مدیر بخش روسی "دویچه وله": مناقشه بخاطر منابع آبی در آسیای مرکزی بعید نیست

آذربایجان، باکو، 25 آذر/ "ترند نیوز"، خبرنگار: و. ژاوارونک اوا/

مصاحبه اختصاصی خبر گزاری "ترند نیوز" با اینگو مانتویفل مدیر بخش روسی و مدیر عامل بخش اروپایی رادیو دویچه وله.

- شما مشکل آب و امنیت انرژی کشورهای منطقه ای را چگونه ارزیابی میکنید؟ بنظر شما واگذاری چه امتیازی برای حل این مشکل موجود بین دو کشور همسایه که بر سر منابع آبی رقابت می کنند مناسب است؟

- در نگاه اول مضحک به نظر میرسد که منطقه دچار مشکل تامین منابع آب و انرژی شده است. وضعیت کنونی چنین بنظر میرسد که کشورهای اسیای مرکزی به راحتی میتوانند راهی برای حل این مشکل پیدا کنند. در واقع، تاجیکستان و قرقیزستان دارای منابع آب هستند، قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان نیز دارای ذخایر بزرگ انرژی میباشند.

منطقی بود اگر این کشورها بطور مشترک مشکل منابع آب و مسئله انرژی خود را از جمله ساخت خطوط لوله جدید نفت و گاز برای صادرات گاز و نفت به چین و اروپا، حل میکردند. برای این کار نیاز به موافقتنامه طولانی مدت و مکانیسم روشن برای محاسبات دو جانبه است. لیکن تمامی کشورهای منطقه دوراندیش نیستند. بنظر من رهبران سیاسی این پنج کشور نسبت به یکدیگر اعتماد کافی برای به توافق رسیدن جهت استفاده از "منابع آب و انرژی" ندارند. به طور کلی، در آسیای مرکزی اتحاد منطقه ای وجود ندارد.

متاسفانه، دولت های کشورهای آسیای مرکزی هنوز هم همانند زمان شوروی سابق عمل میکنند. به جای همکاری با یکدیگر برای توسعه مشترک، برخی از کشورها با مشاهده مسکو برای بدست آوردن منافع فردی تلاش میکنند. لیکن تنها پیروز در این بازی روسیه میباشد که در هر وضعیت همیشه میتوانید برای انجام معامله سود آور برای خود قراردادی امضاء کند. در این مورد، منافع کشورهای اسیای مرکزی در نظر گرفته نمیشود. لیکن تا زمانی که سران سیاسی پنج کشور آسیای مرکزی نتوانند به توافق برسند این وضعیت پیش امده تغییر نخواهد کرد. ایجاد مناقشه بدلیل مبارزه جهت مالکیت منابع آبی در آسیای مرکزی در آینده نزدیک بعید نیست.

-شما کاندیداتوری قزاقستان را برای ریاست در سازمان امنیت و همکاری اروپا را چگونه ارزیابی میکنید؟ این کشور در چه زمینه هایی در این سازمان می تواند حداکثر موفقیت را بدست آورد و چرا؟

- قزاقستان در 1 ماه ژانویه اولین دولت عضو شوروی سابق خواهد بود که در سازمان امنیت و همکاری اروپا ریاست خواهد کرد. این اقدام مهمی است که آن را نباید نه زیاد بزرگ و نه زیاد کوچک دانست. این واقعیت که در سال جاری ریاست سازمان امنیت و همکاری اروپا به یونان سپرده شده بود مورد قبول سیاست جهانی واقع نشد.

از سوی دیگر، این برای قزاقستان ، به ویژه به این دلیل که نظربایف رئیس جمهورقزاقستان قصد دارد تا در ماه ژوئن سال 2010 نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا را برگزار کند، افتخار و مسئولیت بزرگی است. موضوع اصلی این سال می تواند "فرایند کورفو" یعنی بحث و گفتگو در مورد ساختار امنیتی در اروپا باشد. این مسئله مسیر اصلی سیاست خارجی روسیه است. اخیرا، مدودیف رئیس جمهور روسیه لایحه جدید قرارداد "اقیانوس اطلس" در مورد امنیت - که در اروپا هیچ علاقه ای نسبت به این قرار داد مشاهده نشد زیرا که این قرار داد چیز جدید به اروپا نمیدهد- منتشر کرده است. قزاقستان می تواند در شش ماه اینده با مشکل جدی برای پیدا کردن منافع مشترک بین روسیه و اروپا و آمریکا روبرو شود.

موضوع دیگر افغانستان است و اینکه آیا سازمان امنیت و همکاری اروپا میتواند برای تامین امنیت و ثبات در کشور یک مسیر مشترک پیدا کند یا نه؟
به نظر من، خود ریاست قزاقستان در سازمان امنیت و همکاری اروپا، میتواند ان را تغییر دهد. کشوری که در ریاست این سازمان است، رعایت به استاندارد این سازمان، حقوق بشر و اعمال آزادیهای مدنی، بر عهده دارد. وضعیت جامعه مدنی در قزاقستان مورد تحقیق قرار خواهد گرفت. بنابراین، در این زمینه خواه نا خواه میتواند تغییرات بزرگ انجام گیرد.

-شما میزان تهدید افغانستان نسبت به کشورهای آسیای مرکزی را چگونه ارزیابی میکنید؟به نظر شما راه حل این مشکل چیست؟
-در حال حاضر تهدید افغانستان متوجه کشورهای دیگر هم هست. اول از همه این تهدیدها به کشورهای همسایه- به پاکستان و همچنین چند کشور شوروی سابق، به ویژه،  پنج کشور آسیای مرکزی، شامل است.

مواد مخدر و تروریسم اسلامی خطرات اصلی است. بسیاری از این عوامل نشان دهنده آن است که سازمان های تروریستی برای بودجه خود از درآمدهای حاصل از تولید و فروش تریاک استفاده میکنند. خطر فقط در گسترش نفوذ گروه های تروریستی اسلامی به کشورهای آسیای مرکزی نیست. خطر این است که بدلیل رشد فساد مالی نظام های سیاسی این کشورها را میتواند تخریب کند. قاچاقچیان مواد مخدر و جرایم سازمان یافته، برای توسعه فساد مالی در کشورهای آسیای مرکزی، فضای مساعد ایجاد میکند و این به نوبه خود، تهدیدی بزرگ برای ثبات سیاسی است. فساد مالی توسعه اقتصادی را متوقف میکند، نهادهای دولت را تخریب میکند و در طول زمان کوتاه می تواند منجر به افزایش وخامت شدیدی در وضعت اجتماعی شود. بنابراین برای موفقیت در کشورهای منطقه، باید با تجارت مواد مخدر مبارزه شود.

- اهمیت توسعه روابط گاز میان ترکمنستان-اروپا چیست؟ شما چشم انداز های توسعه این روابط چگونه ارزیابی می کنید؟

ترکمنستان هم مانند آذربایجان، برای اروپا برای انجام لایحه "نابوکو" کشور مرکزی است. توسط خط لوله گاز آذربایجان و کشورهای آسیای مرکزی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر خواهد شد و وابستگی آنها را به گاز روسیه تضعیف خواهد کرد. بدون شرکت ترکمنستان این لایحه معنی ندارد. به همین دلیل در سال جاری RWE ، شرکت  انرژی آلمان با ترکمنستان توافقنامه در مورد اکتشاف میدانهای نفت و گاز در سواحل دریای خزر امضا کرده است. اگر احتمال ها در مورد ذخایر گاز و یا نفت تایید شود، شرکت RWE  برای بهره برداری این میدان مجوزی از ترکمنستان برای مدت 20 سال  دریافت خواهد کرد. پس از این بر طبق قرارداد امضا شده، مجوز را میتواد برای 5 سال دیگر تمدید کرد.

تا به حال بسیاری از سؤالات همینطور باز مانده است. مثلا، آیا ترکمنستان برای حمل گاز به چین، اروپا و روسیه، دارای ذخایر گاز کافی است یا نه؟ و یا واقعا در اروپا به ترکمنستان به عنوان یک متفق در زمینه انرژی علاقه مند هستند؟ یا اینکه "نابوکو" فقط برای فشار بر مذاکرات  با مسکو و پکن است؟  به هیچ یک از این سوالات نمیتوان  پاسخی داد. بنابراین، انجام  پیش بینی های درازمدت دشوار است.
علاوه بر این، نباید فراموش کرد که در این کشور مشکلات جدی در زمینه حقوق بشر و تحقق آزادی های مدنی وجود دارد. به طور کلی، ترکمنستان برای اروپا متفق آسانی نیست.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency