احتمال تحویل اورانیوم از فرانسه به ایران بسیار ضعیف است

14 آوریل 2011, 08:00 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 23 فروردین/ خبرگزاری "ترند"، خبرنگار: ت. کانیایوا/

به عقیده کارشناسان، احتمال استرداد اورانیوم طبیعی از فرانسه به ایران بعلت تردیدهای جامعه بین الملل نسبت به مقاصد صلح آمیز فعالیتهای هسته ای ایران و متعاقب آن تصویب تحریم ها بسیار پایین است.

یِوگنی ساتانووسکی رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه در مصاحبه مکتوب به ترند گفت: "امروز احتمال اینکه فرانسه اورانیوم را به ایران تحویل دهد، خیلی کم است. مشکلات تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی حل و فصل نگردیده، ایران جامعه جهانی را فریب می دهد و سارکوزی بخوبی این واقعیت را درک می کند، بویژه که عملیات نظامی علیه لیبی بیشتر وابسته به مواضع پادشاهان عرب خلیج فارس که از ایران هسته ای بیش از غرب هراس دارند، میباشد".

روز دوشنبه علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد، تهران از فرانسه خواستار تحویل 50 تن اورانیوم است.

سلطانیه افزود، دادگاه لوزان تأیید کرده که این اورانیوم متعلق به ایران است، ولی حکومت فرانسه همچنان از استرداد آن خودداری می کند. به گفته نماینده ایران، تهران با تحویل اورانیوم به روسیه که از آن در تولید سوخت برای نیروگاه اتمی بوشهر استفاده خواهد شد، موافق است.

وی اضافه کرد، تهران حتی با عودت مقدار 10 تن برای تولید 100 کیلوگرم اورانیوم با غنای 20 درصدی که در راکتور تحقیقاتی تهران قابل استفاده می باشد، نیز موافق است.

به گفته رضا تقی زاده کارشناس امور انرژی اتمی، بیانات ایران در مورد معامله قدیمی که در سال 1974 در قالب همکاریها با شرکتEurodif با فرانسه منعقد کرد، حقیقت دارد و فرانسه باید به نحوی ادعاهای تهران را جبران نماید.

تقی زاده، عضو شورای کارشناسان ترند در مصاحبه مکتوب به ترند گفت: "حتی اگر فرانسه مایل به انجام اقدامی در رابطه با این معامله می شد، بدلیل دور چهارم تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران قادر به این کار نخواهد بود".

او خاطرنشان ساخت، دادگاه لوزان در فرانسه که از ادعای ایران در مورد 50 تن اورانیوم حمایت می کند، هرگز دارای حق قانونی به اینکه به حکومت در مورد استرداد این اورانیوم دستور دهد و نه حتی اظهار نظر در این مورد نبوده است.

در سال 1973 کشورهای فرانسه، بلژیک، ایتالیا، اسپانیا و سوئد یک شرکت سهامی غنی سازی اورانیوم "Eurodif" تأسیس کردند. در سال 1974 سوئد از شراکت در این پروژه منصرف شد و در سال 1975 بر اثر عقد قرارداد میان فرانسه و ایران 10 درصد از سهام شرکت به ایران واگذار شد.

بر اساس این توافقنامه، در سال 1974 محمدرضا پهلوی وام یک میلیارد دلاری (و سپس در سال 1977 مبلغ 180 میلیون دلار دیگر) برای ساخت کارخانه غنی سازی اورانیوم یورودیف تخصیص داد تا حق خرید 10 درصد از محصول حاضر را بدست آورد.

ایران بوسیله کنسرسیوم مشترک فرانسوی- ایرانی Sofidif همچنان سهامدار Eurodif است که 25 درصد از سهام شرکت Eurodif متعلق به آن میباشد.

ایران در سال 1979 به همکاریهای خود با شرکت Eurodif خاتمه داد و فرانسه تاکنون بهشی از سرمایه گذاریهای اولیه را به ایران پرداخت نموده است.

ولی علیرغم صحت ادعای ایران، به نظر تقی زاده، تکرار ادعای مربوط به حدود 50 تن اورانیوم احتمالاً بخاطر تمایل ایران برای اثبات بی اعتباری منابع خارجی است که تهران در مورد آن بارها در طول مدت زمان مدید بیان کرد تا غنی سازی اورانیوم در داخل کشورش را توجیه کند.

وی تصریح کرد: "این ادعا بعلت سرخوردگی شرایط مبادله اورانیوم کم غلظت ایران با میله ای سوخت هسته ای با میانجیگری روسیه نیست".

در اواخر ماه نوامبر سال 2010 علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که ایران بیش از 35 کیلوگرم اورانیوم با غلظت 20 درصدی تولید کرده است. صالحی اضافه کرد، کارخانجات ایرانی بطور متوسط ماهانه قادر به تولید بالغ بر 3 کیلو اورانیوم با غنای 20 درصد میباشند.

ایران تابحال در برنامه هسته ای خود از ذخایر اورانیوم طبیعی یا "کیک زرد" که قبل از انقلاب سال 1979 از کشور آفریقای جنوبی به ارزش 700 میلیون دلار خریداری کرده، استفاده می کند.

ادعای مشابه را ایران نسبت به آلمان نیز دارد که در طول 30 سال 37 تن اورانیم را نگهداری می کند و آلمان قصد ندارد آنرا به دلیل وضع تحریم های بین المللی به تهران تحویل دهد.

به اعتقاد تقی زاده، ایران از خرید "کیک زرد" از هر فروشنده به هر قیمتی "خشنود خواهد شد"، ولی هیچ فروشنده خارجی نیست که بتواند قانونا وارد معامله با ایران شود.

برنامه هسته ای ایران از سال 2003، زمانی که فعالیتهای مخفی ایران در این زمینه برای آژانس بین المللی انرژی اتمی معلوم شد، باعث نگرانی است. تهران در پایان سال 2003 پروتکل الحاقی قرارداد عدم گسترش سلاحهای هسته ای را امضا کرد و داوطلبانه توقف فعالیتهای غنی سازی اورانیوم را اعلام نمود. ولی بعداً این فعالیتها را از سرگرفت.

اورانیوم غنی سازی شده در تولید سلاح اتمی نیز قابل استفاده میباشد. علاوه بر این، بعنوان سوخت برای نیروگاههای هسته ای نیز کاربرد دارد. تعدادی از کشورها، از جمله آمریکا اطمینان دارند که ایران در جهت ساخت سلاح اتمی تلاش می کند و خواستار جلوگیری از چنین روندی هستند.

ولی تهران با رد همه اتهامات، مدعی است که برنامه هسته ای آن صرفاً در راستای اهداف صلح آمیز میباشد. تاکنون شورای امنیت سازمان ملل شش قطعنامه تصویب کرد که چهار تن آن مبنی بر اعمال تحریم های اقتصادی و سیاسی بر ایران و دو قطعنامه دیگر ماهیت هشدار دارد، میباشد. اما ایران مدعی است که بعنوان عضو پیمان عدم گسترش سلاحهای دسته جمعی حق استفاده از فناوریهای هسته ای صلح آمیز را دارا میباشد.

به گفته تقی زاده، ظرف چند سال گذشته گزارشاتی مبنی بر تلاشهای ایران برای دستیابی به مواد هسته ای از راه قاچاق در سراسر جهان منتشر گردیده است.

او گفت: "ولی صادر کنندگان بالقوه اورانیوم طبیعی که طبق قوانین بین المللی از تأمین نیازهای ایران خودداری می کنند، به سختی می توانستند تلاشهای قاچاق و معاملات مخفی در بازار سیاه را توجیه نمایند".

به نظر ساتانووسکی، "هر آن چیزی که ایران میتواند در بازار سیاه بدست آورد، تهیه خواهد نمود صرف نظر از اینکه بتواند علناً خریداری کند".

وی اظهار داشت: "موقع فوران آتشفشان دود سیگار به شما صدمه بیشتر نخواهد زد و اگر جامعه بین الملل از برنامه هسته ای ایران ابراز نگرانی می کند، یا باید همچنان این مسیر را حفظ کند یا به اینکه ایران به هر اقدامی در حوزه هسته ای دست بزند، تن دهد ".

ساتانووسکی معتقد است، روسیه بعنوان همسایه ایران بیشترین علاقه را نسبت به حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات ایران با جامعه جهانی در مسایل هسته ای دارد.

او خاطرنشان ساخت: "ما آماده استقبال از تهران در دستیابی به سلاح اتمی نیستیم، ولی به نظر می رسد، ایران فرصتهای دیگری برای حل مشکلات فرا روی خود بجز استفاده از پیشنهادات روسیه ندارد".