معاون رئیس جمهور ایران: آذربایجان، ترکمنستان و ایران میتوانند گردشگری دریای خزر را توسعه دهند (مصاحبه اختصاصی)

آذربایجان، باکو، 13 بهمن/ "ترند نیوز"، خبرنگار: ت. جعفر اف/

مصاحبه اختصاصی خبرگزاری "ترند نیوز"با  حمید بقایی معاون رئیس جمهور، رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و رییس مرکز امور مناطق آزاد و ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران

- برای توسعه گردشگری در ایران در سال جاری  چه میزان سرمایه گذاری شده است؟

- در زمینه توسعه گردشگری در سال جاری یک میلیارد دلار سرمایه گذاری شده است. 1.7 میلیون نفر به این کشور در سال جاری سفر کرده اند. این رقم در سال گذشته 2.2 میلیون نفر بوده است. بخش گردشگری در سال جاری در ایران رو به تضعیف بوده است. و ما اخیرا برای توسعه بیشتر این بخش در حال حاضر تعداد زیادی مهمان سرا، اقامتگاه، رستوران و هتل در حال ساخت در دست داریم.

- با توجه به میراث تاریخی هزاران ساله ایران و آثار باستانی غنی، همچنین مرقد مطهر امام رضا و خواهر مکرمه اش معصومه آیا برنامه ای برای جذب توریست از کشورهای همسایه علی الخصوص آذربایجان در دستور کار است؟

- ما قبلا با وزیر گردشگری آذربایجان صحبت کرده ایم. شیعه های اذربایجانی به زیارت حضرت امام رضا (ع) و حضرت معصومه و حتی شاه چراغ در شیراز علاقه زیادی دارند. آژانس های گردشگری ما میخواهند فعال شوند و با آژانس های آذربایجانی همکاریهای نزدیکی داشته باشند.لغو روادید یک طرفه ایران با آذربایجان به این امر کمک خواهد کرد. آژانس های گردشگری میتوانند برای سفر به مشهد از خطوط راه اهن ایران در شهر هایی مثل تبریز و سایر شهر ها استفده کنند. بنظر من در این زمینه آژانس های گردشگری آذربایجانی باید فعالیت بیشتری را به خرج دهند و ما نیز آژانس های ایران را برای مبادله مسافرتی تشویق خواهیم کرد. باید گفت که هم اکنون از آذربایجان به ایران تعداد زیادی از زایران برای زیارت مشهد سفر میکنند و اما ظرفیت دو کشور هنوز برای گسترشاین تعداد باز است.

- ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی چه نقشی در اقتصاد ایران بازی می کند؟

- مناطق آزاد و ویژه دارای مزیتهای زیر هستند. مناطق آزاد بشکلی است که در آنجا سرمایه گذاران از هر گونه فعالیت تجاری و اقتصادی معاف از مالیات هست، ورود و خروج اتباع خارجی در این مناطق آزاد هست، هر گونه سرمایه ورود و خروجش به منطقه هم آزاد و در عین حال ورود و خروج هر کالایی هم نیازی به پرداخت عوارض کمرگی ندارد.

پس چهار تا ویژگی مناطق آزاد دارند. مناطق آزاد اقتصادی شرایطشان نسبت به مناطق آزاد متفاوت است. در مناطق ویژه اقتصادی عوارض گمرکی ندارند. هر کالایی وارد مناطق ویژه اقتصادی برای اینکه وارد بشود و یا از همان منطقه مجددا خارج بشود ازپرداخت عوارض گمرکی معافند.

- آیا فکر می کنید که ایجاد چنین مناطق آزاد و ویژه  اقتصادی به یک پل بین ایران و کشورهای همسایه برای گسترش تجارت و روابط اقتصادی بین آنها تبدیل خواهد شد؟

- قطعا همین طور است. اصلا سیاست تاسیس مناطق آزاد در اکثر کشورهای جهان با این نیت بوده است. که تسهیل کننده روابط اقتصادی بین کشورهای همجوار و خود ان کشور مادر با سایر کشورها باشد. به عنوان نمونه عرض کنم، الان منطقه آزاد صنعتی اقتصادی ارس که در مرز جمهوری اذربایجان هست یک ظرفیتی را فراهم کرده برای انجام ترانزیت کالا، سرمایه گذاریهای تولیدی ، همچنین بخشهایی از مبادلات مرزی ، البته منطقه آزاد ارس به تازگی تاسیس شده و سابقه طولانی ندارد. ولی ما در ایران مناطق آزادی هم داریم از قبیل کیش، قشم ،چابهار، اروند که با سایر کشورهای خارجی مبادلات اقتصادی زیادی دارند. مهمترین مزیت مناطق آزاد همین معاف از مالیات بودن آنها است. و این باعث می شود که هزینه تولید کالاها کاهش پیدا بکند. در کشورهایی که اقتصاد آزاد دارند و بعضا عوارض گمرکی نمی گیرند دارای مناطق آزاد هستند. وقتی تحقیق می کنیم که علت تاسیس مناطق آزاد در این کشورها چیست می بینیم که آنها دنبال این هستند که هزینه تمام شده کالا را کاهش بدهند . یکی از موضوعاتی که می تواند در کاهش قیمت تمام شده کالا موثر باشد همین معاف از مالیات هست.

در مناطق آزاد ایران همان بحث عدم پرداخت عوارض گمرکی هم خودش موثر هست بر اینکه قیمت تولید کالاها کاهش پیدا بکند.

