تحلیلگر خبرگزاری "ترند" : دو انقلاب هم زمان در ایران و مصر

12 فوریه 2011, 16:11 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

دالغا خاتین اوغلو رئیس بخش فارسی خبرگزاری "ترند"

32 سال پیش در روز 22 بهمن با انقلاب مردمی در ایران حکومت محمد رضا شاه پهلوی سرنگون شد. شاه فراری از ایران و رانده شده از امریکا به انور سادات رئیس جمهور وقت مصر پناهنده شد و پس از کوتاه مدتی درگذشت.

هم اکنون پس از گذشت 32 سال، مجددا در همان روز 22 بهمن حسنی مبارک جانشین انور سادات از حکومت مصر کناره گیری کرده و استعفا داد. البته که وقوع این دو حادثه در روز 22 بهمن تصادفی است، اما این دو حادثه نقاط مشترک زیادی دارند.

هم اکنون نتیجه انقلاب اسلامی ایران در منظر عموم است. نسل اول انقلابیان جمهوری اسلامی را تأسیس کردند. این انقلاب در حال تداوم است. با اینکه نمایندگان نسل اول هم اکنون در جبهه اپوزیسیون قرار گرفته اند، مقامات کنونی از نسل دوم نیز با عملکرد تاکتیکی متفاوت، آرمانهای انقلاب را ادامه می دهند.

وضعیت مصر چگونه خواهد شد؟

حکومت شاهنشاهی نیروهای دمکراتیک و لیبرال را در ایران تحت فشار زیادی قرارداده و تضعیف کرده بود. لذا پس از انقلاب نیروهای اسلامی در ایران بدون هیچ رقابت و مشکلی (پس از دوره حکومت انتقالی کوتاه مدت موقت مهدی بازرگان) سکان حکومت را در دست گرفتند.

در مصر نیز یک حزب لیبرال و دمکرات قدرتنمد و با نفوذ وجود ندارد و عموما سرکوب شده اند. هم اکنون جنبش "اخوان المسلمین" بزرگترین گروه اپوزیسیون در مصر است. نه فردی با نفوذ و کاریزماتیک و نه حزب لیبرال و دمکرات متشکل با پتانسیل رهبری مردم وجود ندارد. بر خلاف مصر، در انقلاب اسلامی ایران امام خمینی نفوذ زیادی در بین مردم ایران داشت. لاکن "اخوان المسلمین" در مصر بر اعتراضات 18 روزه مردمی رهبری نکرده است. در ایران حکومت شاهنشاهی کاملا سرنگون شد، لاکن در مصر فقط رئیس جمهور استعفا کرده است. حکومت مصر همچنان از سوی جناح حاکم قبلی مصر اداره میشود.

حسنی مبارک حکومت مصر را به شورای عالی نظامی مصر تحویل داده است. محمد حسین تنطاوی وزیر دفاع مصر بر این شورا رهبری میکند. خبر استعفای حسنی مبارک را عمر سلیمان که اخیرا بعنوان معاون رئیس جمهور تعیین شده بود، اعلام کرد، لاکن سرنوشت، صلاحیتها و وظایف خود وی نیز در هاله ای از ابهام است.

جمعه هفته پیش آیت الله خامنه ای مقام رهبری ایران به زبان عربی خظاب به مردم مصر، خواستار وقوع انقلاب اسلامی و تاسیس حکومت اسلامی در مصر شد. در صورتی که "اخوان المسلمین" این پیشنهاد خامنه ای را رد کرده و گفته اند که قصد حکومتداری در مصر را ندارند. البته با توجه به هراس غرب از احتمال تأسیس حکومت اسلامی در مصر، ادعای "اخوان المسلمین" مبنی بر عدم تأسیس حکومت اسلامی در مصر باور کردنی نیست.

"اخوان المسلمین" در دهه سال 1930 توسط حسن البنا بمنظور تشکیل حکومت اسلامی تأسیس یافته است. هم اکنون "اخوان المسلمین" به چند جناح مختلف تقسیم شده و هر کدام از آنها نیز اهداف مخصوص به خود و طرفداران خود را دارند. فعالیت "اخوان المسلمین" در مصر غیر قانونی است. با در نظرگیری وجود یک ارتش سکولار در مصر و نفوذ نسبتا بالای آن آن در مردم این کشور، هم اکنون انتظار میرود که مشروعیت فعالیت "اخوان المسلمین" از سر گرفته شود و حد اقل با نمایندگان خود در پارلمان مصر حضور یابد. لاکن به حکومت رسیدن "اخوان المسلمین" باور کردنی نیست.

غرب میتواند از جانب عدم تأسیس حکومت اسلامی در مصر خیالش راحت باشد. لاکن هنوز معلوم نیست که ارتش مصر با درخواست مردم مبنی بر تأسیس حکومت دمکراتیک در این کشور موافقت خواهد کرد و بدون چشم داشتی "امانت قدرت" را به خود مردم بازخواهند گرداند.