خاتمی: پاسخ اعتراضات مدنی "فشار، سرکوب، زندان و احیانا اعدام" نیست

سید محمد خاتمی رئیس جمهوری پیشین ایران در شفاف ترین و مستقیم ترین موضع گیری خود پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران و حوادث پس از آن اعلام کرد که "ما می خواهیم رهبری که در چارچوب قانون اساسی جایگاه مهمی دارد، رهبر همه کشور و همه مردم باشد." وی ضمن تاکید بر این مطلب که جمهوری اسلامی که ما می خواستیم این نبود که حکومت تحت نظارت مردم نباشد، گفت: حکومتی که متکی بر مردم خود نیست، خواه نا خواه متکی به بیگانه می شود. خاتمی در مورد نامه ای که گفته می شود چندی پیش به آیت اله خامنه ای نوشته، ضمن اینکه اصل نوشتن چنین نامه ای را رد نکرد، گفت: "بعضی‌ها ولایت دارند که دروغ بگویند فلانی نامه نوشته، در نامه فلان چیز آمده،اصلا نه کسی از محتوای آن خبر دارد و نه اصلا چنین چیزهایی وجود داشته است."

به گزارش روابط عمومی دفتر سید محمد خاتمی،وی در آستانه دهه فجر انقلاب اسلامی و در جمع اعضای شورای مرکزی خانه احزاب اظهار داشت:" در آستانه سالروز حادثه‌ای بزرگ در تاریخ هستیم، حادثه‌ای بی‌نظیر از لحاظ مردمی بودن و نیزاز نظر اهدافی که انقلاب ما داشت و هم به جهت برخورداری از رهبری ممتاز که تحولی بزرگ در زندگی ایرانیان ایجاد کرد. مبدا هویت انقلابی، اسلامی، ملی و انسانی همه ما انقلاب اسلامی است." رئیس دولت اصلاحات گفت: "درایران انقلاب مردمی بزرگی با هدف تغییرات اساسی در جامعه رخ داد ولی قربانیان و هزینه فراوانی هم داشت. اما انشالله امسال نیز مردم با هر گرایش و موقعیتی که دارند سی و یکمین سالگرد انقلاب اسلامی را گرامی خواهند داشت. باید توجه داشت که این امر متعلق به یک جناح و بخش خاصی از جامعه نیست." رئیس بنیاد باران با بیان اینکه "دستاورد بزرگ انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی بود"، گفت:" در آن زمان جمهوری اسلامی مطرح شد و مورد تائید و حمایت مردم قرار گرفت نه حکومت اسلامی که این خود نکته مهمی است؛البته بنده اینراکه برخی حکومت اسلامی را مقابل جمهوری اسلامی قرار می‌دهند، یک جسارت می‌دانم".

خاتمی تاکید کرد: "ما معتقدیم ذات حکومت اسلامی مبتنی بر مردم است چرا که در دوره پیامبر و حضرت امیرالمومنین (ع) هم مردم محور و مدار بودند. ولی انتخاب عنوان جمهوری اسلامی هم هوشمندی رهبر انقلاب را نشان می‌داد و هم رشد ملت ایران را اعلام می کرد که ما وارد عصری شده‌ایم که حاکمیت با مردم است. حاصل دیگر انقلاب اسلامی قانون اساسی بود؛این‌که امروز می‌گوییم قانون اساسی مبنا است، معنایش این نیست که قانون اساسی امری ما فوق بشری است بلکه به این معنی است که با روش مردمی تدوین و تصویب شده و مبنای نظام جامعه قرار گرفت. اگر کسی هم انتقاد دارد مبنای عمل همین قانون اساسی است و اگر حرف و حدیثی هم وجود دارد در این است که آیا قانون اساسی درست اجرا می‌شود یا نقض می‌شود؟"

وی تاکید کرد: "اگر این نقض توسط جریان‌ها و گروه‌هاست که بد است و اگر توسط حکومت است که بدتر است و یا این سئوال مطرح است که اگر اعتراضی به تفسیرهای عجیب و غریبی هست که از قانون اساسی می‌شود با روح این قانون سازگار است؟ و اگر انتقادی هست این است که آیا ادعای پاسداری از قانون اساسی درست است یا نیست؟ اگر واقعا همه به روح قانون اساسی و نص آن برگردیم می‌توانیم جامعه‌ای آرام و رو به جلو داشته باشیم، بحث‌هایمان را هم در چارچوب قانون اساسی بکنیم. به هر حال افتخار اسلام و انقلاب ما این بود که جمهوریت را به رسمیت شناخت و این جمهوریت در مقابل اسلامیت نیست،اسلامی که در انقلاب مطرح شد گفت جمهوریت و نیز خود انقلاب اسلامی تداوم یک حرکت بزرگ انسانی در طول تاریخ ماست. "

حکومتی که متکی به مردم نیست، خود به خود متکی به بیگانه می شود

رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی‌ فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با اشاره به حرکت یکصد ساله مردم از انقلاب مشروطه تاکنون برای حاکم شدن خود بر سرنوشتشان، گفت: "مردم در این صدسال خواست‌های مشخصی داشتند و تمایز انقلاب اسلامی در این است که این خواست‌ها به صورت غالب و مسلط از پایگاه اسلام این خواست ها را مطرح کرد و به رسمیت شناخته شد. مردم ما در طول تاریخ از استبداد بشدت زده بودند و به همین دلیل با استبداد و حاکمیت خودکامگان ضدیت داشتند، حاکمیتی که هیچ نمایندگی از مردم نداشت و درعصر حاضر نیز حکومت هایی که متکی به مردم نیستند خود به خود متکی به بیگانه می‌شوند."

سیدمحمد خاتمی تاکید کرد: "انقلاب اسلامی ما استقلال و عدم دخالت اجانب در سرنوشت را می خواست ؛برای ملت ما کسر شأن و تحقیرآمیز بود که از بیرون مرزها برایش تعیین تکلیف شود که من بارها این را گفته‌ام. در عنوان جمهوری اسلامی، آزادی‌خواهی، استقلال‌طلبی و پیشرفت‌خواهی نهفته است و امتیاز انقلاب اسلامی هم همین بود که امام در همه بیاناتشان می‌گفتند اسلام همین‌ها را می‌خواهد. بزرگی مثل حضرت امام (ره)از موضع دین این مطالبات و آرمان‌ها را مطرح می‌کنند، همچنانی که دیگر بزرگان در طول تاریخ بیان کردند."

رئیس دولت اصلاحات همچنین اظهار داشت:"اسلام است که آزادی را می‌خواهد، اسلام است که پیشرفت و استقلال می‌خواهد، این همان اسلامی است که ما می‌گوییم؛ نمی‌شود ما بیاییم به نام اسلام کاری بکنبم که با همه این معیارهای انقلابی در تضاد باشد.اسلامی که در جمهوری اسلامی آمده، اسلامی نیست که حق مردم را نشناسد؛آزادی‌های مردم را به رسمیت نشناسد وعدالت را نخواهد و این اسلام هیچ سنخیتی با اسلام انقلاب اسلامی ندارد. اسلام و جمهوری اسلامی که ما می‌خواستیم این نبود که حکومت تحت نظارت مردم نباشد."

وی تصریح کرد: "و اینک ما نیز از انقلاب دفاع می کنیم و اگر اعتراض و حرف داریم و می‌گوییم بگذارید حرفمان را بزنیم. پاسخ اعتراض مدنی و انتقاد فشار و سرکوب ،زندان و احیانا اعدام نیست.اینها بحران را افزایش می دهد و تمایل به خروج از چارچوب ها را تقویت می کند. وارد عصری شده‌ایم که جمهور و مردم حاکمند و این مساله بسیار مهم است و انقلاب اسلامی آن را به رسمیت شناخت و مورد تایید امام قرار گرفت و در قانون اساسی و در اصل طلائی 56 قانون اساسی ما هم آمد."

خاتمی افزود: "مگرمی‌شود مردم حاکمیت داشته باشند ولی حکومت برخاسته ازاراده و خرد جمعی نباشد؟ به همین دلیل هم برای ما انتخابات حیاتی و مهم است. اگر حساسیت روی آن نشان می‌دهیم برای این است که انتخابات آزاد و رقابتی و صحیح است که تامین کننده جمهوریت اسلامی نظام ماست و اینکه واقعا همه ارکان حکومت برآمده از اراده آزاد وآگاه مردم باشند، یک امر فرعی نیست. دفاع از حق مردم،آراء مردم و و دفاع از آزادی مردم یعنی مقابله اساسی با بیگانگانی که می‌خواهند این مملکت ضعیف باشد و بین حکومت و مردم فاصله بیفتد و کینه‌ها به جای محبت بین مردم باشد و به آن دامن هم می زنند."

نمی شود گفت هرکسی اعتراض دارد برانداز است!

وی ادامه داد: "مگر جمهوری اسلامی و مردمسالاری بدون وجود احزاب و تشکل‌ها مردم سالار ممکن است؟ حیات احزاب و تشکل‌ها در آزادی است. آزادی که ما می گوییم آزادی بیان، آزادی اندیشه و بیان کردن اندیشه و به صحنه آوردن آن اندیشه است و اینکه از مردم خواسته شود در مورد آن اندیشه نظر بدهند. لازمه آزادی به معنای واقعی کلمه که خلاصه آن هم حاکمیت مردم بر سرنوشت خودشان است،آزادی بیان و تجمعات است و مگر می‌شود حزب باشد ولی بلندگویی برای بیان نداشته باشد و نتواند اجتماعات تشکیل دهد؟" رئیس بنیاد باران تاکید کرد: "باید اجازه داد در فضایی آرام و مدنی مردم بیایند و معلوم شود خواست‌های اساسی و گرایش‌های مردم به کدام سو است؟ و مهمتر از اینها انتخابات است که باید آزاد، سالم و اطمینان بخش باشد. این یک خواست‌ انقلابی و برخاسته از متن انقلاب است. نیاییم بگوییم یک جریان این را می‌خواهد و جریان دیگر نمی‌خواهد، اگر کسی این را نمی خواهد به این انقلاب اعتقاد ندارد!اگر کسی این را نخواهد انقلابی نیست!اگر کسی این را نمی‌خواهد به امام و آن که گفت میزان رای ملت است، اعتقاد ندارد."

وی تصریح کرد: "ببینید این روزها چه فضایی ایجاد شده،علاوه بر فشار و برخوردهای خشن و بازداشت‌ها، فضای تهمت و اتهام هم هست و این که از یک طرف محدودیت‌های شدید برای صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن با مردم وجود دارد و از طرف دیگر کسانی که معتقدم با دروغ پردازی‌ها و اتهام زدن‌ها جامعه را به سمت خشونت سوق می دهند، (خشونت کوری که خدا می‌داند که عاقبتش چه خواهد شد) آزادی مطلق دارند."

خاتمی سپس اظهار داشت:"مسائل اجتماعی با فشار و سخت گیری حل نخواهد شد؛ نمی شود گفت هر کس اعتراض دارد برانداز است و با او باید با سختی رفتار کرد. معتقدم با برانداز هم نمی‌شود هر رفتاری را کرد؛ما مگر پیرو علی(ع) نیستیم؟ عده‌ای که نه تنها علی (ع)را قبول نداشتند او را کافر می‌دانستند، نه تنها انتقاد می‌کردند بلکه فحش و ناسزا می‌دادند. امیرالمومنین (ع)اجازه نمی‌داد با آنها برخورد کنند حتی حقوق آنها را قطع نمی‌کرد تا وقتی دست به شمشیر بردند.وقتی هم اقدام به جنگ کردند امام علی(ع) همه تلاش خود را کرد که درگیری پیش نیاید ولی وقتی زیر بار منطق نرفتند با آنها برخورد کرد."

رئیس دولت اصلاحات گفت:"چقدر خوب بود همه عزیزانی که امروز در زندان هستند در جمع ما بودند و همه با هم در راهپیمایی 22 بهمن شرکت می کردیم. ما قانون اساسی و اسلام را می‌خواهیم، ما می‌خواهیم رهبری که در چارچوب قانون اساسی جایگاه مهمی دارد؛ رهبر همه کشور و همه مردم باشد. هر روش، سیاست و هر جریان و جناحی که بخواهد اسلام ،امام و انقلاب و رهبری را پایین بکشد که ایشان فقط تعلق به یک جناح خاص داشته باشد، هم جفا به امام و انقلاب کرده و هم به اسلام. اگر سیاست‌ها و رفتارهایی وجود دارد که این تلقی در جامعه پدید می آید باید این سیاست‌ها و روش ها عوض شود."

رئیس‌جمهور سابق ایران سپس این سئوال را مطرح کرد که: "کدام دستی است که ضدیت با همه چیز دارد و سعی می‌کند خواستهای نادرست خود را پشت سر مقدسات پنهان بکند و در واقع امام، رهبری و نظام را در مقابل جریانات قرار دهد؟ اوست که با انقلاب دشمنی می‌کند نه ما. بعضی‌ها ولایت دارند که دروغ بگویند فلانی نامه نوشته؛در نامه فلان چیز آمده. اصلا نه کسی از محتوای آن خبر دارد و نه اصلا چنین چیزهایی وجود داشته بعد همان‌ها می‌خواهند با جوسازی فضا را به گونه‌ای جلوه دهند که ‌که افرادی که این افتخار را داشتند که مورد توجه مردم بوده‌اند با هم اختلاف دارند و بگویند که اینها با هم اختلاف دارند که اصلا این طور نیست."

مردم حق دارند اعتراض کنند

وی هشدار داد:"اینها روشی غلط یا شیطنت آمیز است با هدف مایوس کردن مردم؛ تا بگویند چهره‌هایی که مورد توجه مردم بوده‌اند، مردم را جا گذاشته‌اند و به آنها پشت کرده اند که چنین چیزی نیست. ما همیشه مردم را به آرامش دعوت کرده‌ایم. مردم حق دارند اعتراض کنند، حق دارند اطمینان داشته باشند که رای آنها موثر است، مردم حق دارند که آزادی مطلوب و معیشت خوب داشته باشند.آیا حالا واقعا این طوری است؟امروز بسیاری از مشکلات اجتماعی،اقتصادی،معیشتی و وضع زندگی ناگوار مردم و آینده نگران کننده کشور پشت وضعیت سیاسی پنهان مانده است.اموری که خود می‌توانند منشا بحران‌های بزرگ اجتماعی شود."

رئیس بنیاد باران افزود: "سئوال این است که چرا به برنامه چهارم عمل نشد؟چرا حتی گزارش کار به مجلس داده نشد؟چرا به جانب اهداف چشم انداز حرکت نکردیم؟و چرا زندان و چرا فشار و چرا زدن و بستن و خیلی چراهای دیگر! در این مملکت هر کس که حاضر است در چارچوب قانون اساسی زندگی کند، باید از حقوق مدنی و شهروندی برخوردار باشد و به جرم ابراز عقیده، گرایش و نقد نمی‌شود با او برخورد کرد. اگر این مشکلات رفع شد آن وقت حکومت حکومت همه است و دولت دولت همه است؛ مگر آنکه کسی بیاید و بگوید من اصل نظام و قانون اساسی را قبول ندارم این هم تفنگ و سلاح من، و می‌جنگم."

خاتمی در پایان خاطر نشان کرد: "ما هیچگونه ساختار شکنی و خشونت را تائید نمی‌کنیم و خدا کند که با مردم هم با خشونت رفتار نشود."

در ابتدای این دیدار مهندس حسین کاشفی رییس خانه احزاب گزارشی از فعالیت ها و عملکرد این نهاد مدنی را ارائه داد. وی هدف از این دیدار را گفتگو و رایزنی با شخصیت‌های تاثیرگذار و مسئولان در راستای تعامل احزاب و دستیابی به راه‌حل‌های فراگیر جهت برون رفت از وضعیت فعلی اعلام کرد. وی ضمن تاکید بر ایجاد و گسترش زمینه‌های فعالیت احزاب از سوی دولت‌ها گفت:"دولت‌ها نباید احزاب را رقیب خود بدانند."

رییس خانه احزاب افزود: "در شرایط فعلی راهی جز بازگشت به قانون اساسی و احترام به کرامت انسانی نداریم." وی همچنین آمادگی خانه احزاب جهت تقویت فرهنگ تعامل بین جناحها و انجام گفتگوهای سازنده را اعلام کرد. در ادامه برخی اعضای شورای مرکزی خانه احزاب ضمن تشریح دیدگاههای خود به بیان مواضع و نقطه نظرات خویش پرداختند. حفظ دستاوردهای انقلاب،پاسداشت زحمات مبارزان و بزرگان انقلاب اسلامی، تقویت نقش و جایگاه احزاب، ایجاد زمینه‌های فعالیت بیشتر احزاب، حفظ حقوق شهروندی، آزادی بیان، پرهیز از شعارهای ساختار شکنانه، اجتناب از هرگونه خشونت و توسعه فرهنگ تحزب و انسجام در چارچوب قانون از مهم ترین مطالبی بود که حاضران در جسله بر آنها تاکید کردند.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency