر را آماده بکنیم. امیدواریم بتوانیم هر چه پربارتر به نفع دو کشور اسناد را آماده کنیم. این اسناد، اسناد اقتصادی ، فرهنگی ، سیاسی ، حقوقی و همچنین بیانیه مشترک سفر است، مربوط به سد خدافرین، مربوط به رودخانه های مرزی هست و به هر حال تنوعی از همه مسائل مربوط به اقتصادی ، فنی و فرهنگی است که بین دو کشور قرار است که امضاء بشود. تقریبا هشت سند آماده است و سه سند دیگر هم بنده مذاکره می کنم. پروسه ای دارد که طی یکی دو روز آینده معلوم می شود.

- تعیین رژیم حقوقی دریای خزر در چه مرحله ای است؟

مذاکرات رژیم حقوقی دریای خزر راهکار خاص خودش را دارد. در چارچوب نماینده ویژه کشورها (5 کشور) که ما مذاکراتمان رو به جلو بوده است. در آستاراخان هم در جلسه چهارم سران، به نظر می رسد که پربارترین جلسه سران بوده است. پس کار رو به جلو می رود. موضوع بین ما و آذربایجان نیست ، موضوع پنج کشور است که پنج دیدگاه دارند و اینها بایستی بهم نزدیک بشود. تا اندازه ای نزدیک شده اما هنوز قابل مذاکره است برای اینکه بتوانیم به یک رژیم حقوقی مناسب هر پنج کشور برسیم. به هر حال پنج کشور مثل پنج انگشت دستان هستند که بایستی یک وزنی را باهم بلند کنند از روی زمین و با همان تفاوتهایی که پنج انگشت باهم دیگر دارند. لذا ما امیدوار هستیم. هر پنج کشور اشتراکاتی دارند و اختلاف نظرهایی دارند. و اینها موضوعی است که در دستور کار بیست سال گذشته بوده و ظاهر مقدار دیگری نیز بایستی برای آن وقت صرف کنیم.

آیا مذاکراتی برای رزمایشهای مشترک نظامی در خزر انجام شده است؟

هنوز با کشورهای حاشیه خزر درباره اینکه یک مانور و یا رزمایش نظامی داشته باشیم، به نتیجه نرسیده ایم. البته پنج کشور به صورت دو جانبه باهم دیگر همکاریهایی دارند. اما ساز و کار مسائل نظامی و امنیتی دریای به صورت جامع طراحی نشده است. در بخش امنیتی البته موافقتنامه های امنیتی امضاء شده ، از پارلمانها گذشته و در به زودی اجرایی خواهد شد. اما در مورد نظامی هنوز نظرات مشابه نشده است و فکر می کنیم این مدت بیشتری را می طلبد. مهم این است که امنیت را ما خودمان بایستی در اینجا داشته باشیم و هیچ کشور و یا نیروی خارجی اجازه ورود به این دریاچه ندارند و از این جهت است که خوشبختانه ما درگیرهای نظامی و یا تنشهای نظامی قابل توجه در این دریاچه نداشتیم و این هم به دلیل این است که ما خودمان در این دریاچه می خواهیم زندگی کنیم و اجازه دخالت و نفوذ و تفرقه انگیزی به نیروهای خارجی نمی دهیم.

روابط ایران و روسیه در چه مرحله ای است؟

روابط ایران و روسیه یک روابط تاریخی است و روسیه همسایه ایران است لذا به عنوان یک قدرت و واقعیت و خوشبختانه به عنوان یک قدرت مستقل و غیر وابسته برای ایران قابل احترام است. از این نظر طبیعی است که ایران و روسیه روابطش باید افزایش یابد.
می توانیم بگوییم متاسفانه روابط اقتصادی در طول گذشته چه در دوره شوروی و چه بعد از فروپاشی روابط خوبی نبوده است. از این جهت به هر حال به هر دلیل یک کمبودی در این زمینه هست . ایران با چین در سال 40 میلیارد دلار رابطه اقتصادی دارد، این رقم با مسکو کمتر از سه میلیارد دلار است و فکر می کنم ایران با روسیه هم می تواند روابط اقتصادی گسترده تری داشته باشد. ایران به دنبال جبران کمبودهای گذشته خود در رابطه خویش با روسیه است و حساسیتها غرب در این موضوع هم برای ما ارزشی ندارد. ایران شریکهای اقتصادی خود را به دستور کسی انتخاب نمی کند. با روسها هم مثل ترکیه، مثل هند، چین و بقیه کشورها که روابط گسترده داریم طبعا باید روابطی داشته باشیم که هر دو راضی باشیم. در این جهت دولت آقای روحانی گامهایی را برداشته است.

مذاکرات هسته ای در چه مرحله ای است؟

مذاکرات هسته ای ایران بر اساس اصول خودمان طراحی کرده ایم و بنظر می رسد این مذاکرات رو به جلو هستیم و به عقب برنمی گردیم. بنظر می رسد طرفهای متقابل هم چنین نیتی دارند. اما خوب به هر حال یک بی اعتمادی متقابل را نمی شود به سرعت جبران کرد. تلاش می کنیم که حل و فصل بشود و لذا نا امید نیستیم و امیدمان است که به هر حال با حق و حساب ما بتوانیم به حقمان برسیم و اعتمادسازی متقابل هم باشد که طرف مقابل به بهانه ساخت بمب با ما این گونه رفتار می کند منطقا بپذیرد که ما در این مسیر نیستم. هر مکانیسمی هم که طراحی بشود بر این بجز اینکه ما را محروم بکنند از این تکنولوژی برای ما قابل قبول است.
فکر می کنم که کارهای سخت این طور نیست که یک شبه به نتیجه برسد یک مقدار اعتمادسازیهای متقابل می خواهد و در حال حاضر وضعیت مذاکرات را خوب و روبه جلو ارزیابی می کنم.

مناقشه قره باغ کوهستانی

ایران حامی این است که کشورها تمامیت ارضی شان حفظ بشود و مردم تحت ظلم و فشار قرار نگیرند. سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در هر جای دنیا بر این است. به همین دلیل هم که علیه ایران تحریمهای ایران به خاطر بمب هسته ای نیست به، خاطر حمایتهایی است که ما از مظلومین می کنیم. لذا به ما می گوتند شما ساکت باشید و کاری به دیگران نداشته باشید. ما می گوییم ما نمی توانیم ساکت باشیم و اگر ما شاهد باشیم که جای دیگر ظلم می شود این ظلم به ایران هم می آید. اما در بین کشورهای اسلامی متاسفانه ان قدرت، آن یک پارچگی و وحدت وجود ندارد. داعش چه جنایتی می کنند؟ در منطقه خودمان اول ما باید بین خودمان وحدت وجود داشته باشیم. به نام اسلام نبایستی مسلمانها را بکشند. امیدواریم که برای همه مسلمانها روشن بشود که این ادعا با خواسته های درونی متفاوت است و بایستی جهل و بی سوادی و نزاع را ریشه کن بکنیم. آن موقع می توانیم اتحادیه ای مثل اتحادیه اروپا داشته باشیم که برای اینکه سایست های واحد داشته باشم.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency