کارشناسان: اعمال تحریمهای جدید علیه ایران ترکیه را مجبور به فکر گامهای آینده خواهد کرد

11 ژوئن 2010, 15:30 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 21 خرداد/ "ترند"، خبرنگار: ع. صادق اوا/ برخی کارشناسان معتقدند که حتی اگر اعمال تحریمهای جدید علیه ایران نقش تلاشهای دیپلوماتیک آنکارا برای حل مشکلات هسته ای ایران را تضعیف نکند، آنکارا از این پس اقدامات محتاطانه انجام خواهد داد.

محمد نورالدین کارشناس بیروتی در مسائل سیاسی ترکیه و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک بیروت در این مورد به خبرگزاری "ترند" گفت: پس از تصویب این قطعنامه ترکیه باید اقدامات محتاطانه انجام دهد. لاکن این بدین معنی نیست که ترکیه از موضع خود عقب نشینی کند.

در روز 9 ژوئن شورای امنیت سازمان ملل متحد 4-مین قطعنامه در رابطه با ایران را تصویب کرد که تحریمات جدیدی در رابطه با این کشور را در نظر دارند. از 15 عضو شورای امنیت، 12 کشور رای موافق، برزیل و ترکیه رای مخالف و لبنان رای ممتنع داد. چین و روسیه نیز از این قطعنامه حمایت کرده اند.

این ششمین قطعنامه اعمال تحریم می باشد که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران صادر شده است. شورای امنیت سازمان ملل متحد قبل از این نیز تابحال با تلاش آمریکا 5 قطعنامه برای توقف توسعه برنامه های هسته ای ایران صادر کرده است. بر اساس 4 تا از این قطعنامه ها، اعمال تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته میشود.

با صرف نظر از تلاش آنکارا برای حل دیپلوماتیک مشکلات هسته ای ایران و امضای قرارداد سه جانبه بین ایران، ترکیه و برزیل در مورد تبادل اورانیوم ایران، کشورهای غربی و آمریکا از حمایت از این تلاشهای ترکیه امتناع کردند.

کارشناسان معتقدند که حتی با توجه به هشدارهای ایران در مورد امتناع از همکاری با آژانس بین المللی انرژی هسته ای و امتناع از قرارداد مبادله اورانیوم، نقش ترکیه در این قبال تضعیف نخواهد شد.

یوگنی ساتانوسکی کارشناس روس بر این اعتقاد است که اعمال تحریمهای جدید علیه ایران با منافع ترکیه تضاد ندارد.

یوگنی ساتانوسکی کارشناس روس و رئیس دانشکده خاورمیانه روسیه در گفتگوی تلفنی خود با خبرگزاری "ترند" در این مورد بیان کرد: ترکیه در حد توان خود به تهران خوش مرامی نشان داد. از دیدگاه تهران ترکیه مقصر نیست. آنکارا بر علیه تهران اقدامی نکرده است.

یوگنی ساتانوسکی در گفتگوی خود با خبرگزاری "ترند" افزود: نفوذ ترکیه در پی مذاکرات این کشور با ایران و خروج نظامیان آمریکا از عراق، آنکارا با انزوای حیطه تحت نفوذ خود مواجه شده است.

ترکیه بعنوان عضو غیر دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه تصویب شده علیه ایران را یک اقدام اشتباه نامیده که این نیز در راه حل دیپلوماتیک مشکلات مربوط به برنامه های هسته ای ایران نگرانی به وجود می آورد. در گزارش وزارت خارجه ترکیه چنین آمده است.

به اعتقاد نورالدین، ترکیه این تحریمها را فقط بر علیه ایران ندانسته و آنرا بعنوان تلاش برای جلوگیری از حل صلح آمیز مشکلات از سوی آنکارا ارزیابی کرده است.

عارف کسکین کارشناس ترک ایرانی الاصل نیز بر این اعتقاد است که ترکیه بر علیه این تحریمها رای داده، برای آنکه این کشور راه دیگری نداشته است، با این حال ترکیه توانست که سیاست خود مربوط به برنامه هسته ای ایران را حفظ کند.

کسکین همکار مرکز تحقیقات استراتژی یوروآسیا در گفتگوی تلفنی خود به خبرگزاری "ترند" بیان کرد: ترکیه راهی یک مسیری شده که راه برگشت ندارد، این کشور از شرکت در برنامه هسته ایران عقب نشینی نخواهد کرد.

این کارشناس ترک نسبت به نتیجه نهایی نقش آنکارا بعنوان کشور میانجیگر در قبال مسایل هسته ای ایران تردد دارد. لاکن با این حال کاهش وخامت مربوط به برنامه هسته ای ایران و وخامت وضعیت خاورمیانه ضروری هست.

کسکین افزود: عدم مداخله ترکیه در تحولات مربوط به عراق و حوادث پس از آن برای ترکیه یک نمونه خوب شد. وضعیت مربوط به ایران نیز همچنین هست. در اینجا ترکیه بخاطر منافع اقتصادی خود بوسیله تهران ریسک میکند و لذا اگر میانجیگری ترکیه نتیجه هم ندهد، آنکارا از تلاشهای خود برای حل دیپلوماتیک مسایل هسته ای ایران دست بردار نخواهد بود.

لاکن کارشناسان معتقدند که آنکارا که در قبول قرارداد تهران با شکست مواجه شد، از این به بعد در قبال برنامه های هسته ای ایران در مذاکرات با غرب بیشتر محتاط خواهد بود.

احمد جانسیز کارشناس ایرانی ترک تبار نیز بر این اعتقاد هست که اگر در آینده بحران بین ایران و غرب تشدید یابد، در این صورت آنکارا به سختی میتواند حمایت کامل از ایران نموده و بر فشارهای غرب تحمل آورد.

احمد جانسیز استاد سیاسی دانشگاه تهران گفت: ترکیه در مرحله کنونی ممکن هست ترکیه در قبال تحریمهای اعمال شده علیه ایران با اختلافات جدی دیدگاه های غرب مواجه نشود، لاکن همه اینها با آینده این تحولات بستگی دارد.

جانسیز در گفتگوی تلفنی خود با خبرگزاری "ترند" افزود: حکومت اردوغان هم برای بهبود روابط ترکیه با کشورهای همسایه و هم کشورهای غرب سعی میکند. اگر در روابط ایران و غرب وخامت شدیدتر به وجود آید، در این صورت ترکیه احتمالا مداخله نخواهد کرد.

در واقع غرب برای از دست دادن مهمترین کشور اسلامی متفق خود ترکیه راضی نیست. این اقدام بر خلاف منافع غرب هست.

جانسیز افزود: سیاست غرب موجب آن شد که ترکیه به سوی جامعه اسلامی روی گرداند. ترکیه میتواند از اروپا دور شود. برای آنکه تلاش ترکیه برای نزدیکی به اروپا نتیجه نداد.

به اعتقاد نورالدین، هم اکنون آنکارا راه دیگری به جزء تلاش برای حل دیپلوماتیک مسایل هسته ای ایران در جامعه جهانی را ندارد.