تهمینه میلانی: خانه سینما، خانه سینماگران است، نه دولت (مصاحبه)

آذربایجان، باکو،9 آذر، خبرگزاری " ترند" خبرنگار ت. جعفر اف/

تهمینه میلانی فیلمنامه نویس و فیلمساز ایرانی، مهندس معماری و كار آموخته در سینما است. تهمینه میلانی جزو كارگردانانی است كه فیلم هایش این اقبال را داشته اند كه نه تنها در داخل ایران بلكه در كشورهای مختلف جهان نیز مورد استقبال قرار گیرد.
تهمینه میلانی علاوه بر فعالیت سینمائی ، به عنوان معمار نیز فعالیت هنری دارد. وی بعنوان داور در هشتمین جشنواره بین المللی فیلم جوانان جمهوری آذربایجان به باکو آمده است، فرصتی پیش آمد تا مصاحبه ای با وی داشته باشیم:

- امروز سینمای ایران شهره منطقه ای و حتی جهانی برای خود کسب کرده است. به عنوان یک کارگردان و سینماگر ایرانی شما جایگاه حقیقی و فعلی سینمای ایران و سینماگران ایرانی را چگونه می بینید؟

- بهتر است اینطور بگویم که سینمای ایران جایگاه خاصی داشت. در این دو - سه سال اخیر متاسفانه این جایگاه خیلی کمرنگ می شود. بی توجهی مسئولین داخل کشور به فیلم سازان مستقل باعث شده که آن جایگاهی را که داشتیم روز به روز کم رنگتر شود . یعنی بندرت دیگر فیلمی که در جهان مطرح باشد را می بینید. من چون به عنوان داور فیستوالهای مختلف می روم، می توانم در مورد این مسئله دورنمای بهتری را بدهم. مثلا در چند فیستوال اخیر که من داور بودم یک فیلم ایرانی حضور نداشت. در حالیکه دو - سه سال پیش سر اینکه در این فیستوالها یک فیلم از ایران داشته باشند باهم رقابت می کردند. این نشان می دهد که ما فیلمهایمان یا داخل ایران ساخته نمی شود و یا اجازه بیرون آمدن داده نمی شود. این صدمه اش در واقع به خود ایران می خورد نه فقط کارگردانان. من فکر می کنم باید یک ذره مسئولین سینمایی ما سعه صدر داشته باشند، اجازه بدهند فیلمهای انتقادی ساخته بشود. ذات سینما این است. ولی بنظر می آید که مخالف این هستند و هر کس را که کمی انتقادی فکر می کند را کنترل می کنند. این کنترل به ضرر کل فرهنگ ایران تمام می شود.

- در مطبوعات داخلی ایران به دفعات از شما به عنوان فمنیست نام برده شده است، آیا شما یک فمنیست هستید؟

- من نگفته ام که فمنیست هستم. این نام را روزنامه کیهان به من داده است. من می گویم من درباره زنها فیلم می سازم . به خاطر اینکه من به تعادل اعتقاد دارم. من معتقدم که در یک خانواده سالم زن و مرد باید حقوق برابر داشته باشند تا آن خانواده متعادل و سالم بماند. اگر در یک خانواده ای صحبت از فرادست و فرودست باشد. یعنی یکی ارباب باشد و یکی اطاعت کند، آن خانواده رنگ آرامش و آسایش را نمی بیند. من چون راجع به مسائل زنان فیلم می سازم به من این اسم را دادند . در حالیکه برای من نه زن و نه مرد هیچ کدام اولویتی ندارد. من خودم همسر دارم، بچه دارم، زندگی خانوادگی دارم، خانه داری می کنم، آشپزی می کنم. یعنی نه اینکه من اینها را بد بدانم منتهی چون در کنار من مردی هست که پا به پای من به من کمک می کند. هم مسائل خانه، بچه داریمان، هم محیط کارمان باهم هست. فکر می کنم این بهترین نوع زندگی است. این است که سعی می کنم با نشان دادن مسائل خانواده ها به این تعادل کمک کنم، نه اینکه اعتقاد داشته باشم که زنها بهتر از مردها هستند. من همچنین هدفی ندارم. من به انسانیت و انسان بودن فکر می کنم . بنابراین نمی شود کلمه فمنیست را در مورد من به کار برد. ولی اینرا گفته ام که اگر اسم کاری که من می کنم این باشد که من در مسائل اجتماعی، سیاسی و روانی زنان طبقه متوسط ایران فیلم بسازم تا کمک کنم که جامعه متعادل بشود، فمنیسم هست، من فمنیست هستم. چون فمنیسم هم مثل بقیه اسمها معانی مختلفی دارد. اینکه این اسم کجا باشد مثل کمونیسم ، کمونیسم شوروی با چین و کشورهای دیگر خیلی فرق دارد. فمنیسم در سوئد، امریکا، ایران و یا عربستان باهم خیلی فرق دارند.

- با توجه به اینکه تقریبا به آخر سال میلادی می رسیم سالی که گذشت، برای شما چگونه بود؟ چه کارهایی را انجام دادید و چه برنامه هایی برای سال آینده دارید؟

- من سه سالی است که متاسفانه فیلمی نساخته ام. یعنی بعد از تغییر دولت جدید و آن اتفاقاتی که در ایران افتاد، در هنر کنترل خیلی شدید شد. اخیرا به من پروانه ساخت داده اند، پس من سال آینده یک فیلم خواهم ساخت. سال گذشته برای من سال پر باری بود چون من به پشتوانه فعالیتهای هنری گذشته ام، به خیلی کشورهای بزرگی دعوت شدم؛ به عنوان داور. یعنی من سفرهایم را داشتم، ارتباطات فرهنگی و هنری را داشته ام. چندین فیلمنامه نوشته ام، کار معماری کرده ام . معماریهای بسیار درخشانی در کشورم انجام دادم و اینها همه عالی بود. اما متاسفانه من تولید سینمایی نداشته ام و امیدوارم با پروانه جدیدی که به من داده اند یک فیلمنامه ملی و میهنی است موضوع و خیلی هم پر خرج و بزرگ است سال اینده بتوانم یک فیلم زیبا به دنیا بدهم نه فقط ایران.

- در مورد فیلمی که می خواهید بسازید می توانید بیشتر توضیح بدهید؟

ببینید همیشه جنگ از دید مردها تعریف شده است. یعنی نه اینکه همه، واقعا فیلمی هم داشتیم که مربوط به خانمها بوده است. ولی این فیلم من فقط دیدگاه یک دختر جوان به جنگ است. جنگ بین ایران وعراق. یعنی داستان فیلم من یک دختر خانم خیاط است. این یک زن بسیار معمولی و جوان . از دید این خانم من جنگ را تعریف کرده ام. خیلی فیلمنامه انسانی است و اسم فیلم هم "تنهایی پرهیاهو" هست.

به ساخت فیلم در سطح بین المللی فکر کرده اید؟ قصد دارید در آذربایجان فیلمی را بسازید؟

امیدوارم که این پیش بیاید چون من به هر حال آذربایجانی هستم و با فرهنگ جمهوری آذربایجان هم بیگانه نیستم. اهنگهای شما را گوش می دهم، فیلمهای قدیمی شما را هزاران بار با خانواده و خودم دیده ام. یعنی واقعا وقتی می گویم من فکر می کنم امده ام توی خانواده ام مبالغه نکردم. حس می کنم انگار امدم یک تبریز دیگر. این خیلی حس نزدیکی است.
به من پیشنهادهای مختلفی از جاهای مختلف جهان شده است. از هالیوود هم پیشنهاد کرده اند. چون من سه بار جایزه بهترین کارگردان لس آنجلس را برده ام. ولی فیلمهایی که به من پیشنهاد دادند فیلمهایی نبود که من دوست داشتم کار کنم. من دوست دارم فکر خودم را فیلم بکنم . باید یک موضوعی با ان ایدیولوژی و تفکر من هماهنگ باشد، نشده تا حالا. ولی اگر مثلا در آذربایجان برسیم به این نتیجه که من فکر خودم را فیلم بسازم ولو مسائل مردم اینجا را ولی با ذهنیت من. با کمال میل این کار را می کنم. صحبتهایی با ترکیه شده شاید به نتیجه برسیم.


- خانه ی سینما به عنوان بزرگترین نهاد صنفی سینمایی ایران از سوی وزارت ارشاد غیرقانونی اعلام و ساختمان آن پلمپ شده است. این اقدام تا چه میزان تاثیر بر روی کار سینماگران داشته و سینماگران چه اقداماتی را در این زمینه انجام داده اند؟
- بنظر من بزرگترین اشتباه فرهنگی که دولت جدید کرد ، بستن خانه سینما بود. در واقع آب به آسیاب دشمن ریختن آنها. کشورهایی را که خودشان قبول ندارند و با انها جنگ هم دارند ، سینمای این کشورها هر روز پیشرفت می کند و اینها با تعطیل کردن خانه سینما و کنترل بیش از حد روی سینمای ایران کمک کردن سینمای دشمنهایی که به زعم آنها دشمنند رشد کند. بله صدمه زده است بسیار صدمه زده است. البته در مورد فیلمسازها و فیلم نامه نویسها، انها فیلمنامه هایشان را نوشته اند، آمده اند، ولی بازیگر پیر می شود. بازیگری که سه سال کار نکند خیلی صدمه می بیند. خیلی تاثیر نامطلوبی گذاشته است، ولی معنایش این نیست که سینما می میرد و یا کنترل می شود.
چون به هر حال یک ماه، سه ماه، شش ماه دیگر ان خانه باز خواهد شد. چون آن خانه ماست. خانه سینماگران است، خانه دولت نیست. دولتها می آیند و می روند ولی سینماگران همان هستند. یک سینماگر می تواند 50 سال کار سینما بکند چهار سال یک بار عوض نمی شود. بنابر این بنظرم یک روز بزودی انجا باز خواهد شد ولی صدمه دیده است.

کمیسیون اروپا از طریق برنامه "اروپای خلاق" قصد دارد برنامه ای منحصربه فرد و پوشش دهنده همه بخش های فرهنگی و خلاق را فراهم آورد و در هر بخش خاص برنامه MEDIA امکانات مالی مختلفی را در اختیار اشخاص حرفه ای جهان سینما بگذارد.آیا شما فکر می کنید امکان تاسیس و اجرای چنین برنامه ای برای افزایش همکاریهای سینماگران آسیایی می تواند اجرا کرد؟

- من نمی توانم دقیقا در این مورد چیزی بگویم ولی فکر می کنم ایجاد و اجرای چنین برنامه ای می تواند به سینماگران کمک شایانی بکند و از چنین برنامه ای استقبال می کنم .

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency