گزارشگران بدون مرز: شرایط رسانه ها در ایران رو به وخامت است

سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش سالانه خود از وضعیت ناگوار آزادی های رسانه ای در ایران خبر داده است.

به گزارش بی بی سی، روز چهارشنبه، 28 مهر (20 اکتبر)، سازمان گزارشگران بدون مرز، که یک نهاد بین المللی حمایت از آزادی رسانه های همگانی است، گزارش خود را درباره وضعیت آزادی رسانه ای در کشورهای مختلف جهان طی یک سال گذشته منتشر کرد که از جمله حاوی جدول رده بندی کشورهای مختلف از لحاظ آزادی رسانه های همگانی و امنیت دست اندرکاران رسانه ای است.

این جدول شامل رده بندی 178 کشور جهان است و در آن، جمهوری اسلامی ایران رده 175 را دارد.

این گزارش به بررسی وضعیت رسانه های همگانی بین اول سپتامبر 2009 تا اول سپتامبر 2010 پرداخته است و نشان می دهد که در این دوره، از لحاظ فقدان آزادی رسانه ای و شدت فشار بر دست اندرکاران رسانه ها، وضعیت تنها سه کشور دیگر از ایران بدتر بوده است.

سه کشوری که وضع آنها از نظر وخامت وضعیت رسانه های همگانی بدتر از جمهوری اسلامی است عبارتند از اریتره، که آخرین رده این جدول را در اختیار دارد و کره شمالی و ترکمنستان که پس از ایران قرار می گیرند.

سازمان گزارشگران بدون مرز در هفته های اخیر تعدادی از گزارش های موردی خود را به وضعیت رسانه های همگانی، از جمله وبلاگ نویسی، در ایران اختصاص داده بود.

این گزارش ها حاوی اطلاعاتی در مورد روزنامه نگاران بازداشتی، بستن یا تعلیق فعالیت نشریات، بازداشت و محاکمه دست اندرکاران رسانه ها از جمله وبلاگ نویسان، فیلتر کردن سایت های اینترنتی، از جمله سایت های متعلق به تعدادی از مراجع تقلید شیعه، و فشار بر خبرنگاران خارجی بوده است.

گزارشگران بدون مرز در این گزارش ها، مانند بسیاری از گزارش هایی که در خلال چند سال اخیر انتشار داده، نسبت به فقدان آزادی های رسانه ای در ایران و آزار روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان در این کشور ابراز نگرانی شدید کرده است.

در جدول سالانه گزارشگران بدون مرز برای سال 2009 نیز ایران در میان چهار کشور دارای کمترین میزان آزادی رسانه ای و بالاترین میزان فشار بر روزنامه نگاران جای داشت و همانند سال جاری، این سازمان گفته بود که روند نقض آزادی رسانه ای در جمهوری اسلامی بدتر شده است.

گزارشگران بدون مرز در گزارش جدید خود هشدار داده است که در واقع، وضعیت رسانه های همگانی در همه کشورهای دارای نظام های خودکامه بدتر شده و نشانه ای از بهبود شرایط در این گروه از کشورها دیده نمی شود.

در این گزارش، افغانستان در رده 147 قرار دارد که نسبت به سال گذشته، دو رتبه بهبود داشته است.

براساس گزارش گزارشگران بدون مرز، لطمه به آزادی های رسانه ای در افغانستان، همانند پاکستان که در رده 151 قرار گرفته، عمدتا ناشی از اقدامات گروه های اسلامگرایی است که در سال گذشته، همچنان به تهدید، ربودن و ترور روزنامه نگاران و سایر دست اندرکاران رسانه ای مبادرت کردند.

تاجیکستان در گزارش سالانه اخیر در رده یکصد و پانزدهم قرار گرفته که در مقایسه با رده یکصد و سیزدهم در سال گذشته، حاکی از بدتر شدن شرایط رسانه های همگانی در این کشور است.

سایر کشورها

گزارشگران بدون مرز در گزارش سال گذشته خود هشدار داده بود که ایران در مرز سقوط به "جهنم رسانه ای" یعنی قرار گرفتن در میان سه کشوری در جهان است که حکومت های آنها شدیدترین محدودیت ها را علیه رسانه های همگانی اعمال می کنند.

در سال های اخیر، عضویت در این "جهنم رسانه ای" در اختیار اریتره، کره شمالی و ترکمنستان قرار داشته و در سال جاری نیز، تغییری در این ترکیب دیده نمی شود و جمهوری اسلامی همچنان یک رتبه با این گروه فاصله دارد.

در مقایسه با سال گذشته، مهمترین تغییر در شرایط کشورهای سرکوبگر آزادی رسانه ای در جهان از کوبا گزارش شده است.

این کشور موقعیت خود در رده بندی جهانی را از رتبه یکصد و هفتادم در سال گذشته به رده یکصد و شصت و ششم بهبود داده است که دلیل اصلی آن، برخی تغییرات سیاسی در آن کشور و به خصوص، آزادی چهارده روزنامه نگار و بیست و دو فعال سیاسی از زندان در تابستان گذشته عنوان شده است.

در گزارش سال گذشته گزارشگران بدون مرز، برمه، کوبا، لائوس، چین و یمن از آزادی رسانه ای، در رتبه های بالاتر از ایران قرار داشتند اما این رتبه ها در سال جاری، نصیب برمه، سوریه، سودان، چین و یمن شده که البته همچنان در رتبه های پائین جدول جهانی آزادی رسانه ای قرار دارند و نشانه ای هم از بهبود شرایط فعالیت رسانه ها در آنها دیده نمی شود.

تغییر در رتبه بندی کشورها در جدول های سال گذشته و سال جاری گزارشگرارن بدون مرز در میان کشورهای دارای بهترین شرایط از نظر آزادی رسانه های همگانی هم دیده می شود.

در گزارش سال جاری، رتبه های اول تا دهم از نظر آزادی رسانه ای در اختیار فنلاند، ایسلند، هلند، نروژ، سوئد، سوئیس، اتریش، زلاندنو، استونی و ایرلند قرار گرفته در حالیکه در گزارش سال گذشته، دانمارک، فنلاند، ایرلند، نروژ، سوئد، استونی، هلند، سوئیس، ایسلند، لیتوانی این مکان ها را در اختیار داشتند.

در گزارش اخیر سازمان گزارشگران بدون مرز، آلمان، استرالیا، بریتانیا، ایالات متحده، کانادا و نامیبیا در رده های هفده تا بیست و دوم قرار می گیرند در حالیکه این رده های در سال گذشته متعلق به ژاپن، آلمان، کانادا، لوکزامبورگ، بریتانیا و آمریکا بود.

گزارشگران بدون مرز در گزارش اخیر خود نحوه محاسبه امتیازات کشورهای مختلف به منظور رده بندی آنها را نیز شرح داده و گفته است که معیار اصلی در رتبه بندی کشورها، میزان آزادی فعالیت و امنیت گزارشگران، رعایت حقوق و آزادی رسانه ها از سوی دولت و تحولاتی است که در دوره مورد نظر در این زمینه ها روی داده است.

برای محاسبه شاخص آزادی رسانه ای، گزارشگران بدون مرز پرسشنامه ای حاوی چهل و سه ضابطه را تدوین کرده که انواع نقض آزادی و حقوق خبرنگاران و سایر دست اندرکاران رسانه ها (قتل، حبس، حمله بدنی، تهدید و ارعاب) و میزان آزادی عمل رسانه های خبری (سانسور، توقیف و توقف انتشار، توسل به ارعاب برای اثرگذاری بر گزارش های منتشر شده) منظور می شود.

مصونیت یا پاسخگویی عاملان سلب آزادی رسانه ای از پیگرد قانونی نیز یکی دیگر از ضوابطی است که در محاسبه شاخص آزادی رسانه ای به کار می رود.

در این بررسی، نه تنها اقدامات دولت علیه رسانه های همگانی منظور می شود بلکه محدودیت هایی که سایر نهادها و گروه ها در این زمینه ایجاد می کنند نیز در محاسبه شاخص آزادی رسانه ای دخالت دارد.-بی بی سی-

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency