تحلیلگر ترندکاپیتال: چین در بازار ایران جای غرب را میگیرد

3 فوریه 2010, 10:46 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

دالغا خاتین اوغلو رئیس بخش فارسی خبرگزاری "ترند نیوز"

چین علاقه مند به شرکت در تصویب تحریمهای جدید علیه ایران، همچنین تحریمهایی که قبلا توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد و غرب بر علیه برنامه هسته ای ایران نیست. علت اساسی این موضعگیری در مرحله اول منافع اقتصادی چین است. اخیرا سرمایه گذاری شرکتهای چین در کشورهای مختلف جهان و از جمله در ایران افزایش یافته است.

همکاریهای اقتصادی چین و ایران، بویژه در بخش انرژی در سطح بالایی قرار دارد. هم اکنون ایران روزانه حدود 448 هزار بشکه نفت خام به چین صادر میکند.

به گفته اسدالله عسکراولادی رئیس اتاق مشترک صنایع-تجاری ایران و چین، حجم مبادلات تجاری چین و ایران به 29 میلیارد دلار رسیده است. با این حساب، چین بزرگترین شریک تجاری ایران محسوب میشود.

بخش عمده ای از محصولات ایران که به چین صادر میشود، مواد خام است و عمدتا عبارت از نفت خام، پوست، سنگ آهن، آلمینیوم، گوگرد، گل وغیره است. 60 درصد تراز تجاری (از29 میلیارد دلار) سهم صادرات ایران به چین و 40 درصد دیگر آن هم سهم صادرات چین به ایران است.

هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا در روز 30 ژانویه ضمن تاکید بر افزایش تحریمات ایران گفته است که برای اخذ رای چین در شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد افزایش تحریمها علیه ایران، باید پکن را مورد فشار قرار داد. لاکن، سوای اختلافات چین و امریکا بر سر مساله فروش سلاح توسط امریکا به تایوان و مسائل حقوق بشری، همکاریهای تنگاتنگ و پرسود اقتصادی ایران و چین به گونه ای است که بی رغبتی چین برای همراهی با غرب بر سر تحریم ایران کاملا مشهود است.

بخاطر افزایش جهشی نیاز سالانه انرژی پکن، چین سرمایه گذاریهای خود در کشورهای صاحب حوزه های انرژی، بویژه در بخش نفت و گاز کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی را افزایش داده است. از این لحاظ شرکت چین در لوایح نفت و گاز ایران، برای پکن حیاتی است.

به گزارش سایت رسمی ادارات گمرکی چین، در سال 2009 به این کشور 204 میلیون تن نفت وارد شده است. پس از عربستان سعودی، ایران بیشترین کشور وارد کننده نفت چین می باشد.

امروزه شرکتهای چینی پس از اعمال تحریم علیه ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد، جای شرکتهای غربی در لوایح انرژی ایران را گرفته اند. برای نمونه میتوان به فاز 11 لایحه بهره برداری از حوزه "پارس جنوب" ایران اشاره کرد. پس از آنکه شرکت Total فرانسه از شرکت در این لایحه امتناع کرد، شرکت دولتی CNPC چین به راحتی جای آنرا گرفت.

به گزارش خبرگزاری "شانا"، سهم حجم شرکت چین در لوایح نفت و گاز ایران در حدود 50 میلیارد دلار می باشد که 35 الی 40 درصد آن در لوایح مختلف به مرحله اجرا در آمده است.

مشارکت چین در پروژه های نفت و گاز ایران :

حوزه نفتی آزادگان جنوبی

پکن بر اساس توافق نامه بین شرکت ملی نفت ایران (NIСO) و شرکت دولتی نفت چین CNCP نود درصد هزینه توسعه این حوزه را ارائه خواهد کرد. در حال حاضر ، 90 درصد این پروژه مخصوص (NIСO) و 10 درصد دیگر آن مخصوص شرکت İnpex ژاپن است.

بر اساس قرارداد،CNCP هفتاد درصد سهم ایران در این پروژ را خریداری کرده و 20 درصد ما بقی را فاینانس کرده است. حوزه "آزادگان" در سال 2000 تاسیس شده است و دارای ذخایر 42 میلیارد بشکه نفت میباشد. در مرحله اول این پروژه روزانه تولید 150 هزار بشکه و در مرحله دوم تولید 110 هزار بشکه نفت در نظر گرفته شده است. هزینه این پروژه به میزان 2.5 میلیارد دلار ارزیابی میشود.

حوزه آزادگان شمالی

هزینه این پروژه حدودا به میزان دو میلیارد دلار است. CNCP در رابطه با این پروژه با ایران قرار دادی امضاء کرده است. در مرحله اول این پروژه تولید روزانه 72 هزار بشکه و در مرحله دوم تولید 75 هزار بشکه نفت در نظر گرفته شده است.

حوزه یادآوران
در سال 2007 ایران به منظور توسعه حوزه یادآوران با شرکت SINOPEC چینی قرادادی به ارزش دو میلیارد دلار امضا کرده بود. در این پروژه در طول دو سال افزایش تولید روزانه نفت به 20 هزار بشکه، و سپس با افزایش بیشتر تا 85 هزار بشکه برنامه ریزی شده است.
توسعه فاز 11 پروژه پارس جنوبی
میان شرکت NICO و CNPC قراردادی با هزینه 4.7 میلیارد دلار به منظور توسعه 11 فاز پروژه پارس جنوبی امضا شده است. یک دهه پیش اجرا این پروژه به شرکت فرانسوی Total داده شده بود.

این شرکت بدلیل تحریم های بین المللی علیه ایران، این پروژه را رها کرده بود. در فاز 11 این پروژه تولید روزانه گاز طبیعی به حجم 50 میلیون متر مکعب و 1900 فوت مکعب گاز ترش به منظور تامین خوراک طرح گاز مایع در نظر گرفته شده است.

حوزه پارس شمالی
یکی دیگر از موافقت نامه های موجود میان ایران و چین قرارداد میدان پارس شمالی است که ارزش احتمالی آن 16 میلیارد دلار میباشد.به منظور توسعه مرحله اول این پروژه در ماه ژانویه سال 2009 میان دو کشور قراردادی به ارزش دو میلیارد دلار به امضا رسیده است. توسعه این پروژه 12 ساله در نظر گرفته شده است. این پروژه در چهار چوب چهار فاز انجام خواهد گرفت و روزانه تولید 35 میلیون متر مکعب گاز طبعی در هر فاز انتظار میرود. بنا بر گزارش خبرگزاری "شانا"، حجم ذخایر احتمالی این میدان 58.9 تریلیون فوت مکعب است. در سال 2006 شرکت چینی CNOOC در رابطه با این پروژه با ایران قراردادی امضا کرده است.
قرارداد LNG
در حال حاضر، شرکت CNPC به منظور خرید گاز مایع طبیعی از ایران به ارزش 3.6 میلیارد دلار مذاکراتی را انجام میدهد. LNGتولید گاز مایع از فاز 14 پروژه پارس جنوبی ایران تامین خواهد شد. این شرکت همچنین به منظور عملیات حفر و بهره برداری نفت و گاز در بخش ساحلی دریای خزر ایران، مذاکراتی را انجام میدهد.

تجارت بنزین میان ایران و چین
حجم روزانه بنزین وارداتی ایران 22 میلیون لیتر است. بر اساس قرارداد های واردات بنزین امضا شده با چین و ونزوئلا، ایران روزانه از این کشورها 11 میلیون لیتر بنزین (جمعا بصورت مستقیم و با واسطه) وارد میکند.
به گفته دیگر، 50 درصد از واردات بنزین ایران، توسط این دو کشور فراهم میشود.
در حال حاضر، تقاضای داخلی روزانه بنزین در ایران 67 میلیون لیتر میباشد که 22 میلیون آن (120 هزار بشکه) از خارج وارد میشود.