آیا ایران واقعا آماده قطع صادرات نفت است؟

دالغا خاتین اوغلو، مدیر اخبار ایران بخش انگلیسی خبرگزاری ترند/

محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران طی اظهاراتی که پنج شنبه 26 اردیبهشت در بندر عباس ایراد کرد، گفت که در صورت استفاده از ظرفیتهای کشاورزی و معادن دیگر نیازی به درآمدهای نفتی نیست.

رئیس جمهوری ایران درست دو روز بعد از انتشار اخباری پیرامون تلاش قانونگذاران آمریکایی برای اعمال دور جدیدی از تحریمها از جمله قطع کامل صادرات نفت ایران این اظهارات را کرده و گفت که ظرفیت تولید از معادن 800 میلیارد تن در سال است، اما ایران تنها از 80 میلیارد تن ظرفیت استخراج استفاده می کند. وی همچنین گفت که هم اکنون 187 میلیون متر مربع از اراضی ایران قابل کشت هست، اما تنها 14 میلیون متر مربع از آن کشت می شود.

بر اساس آمار رسمی، سهم کشاورزی در تولید ناخالص ملی ایران 10 درصد و سهم معادن حدود 20 درصد است که رقم قابل توجهی است، اما از طرفی میزان مصرف داخلی تا حدی است که ایران عملا وارد کننده بزرگ محصولات کشاورزی و معدنی در جهان است.

برای نمونه بر اساس اطلاعات رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، کل ذخایر طلای ایران در 15 معدن حدود 320 تن است. اما آمار رسمی حاکی از تولید سالانه 2 تا 2.5 میلیون تن طلا در 12 معدن فعال کشور دارد، در حالی که نیاز سالانه بازار داخلی ایران به طلا حدود 300 تن است که تقریبا برابر با کل ذخایر طلای ایران است.

از طرفی، اگرچه ایران در سال گذشته صادرات سنگ آهن را به دو برابر سال 90 رسانده است و حدود 3 میلیارد دلار درآمد کسب کرده، اما آمارهای گمرکی نشان می دهد که ایران طی سال 91 بیش از دو میلیارد دلار آهن و فولاد، همچنین بیش از 650 میلیون دلار محصولات فولادی وارد کرده است.

علاوه بر بخش معدن، ایران بصورت گسترده ای نیاز به واردات محصولات کشاورزی دارد.

بر اساس اطلاعات گمرک ایران، این کشور طی سال گذشته خورشیدی 2.57 میلیارد دلار واردات گندم، 1.8 میلیارد دلار دانه ذرت دامی، 1.5 میلیارد دلار کنجاله و سایر آخال های جامد، همچنین 1.3 میلیارد دلار واردات برنج داشته است. ایران حتی سال گذشته بیش از 2 میلیارد دلار واردات روغن خوراکی داشته است.

البته ایران صادرات محصولاتی مانند زعفران، پسته، خواربار و سیب را نیز داشته است، اما اختلاف رقم درآمدهای صادراتی در مقابل پرداختهای وارداتی قابل مقایسه نیست.

با توجه به وضعیتی که اشاره شد، نه تنها تراز تجاری ایران در بخش معدن و کشاورزی مثبت نیست، بلکه هر سال میلیاردها دلار صرف خرید محصولات معدنی و کشاورزی می شود.

از طرفی بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا که دو ماه قبل منتشر شد، 50 تا 60 درصد درآمد دولت ایران وابسته به نفت ایران و 80 درصد از صادرات ایران را نفت و محصولات نفتی تشکیل می دهد.

این گزارش حاکی از درآمد 69 میلیارد دلاری ایران از فروش نفت و میعانات گازی در سال 2012 است که نشان از وابستگی عمیق ایران به میادین هیدروکربونی خود می دهد، البته این رقم در سال 2011 حدود 95 میلیارد دلار بود که بخاطر تحریمها افت کرده است.

اما، در رابطه با قطع صادرات نفت ایران و تاثیر آن بر جامعه جهانی، در عمل طی یک سال گذشته صادرات نفت ایران بدون اینکه بر قیمتهای جهانی نفت تاثیری داشته باشد یا حتی بازار بین المللی انرژی کمترین احساسی کند به نصف کاهش یافته است.

آژانس بین المللی انرژی در تازه ترین گزارش خود که 24 اردیبهشت ماه منتشر کرد، اعلام کرد که تقاضا برای نفت تا سال 2018 حدود 6.7 درصد افزایش خواهد یافت و به 96.7 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. اما تقاضای جهانی برای نفت اوپک تقریبا در همین سطح کنونی باقی خواهد ماند.

بر اساس این گزارش افزایش تقاضا از محل تولید نفت کشورهای غیر عضو اوپک تامین خواهد شد، برای نمونه تولید نفت آمریکای شمالی طی 5 سال آینده تا 3.9 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت و نیاز به نفت اوپک در سال 2018 تنها 30.4 میلیون بشکه خواهد بود که از رقم کنونی تولید اوپک هم کمتر است.

این در حالی است که هم اکنون عربستان بیش از دو میلیون بشکه در روز ظرفیت اضافه تولید نفت دارد که استفاده نمی کند و تولید نفت عراق نیز با سرعت در حال افزایش است. خصوصیات نفت تولیدی عراق بسیار نزدیک به نفت ایران است و می تواند به راحتی جایگزین نفت ایران در بازارهای جهانی باشد.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency