تحلیلگر ترند: گرجستان متناقض-آغاز گفتگو با مسکو و افشای جاسوسان روسی

10 دسامبر 2010, 14:24 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

ائلمیرا تاری وردی اوا، تحلیلگر بخش اروپایی خبرگزاری ترند

تغییر چشم انداز ژئوسیاسی قفقاز جنوبی با توجه به اوضاع اخیر بین مسکو و تفلیس منعکس شد.

وزارت کشور گرجستان روز سه شنبه بازداشت شش نفر از متهمان به سازماندهی سری انفجارات در ماههای سپتامبر و نوامبر امسال در نزدیکی ترمینال، سفارت آمریکا، دفتر حزب کارگر گرجستان را اعلام کرد. به احتمال وزارت کشور گرجستان، دستگیر شدگان با دستور یِِئوگنی بوریس اف، افسر ارتش و کارمند اداره کل اطلاعات روسیه که در منطقه جدایی طلب آبخازی از گرجستان مستقر بوده، اقدام می کردند. طرف روسی مشارکت در بمبگذاری در تفلیس را رد می کند. این موارد، اولین اتهامات علیه روسیه در فعالیتهای خرابکارانه در گرجستان نیست. حدود یک ماه پیش مقامات گرجستان دستگیری دهها جاسوس در گرجستان را که گویی برای دستگاههای اطلاعاتی نظامی روسیه کار می کردند، را اعلام نمود.

ولی با تمام شرایط موجود مناقشه، گرجستان مستقیماً مسکو را به سازماندهی انفجارات متهم نکرد، بلکه از مسکو درخواست بازجویی از سرگرد بوریس اف که در منطقه آبخازی مستقر است، را بعمل آورد.

روند بسیار آشکار نشانگر تغییر مسیر سیاسی گرجستان است که اولین بار پس از جنگ سال 2008 برای برقراری گفتگو با مسکو، اگر چه به شیوه مشکوک، تلاش می کند. در واقع، تفلیس گزینه دیگری ندارد.

پروسه نشانگر آن است که روابط روسیه و غرب ضمن تقویت روزافزون، وارد مرحله جدیدی از همکاریها می شود و این بدان معنی است که غرب با وجود حمایت کامل از تمامیت ارضی گرجستان، به هیچ کدام از طرفهای درگیر مناقشه برتری نخواهد داد.

به گزارش خبرگزاری "ایتار تاس"، مایکل ماکفول، مشاور ارشد رئیس جمهور آمریکا در امور روسیه در کاخ سفید روز سه شنبه گفته است که دولت آمریکا انتخاب بین روابط حسنه با روسیه به حساب گرجستان و یا روابط حسنه با گرجستان به حساب روسیه را اساساً رد می می کند.

"احیای مجدد" روابط آمریکا-روسیه منتج به بهبود فضای اعتمادسازی بین روسیه و اتحادیه اروپا، روسیه و ناتو شده است که اجلاس ناتو در لیسبن در اواخر ماه نوامبر این امر را کاملاً به نمایش گذاشت. نشست برگزار شده موجب تأیید توافق های حاصله میان پیمان اتلانتیک شمالی و فدراسیون روسیه در خصوص انجام عملیاتهای نظامی در افغانستان، تقویت جبهه واحد علیه ایران و برای اولین بار توافق های جدیدی در مسئله تعاملات سیستم های دفاع ضد هوایی روسیه و اروپا شد.

در عین حال، با اینکه واشنگتن در ظاهر از عضویت گرجستان در ناتو حمایت کامل بعمل می آورد، ولی در عمل تفلیس تقریباً شانسی برای عضویت در این بلوک نظامی در چشم انداز نزدیک ندارد. اولاً، ناتو حاضر نیست کشوری با چنین مشکلات ارضی جدی را به به باشگاه خود بپذیرد. ثانیاً، صرفاً به لحاظ فنی، کاملاً روشن نیست که گرجستان را با کدام مرزها به عضویت ناتو خواهند پذیرفت. یا بهمراه مناطق جدایی طلب که در آنها پایگاههای نظامی روسیه مستقر میباشند و یا اینکه بدون آنها که بطور خودکار به معنی برسمیت شناخته شدن جمهوری های خودخوانده خواهد بود.

میخائیل ساکاشویلی، رئیس جمهور گرجستان با درک خطر شکست، مسیر سیاست خارجی جدیدی شکل داد که آنرا در روز 23 نوامبر در پارلمان اروپا اعلام نمود.

ساکاشویلی طی سخنرانی در استراسبورگ و اوایل دسامبر در اجلاس آستانه گفت که پس از برسمیت شناخته شدن استقلال دو جمهوری توسط روسیه، برای بازپس گیری "20 درصد از سرزمین های اشغالی" نخواهد جنگید. علاوه بر این، رئیس جمهور گرجستان صریحاً مسکو را به گفتگو فرا خواند. خودداری علنی از توسل به زور و دعوت به گفتگو بعنوان پیام دیپلماتیک با هدف تحکیم مواضع تفلیس در کشورهای اروپای غربی و واشنگتن میباشد. اضافه بر این، تفلیس با تمایل به برقراری گفتگو با مسکو در صدد استفاده از کارت عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی است. گرجستان دارای حق وتو برای عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی که قرار است در اوایل سال آینده صورت بگیرد، میباشد.

نیکولوز مچدلیشویلی، نایب رئیس پارلمان گرجستان به خبرگزاری ترند گفت، احتمال می رود، بین مسکو و تفلیس مذاکراتی دایر بر عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی صورت بگیرد.

در ضمن، اخیراً نیکولوز واشاکیدزه، کارشناس با تجربه مسایل روسیه قایم مقام وزیر کشور گرجستان منصوب شد. چند سال پیش واشاکیدزه بعنوان دیپلمات در مذاکرات خروج نیروهای نظامی روسیه از گرجستان شرکت کرد که در پی آن ریاست مرکز مطالعات روسیه در تفلیس را عهده دار شد و معاون اول وزیر دفاع گرجستان کار کرد.

ولی، علیرغم تعدادی اقدامات آشتی جویانه تفلیس، مسکو هنوز حاضر نیست امکان گفتگو با این همسایه قفقاز جنوبی را بررسی کند. شاید، منجمله به این خاطر که فراخوان های اولیه برای گفتگوهای بسیار ضروری، در شرایط تبلیغات اطلاع رسانی افشاگری جاسوسان روسیه در گرجستان بیان می شود.