هنگام ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کالاهای متفاوتی برای معامله و تجارت مورد نظر گرفته میشود. کلیه کالاهایی که درجهان می شود تولید کرد در مناطق آزاد ایران ظرفیت تولید دارند. اعم از تولیدات نفتی درمناطق قشم، شیمیایی، ساختمان، کالاهای مصرفی، مواد غذایی، حتی تولیدات صنایع پزشکی ودارویی، بحث تولید خودرو، تولید کشتی ، تولید بسته بندی کالاها، صنایع تبدیلی همه اینها قابلیت استقرار درمناطق آزاد و ویژه دارند.

ایران سالانه حدود 1.5 میلیارد دلار ظرفیت واردات کالا و به همین میزان هم ظرفیت صادرات کالا از مناطق ازاد ایران دارا میباشیم. درهر کشور در آمد بخشی از فعالیت های اقتصادی مربوط به صادرات میباشد. مناطق آزاد ایران در این زمینه واردات کالاها به صورت واسطه ای عمل کرده اند و بخشی از تولیدات صنعتی کشورمان را از این طریق تهیه کرده ایم و علاوه بر این در این زمینه سرمایه گزارس نیز شده است. الان خیلی از مناطق دارای پتانسیل صادراتی هستند. ما روزانه حدودا 5 میلیون دلار ظرفیت صادرات کشور عراق را از منطقه آزاد اروند داریم.

یکی از جازبه هایی که الان میشود از آن استفاده کرد، جمهوری خود مختار نخجوان در مرز ایران با منطقه آزاد ارس است و با توجه به شرایط خاصی که نخجوان دارد، این میتواند فرصتی برای برقراری ارتباط تجاری بین دو ناحیه نخجوان و ارس ایران باشد.

- همانطور که استحضار دارید ایران و جمهوری اذربایجان از سه منطقه مرزی آستارا، بیله سوار و جلفا در جمهوری خود مختار نخجوان با ایران دارد. آیا برای ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در این مناطق برنامه ای دارید؟

- در آستارا منطقه ویژه اقتصادی داریم، خود منطقه ازاد ارس ما با بیله سوار و جمهوری خود مختار نخجوان کاملا ارتباط دارد، به صورت نقاطی هستند که ما در یک منطقه به نام کلیور که منطقه آزاد هم میباشد با جمهوری اذربایجان مبادله داریم. 

در مناطق آزاد انزلی و ارس که نزدیک مرز جمهوری اذربایجان میباشد برای حضور سرمایه گزارن اذربایجانی در این منطقه مذاکراتی زیادی داشته ایم، هم اکنون سرمایه گذاران آذربایجانی در منطقه آزاد ارس مستقر شده اند. من از فرصت استفاده می کنم و از اینجا از انها دعوت میکنم که هر سرمایه گذار آذربایجانی که تمایل دارد در منطقه آزاد ارس و یا در سایر مناطق آزاد ایران سرمایه گذاری کند به ما مراجعه کند. ما امادگی دادن اطلاعات لازم و بسته های سرمایه گذاری که قابلیت اقتصادی در ان منطه دارد را دارا میباشیم. الان فرصت بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در این مناطق میباشد زیرا که این مناطق بکر و در حال توسعه هستند.

- برقراری خط کشتیرانی میان بندر باکو و بندر انزلی در نظر گرفته شده است. در چه تاریخی و در چه شرایطی این خط کشتیرانی اجرا خواهد شد؟

- همانطور که میدانید، ایران روادید را برای شهروندان آذربایجانی برای ورود به ایران بطور یک جانبه لغو کرده است . ما در حال حاضر کشتی "میرزا کوچک خان" را به منظور حمل مسافر از  بندر شمالی ایران به باکو و بالعکس در نظر گرفته ایم.. هم اکنون مشکلاتی که داریم کمبود اسکله ها برای کشتی های مسافر بری است. اگر سرمایه گذارن آذربایجانی تمایل به سرمایه گذاری در ساخت اسکله ها برای کشتی های مسافر بری در بندر انزلی باشند، ما اماده تهیه زمینه برای آنها هستیم.

نقطه بعد کمبود وجود کشتی های مسافربری است. در منطقه خزر ما کشتی های مسافر بری به ان تعداد دارا نمیباشیم. بعد در جمهوری ترکمنستان منطقه ای به نام "ترکمن باشی" موجود است که منطقه ازاد و برای گردشگری محل مناسبی است. اگر بتوانیم خط کشتی بین باکو- ترکمنستان- ایران بر قرار کنیم، میتوان گردشگری دریایی در دریای خر را میان کشور هایی که در حاشیه دریای خزر قرار گرفته اند، برقرار کنیم.

فعلا تاریخ اجرای این خط کشتی رانی در حال مذاکره است. قرار است سفرای ترکمنستان و آذربایجان در تهران هماهنگی را انجام دهند و با مسئولین مربوطه ترکمنی و اذربایجانی دراین رابطه مفصل تر و اجراییتر مذاکره کنیم. اما انگیزه و نیت برای برقراری این خط کشتیرانی را داریم.

- شما پنجشنبه هفته گذشته با سفیر آذربایجان در تهران دیدار داشته اید. در این دیدار چه موضوعاتی مورد مذاکره قرار گرفته است؟

- پنجشنبه هفته گذشته در تهران کنفرانس سفرای کشور جمهوری اسلامی برگزار شده و در این کنفرانس سفیر اذربایجان در تهران نیز شرکت کرده است. دیدار من با وی د رچهار چوب این کنفرانس بوده است. در طی این دیدار ما در مورد پیگیری مسئله خط کشتیرانی و احداث بانک ملی آذربایجان در کشور ایران خصوصا در مناطق آزاد، مذاکراتی انجام دادیم. همچنین برگزاری دیدار دیگر برای انجام مذاکرات جزئی تر در نظر گرفته شده است.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency