ماه عسل روحانی؛ ادامه تحریمهای سنگین غرب و تکذیب دولت

دالغا خاتین اوغلو، مدیر اخبار ایران بخش انگلیسی خبرگزاری ترند/

برای اولین بار بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران و نتیجه ای که هم مورد حمایت مردم، اصلاح طلبان و هم با استقبال خارجی مواجه شد، آمریکا سنگین ترین دور تحریمها علیه ایران را روز گذشته به اجرا گذاشت.

قانونگذاران این کشور همچنین طی تابستان سال جاری طرحی برای کاهش صادرات روزانه نفت ایران به 500 هزار بشکه نیز دارند.

هنوز ماه عسل حسن روحانی که با شعار اعتدال و حل مناقشه هسته ای با جامعه بین المللی پیروز انتخابات شده، تمام نشده است که ایران با سنگین ترین دور تحریمهای آمریکا مواجه شده است.

دور جدید تحریمهایی که علیه ایران وضع شد، علاوه بر تحریم واحد پول ملی ایران، صنعت خودروسازی، کشتی سازی و انرژی، بیمه و فروش فلزات گرانبها را در بر دارد.

یکی از تبعات سنگین تحریم ریال، واحد پولی که 40 درصد از ارزش خود را طی سال 2012 از دست داد، مربوط به قراردادهای خارجی ایران است که مبنای محاسبه برخی از آنها بر اساس ریال یا نرخ برابری دیگر ارزها در مقابل ریال است. با توجه به این بند از تحریم جدید که "هر معامله قابل توجهی که با ریال صورت پذیر، یا هر حساب بانکی ریالی(نهادهایی که دارایی زیادی به ریال دارند) تحریم خواهد شد"، این قراردادها چه سرنوشتی خواهند داشت؟

با توجه به کاهش تولید 56 درصدی انواع خودروها در ایران طی ماه اردیبهشت نسبت به زمان مشابه در سال گذشته و کاهش 6 برابری صادرات خودرو در دو ماهه اول سال جاری، تحریمها عملا تاکنون باعث تعطیلی 69 واحد قطعه سازی و بیش از 115 هزار شاغل در بخش خودروسازی شده است.

ایران با رشد اقتصادی منفی 1.9 درصدی و 3 میلیون بیکار دست به گریبان است.

در حوزه حمل و نقل دریایی نیز همه 36 شرکتهای بین المللی خارجی که قبلا با ایران همکاری می کردند، طی ماه گذشته بندر رجایی شهر، شاهرگ واردات و صادرات غیر نفتی ایران را ترک کرده اند.

در زمینه فروش فلزات گران قیمت نیز، تنها امید ایرانی که هم تحریم بانکی شده و هم از معامله با یورو و دلار منع شده، شمشهای طلایی بود که در ازای صادرات گاز خود از ترکیه وارد می کرد، البته، ایران در سال 2012 حدود 3.5 میلیارد دلار صادرات گاز به ترکیه داشته است، اما در عمل ارزش واردات طلای ایران از ترکیه در همین مدت بالای 7 میلیارد دلار بوده است.

اگرچه دور جدید تحریمها 6 ماه قبل توسط باراک اوباما امضا شده بود و تنها زمان اجرای آن اول ژوئیه بود، با اینهمه، معلوم نیست دولت روحانی با میراث شوم اقتصادی که از دولت احمدی نژاد به ارث برده، به همراه تحریمهای جدید چگونه امید مردم به بهبود وضعیت معیشتی را به واقعیت بدل خواهد کرد.

ادامه سیاست تکذیب

دولت احمدی نژاد که علاوه بر تحریمهای بین المللی، خود نیز بنا به گفته چهره های پرنفوذ جناح حاکم اصولگرا، تا 70 درصد در ایجاد مشکلات اقتصادی مقصر بوده، زمانی تحریمها و قطعنامه ها را عامل پیشرفت کشور و کاغذ پاره نامیده بود، هم اکنون نیز سیاست تکذیب را ادامه می دهد.

در تازه ترین اظهارات، محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری ایران روز گذشته اعلام کرد که "ما با همه دنیا در آشتی هستیم و روابط خوبی داریم". وی با اشاره به کاهش فروش نفت ایران از "2 میلیون و 300 هزار بشکه در روز به کمتر از یک میلیون بشکه" گفت: با صادرات غیرنفتی توانستیم بخشی از این کاهش را جبران کنیم.

کل صادرات غیر نفتی ایران (با احتساب میعانات گازی) در سال گذشته 43 میلیارد دلار بود، در حالی که زیان کاهش یک میلیون و 300 هزار بشکه ای صادرات نفت، حتی بر اساس بشکه ای 100 دلار، از کل ارزش صادرات غیر نفتی ایران بیشتر است.

این در حالی است که گزارش ماهانه گمرک ایران که 10 تیر منتشر شد، از کاهش 48 درصدی صادرات میعانات گازی و کاهش 35 درصدی صادرات محصولات پتروشیمی طی سه ماهه نخست سال جاری نسبت به دور مشابه آن در دو سال گذشته خبر داد. میعانات گازی و محصولات پتروشیمی در مجموع حدود نیمی از کل صادرات غیر نفتی ایران را تشکیل می دهند. ارزش کل صادرات غیر نفتی ایران در سه ماهه اول سال جاری به 10 میلیارد دلار هم نمی رسد و معلوم نیست که هدفگذاری صادرات غیر نفتی 59 میلیارد دلاری دولت احمدی نژاد برای سال جاری (ماهانه 5 میلیارد دلار) چگونه محقق خواهد شد.

جذب سرمایه خارجی یا سرمایه ایران در خارج؟

هفته گذشته همزمان با انتشار گزارش "کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل" موسوم به "آنکتاد" مبنی بر اینکه در سال ۲۰۱۲ سرمايه|گذاری خارجی در ايران ۱۷ درصد رشد کرده و برای اولين بار در تاريخ به حدود پنج ميليارد دلار رسيده است، با تبلیغات گسترده ای میان دولتمردان ایران مبنی بر نتیجه عملکرد اقتصادی آنها مواجه شد. در حالی که این سرمایه ها لزوما سرمایه خارجی نیست، به عبارتی انتقال سرمایه های یک شرکت ایرانی به داخل کشور، در حالی که آن شرکت در یک کشور خارجی ثبت شده است نیز در آمار آنکتاد بعنوان جذب سرمایه خارجی ثبت می شود.

تحت تاثیر تحریمها، احتمالا بسیاری از شرکتهای دولتی یا خصوصی ایرانی که خارج بودند، سرمایه های خود را به داخل کشور منتقل کرده اند، از جمله "بابک زنجانی" که به گفته خودش مالک بیشتر از ۶۰ شرکت در کشورهای مختلف است. وی 22 فروردین ماه از طرف آمریکا تحریم شد و چهار ماه قبل نیز در فهرست سیاه اتحادیه اروپا داخل شده بود. وی اسفند سال گذشته در مصاحبه با "بی بی سی" از داخل کردن 4 میلیارد یورو سرمایه خارجی خود به داخل ایران خبر داد، وی اگرچه به تحریمها اشاره کرد، اما توضیحی نداد که در چه بازه زمانی این حجم از پول را وارد ایران کرده، اما حجم این سرمایه تقریبا برابر با کل سرمایه جذب شده به ایران در سال 2012 بوده است.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency