سفیر: آذربایجان شریک مطمئنی برای ایران می تواند باشد

عکس: سفیر: آذربایجان شریک مطمئنی برای ایران می تواند باشد / ایران

محسن پاک آیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان

سفر آقای دکتر روحانی، رئیس‌جمهوری کشورمان به جمهوری آذربایجان را می‌توان فصل جدیدی در روند توسعه روابط دو کشور تلقی نمود. ایران یکی از همسایگان جنوبی جمهوری آذربایجان است. دو کشور با حدود 618 کیلومتر مرز خاکی، دارای ارزش‌های مشترک تاریخی، دینی، مذهبی، فرهنگی و حتی زبانی هستند. عضویت دو کشور در سازمان‌های منطقه‌ای مانند سازمان همکاری‌های اسلامی و اکو، شاخص مهمی است که دو کشور را به هم وابسته و پیوسته می‌کند. در منطقه قفقاز جمهوری آذربایجان دروازه ورود به این منطقه است و بیش از دیگران، توجه ایران را به خود معطوف می‌کند.

این کشور پس از استقلال، خط‌مشی سیاست خارجی خود را بر مبنای همکاری و مشارکت دوجانبه، صلح و ثبات، تفاهم متقابل و احترام به حق حاکمیت طرف متقابل گذارده و می‌تواند شریک منطقه‌ای خوبی برای ایران باشد. ایران نیز با دارا بودن محیط استراتژیک حساس و مهم، کشوری است که آسیای مرکزی و قفقاز را به آب‌های آزاد خلیج‌فارس و دریای عمان متصل می‌کند. ایران، با ظرفیت‌های فوق‌العاده برای ترانزیت انرژی و با توجه به ریاست بر جنبش غیرمتعهدها، می‌تواند نقش مؤثری در رابطه با آینده امنیتی و اقتصادی منطقه ایفا کند. ایران یک عنصر تأثیرگذار و یک «بازیگر منطقه‌ای» است که امنیت ملی آن با امنیت کشورهای منطقه گره خورده و نمی‌تواند نسبت به مناقشه‌های امنیتی در پیرامون خود بی‌تفاوت باشد.
در حوزه ترانزیت و حمل و نقل، ایران محور اتصال جمهوری آذربایجان به آب‌های گرم خلیج‌فارس قلمداد می‌شود و به همین دلیل تسریع در احداث راه‌آهن قزوین - رشت - آستارا و اتصال آن به جمهوری آذربایجان مورد تأکید دولت‌های دو کشور است. راه‌آهن قزوین - رشت - آستارا فرصتی برای ایجاد تکمیل کریدور شمال به جنوب و اتصال منطقه به اروپا از طریق کشورهای حاشیه دریای خزر است. کارشناسان امور سیاسی معتقدند ارتباط بین کشورها زمانی شکل گرفته و تقویت می‌شود که اراده سیاسی مقامات عالی بخصوص رؤسای جمهوری بر حرکت در مسیر توسعه روابط استوار باشد و بطور طبیعی اگر این اراده وجود نداشته باشد، ارتباط در سایر حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی نیز شکل نمی‌گیرد.
شواهد نشان می‌دهد که امروز اراده سیاسی رؤسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان بر تقویت مناسبات استوار است و در سایه این امر، فرصت مطلوب برای تهران و باکو فراهم شده تا روابط خود را تحکیم بخشند. دیدار سازنده رؤسای جمهوری دو کشور در حاشیه چهل و چهارمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس، سفر آقای «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهوری آذربایجان به تهران در فروردین 1393، برگزاری کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی در سال جاری و تبادل هیأت‌های عالیرتبه از جمله این شواهد است.
در عین حال، تقویت مناسبات کشورمان با همسایگان از جمله دستاوردهای مهم دولت یازدهم بوده و این دولت با اتخاذ سیاست اصولی در مناسبات بین‌المللی، جایگاه خوبی در عرصه جهانی کسب کرده است. درواقع سیاست خارجی درست دولت دکتر روحانی، آثار مثبتی را عاید کشورمان کرده و این سیاست‌ها در گسترش روابط ایران با کشورهای همسایه بیشتر مشهود است.
البته نباید از تلاش عواملی که مایلند در روابط ایران و جمهوری آذربایجان تنش ایجاد کنند، نیز غافل بود. در سطح خارجی، عناصری همچون رژیم صهیونیستی علاقه‌مند به تداوم روابط دوستانه تهران و باکو نیستند. در داخل جمهوری آذربایجان هم گروه‌هایی بعضاً از سر ناآگاهی به دنبال ایجاد خلل در مناسبات تنگاتنگ ایران و آذربایجان می‌باشند که درایت و هشیاری مسئولان دو کشور می‌تواند ترفندهای این قبیل عناصر را خنثی نماید.
به نظر می‌رسد برنامه کاری طراحی شده برای آینده روابط ایران با جمهوری آذربایجان یک برنامه پیشرفته و دارای اولویت است و می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را برای توسعه روابط دو کشور ایجاد نماید.
سفر آقای دکتر روحانی می‌تواند یک گام بلند برای ایجاد روابط نزدیک و برقراری تعاملات مثبت برای تهران و باکو باشد. این حقیقتی تردیدناپذیر است که کشورها در سایه همدلی و همراهی، نرد دوستی می‌بازند و با کشتی دوستی به سواحل امنیت و آرامش می‌رسند. دوستی، گوهر گرانبهایی است که نمی‌توان به سادگی از آن چشم پوشید و در پی یافتن راهکار برای حفظ آن نبود. برای دست یازیدن به دوستی ماندگار باید براساس طراحی، ابتکار و برنامه‌های نو عمل کرد و تأمین منافع کشورها را در سایه تقویت دوستی‌ها دید.
نگارنده به عنوان یک کارشناس، معتقد است ایران و جمهوری آذربایجان با توجه به اشتراکات و ظرفیت‌های موجود، می‌توانند متحدان همیشگی یکدیگر در منطقه باشند و سفر رئیس جمهوری روحانی به باکو و برنامه‌های بلند دولت ایشان برای تقویت روابط با جمهوری آذربایجان، نویدبخش دوستی دائمی بین دو ملت خواهد بود.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency