ایران

مرکز پژوهشهای مجلس: عقب افتادگی از برنامه چشم انداز انرژی

10 مارس 2014, 10:38 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، خبرگزاری ترند/19 اسفند، د.خاتین اوغلو/

دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهشهای مجلس طی گزارشی که 18 اسفندماه منتشر کرده می گوید که مطابق اهداف سند چشم انداز صنعت نفت در افق 1394 ایران باید دومین تولیدکننده نفت اوپک با ظرفیت 7 درصد از تقاضای بازار جهانی باشد.

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، منابع مورد نیاز برای این موضوع در سال 1383 حدود 50 میلیارد دلار محاسبه شده است که به نظر می رسد با توجه به اینکه ممکن است عوامل موثر بر سرمایه گذاری تغییر کرده باشند نیاز به منابع بیشتری باشد.

"نتایج گزارش نشان می دهند که باتوجه به تحریم های اعمال شده و بر اساس گزارش اوپک ، ایران تا سال 2013 جایگاه سوم را از دست داده و در جایگاه پنجم قرار گرفته است".

ایران تا سال 2011 روزانه حدود 3.7 میلیون بشکه تولید نفت داشت که این رقم هم اکنون به 2.75 میلیون بشکه در روز رسیده است. این کشور طی دو سال گذشته افزایش ظررفیت تولید چندانی نیز نداشته است، در حالی که بنا به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت ایران سالانه 8 تا 13 درصد کاهش پیدا می کند.

80 درصد میادین فعال نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و سالانه بیش از 300 هزار بشکه در روز توان تولید خود را از دست می دهند.

توان پالایشگاهی

این گزارش می گوید که طبق اهداف سند چشم انداز صنعت نفت در افق 1404 برای افزایش ظرفیت پالایشی کشور تا 2.5 میلیون بشکه در سال 1394 نیاز به 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری است، بنابراین برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز و همچنین افزایش ظرفیت پالایشی کشور، تکمیل دو پالایشگاه میعانات گازی خلیج فارس و پارس شیراز باید صورت پذیرد. "طبق آمارهای موجود ظرفیت پالایشی کشور در سال 2012 ، برابر با یک میلیون و 890 هزار بشکه در روز بوده است".

تولید گاز

بر اساس سند چشم انداز صنعت نفت در افق 1404 ایران باید سومین تولیدکننده گازدر جهان با سهم 8 تا 10 درصد از تجارت جهانی گاز باشد و برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز باید تا پایان سال 1394 تولید روزانه گاز کشور حدود 1300 میلیون متر مکعب باشد.

تولید کنونی گاز ایران روزانه حدود 575 میلیون متر مکعب است.

این گزارش می گوید که در سال 1383 منابع مورد نیاز برای سرمایه گذاری در بخش گاز 70 میلیارد دلار برآورد شده که به نظر می رسد باتوجه به عوامل موثر بر سرمایه گذاری ، دستیابی به اهداف مورد نظر در این بخش نیز دچار مشکل شود.
"مطابق آمارهای موجود پیش بینی می شود باتوجه به متوسط رشد سالیانه تولید گاز در قطر (معادل 17.6) درصد، ایران رتبه نخست را تا افق 1404 چشم انداز از دست بدهد. لذا این نرخ رشد می تواند هشداری برای ایران باشد که دارای میدان مشترک گازی پارس جنوبی با قطر است".

بر اساس گزارش بريتيش پروليوم، قطر تا پايان سال 2012 روزانه 430 ميليون متر مکعب گاز و 450 هزار بشکه نفت از ميدان پارس جنوبی برداشت کرده است. اين در حالی است که ايران هم اکنون روزانه حدود 290 ميليون متر مکعب گاز از اين ميدان مشترک برداشت می کند و هنوز موفق به توليد نفت از لايه نفتی اين ميدان نشده است.

مرکز پژوهشها در ادامه می گوید که باتوجه به پیش بینی منابع مالی قابل تجهیز از محل سود و اندوخته های شرکت های دولتی در بخش نفت ، بعید است بیش از 25 درصد منابع لازم برای این سرمایه گذاری از این محل قابل تامین باشد و همچنین باتوجه به تغییر عوامل موثر بر سرمایه گذاری نیاز به منابع بیشتر وجود دارد. لذا باید بیش از 75 درصد منابع از محل منابع مالی بخش های تعاونی، خصوصی داخلی به ویژه منابع خارجی به صورت سرمایه گذاری مستقیم خارجی، فاینانس و استفاده از روش ها و قراردادهایی نظیر بیع متقابل در امور بالادستی تامین شود.

بر اساس این گزارش، تحلیل آمارها در بخش پتروشیمی نیز حاکی از آن است که به دلیل کاهش سرمایه گذاری در این صنعت و تاخیر در اجرای پروژه ها هر چند به لحاظ ارزشی هدف چشم انداز میان مدت پتروشیمی کشور تا پایان سال 1394 محقق شده است، اما به لحاظ مقدار تولید محصولات عمده و رتبه در خاورمیانه اهداف این چشم انداز محقق نشده است. در خصوص هدف چشم انداز پتروشیمی کشور در افق 1404 و دستیابی به رتبه اول به لحاظ ارزش در منطقه می توان امیدوار بود در صورت توجه بیشتر به تکمیل زنجیره ارزش و ایجاد محصولات با ارزش افزوده بیشتر به هدف فوق دست یافت.