آلکساندر رار: ترکیه- برنده اصلی در رقابت برای "نابوکو" و "جریان جنوب" است

24 دسامبر 2010, 11:01 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 02 دی/ "ترند"، خبرنگار: اِتاری وردی اوا/

آلکساندر رار، سیاستمدار آلمانی و کارشناس امور سیاست انرژی و نویسنده کتاب "روسیه گاز می دهد" معتقد است، ترکیه- کشوری است که به لحاظ اقتصادی بسیار علاقمند به خرید گاز از ایران، عراق و کشورهای حوضه دریای خزر است.

رار، مدیر مرکز "روسیه-اروآسیا" شورای سیاست خارجه آلمان در مکالمه تلفنی با ترند از برلین گفت: "ترکیه قصد دارد به توزیع کننده اصلی گاز روسیه و آسیای میانه به اروپا تبدیل شود، و در این زمینه این کشور-برنده اصلی در رقابت برای پروژه های "نابوکو" و "جریان جنوبی" میباشد.

آغاز ساخت خط لوله "نابوکو" با طول 3,3 هزار کیلومتر و با هزینه 7,9 میلیارد یورو در سال 2012 در نظر گرفته شده است. پیش بینی می شود که پس از پایان مرحله اول ساخت این خط لوله از سال 2014 گاز آذربایجان و کشورهای آسیای مرکزی از طریق خط لوله "نابوکو" به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر خواهد شد. مرحله بعدی ساخت آن نیز در سال 2015 به پایان خواهد رسید. حداکثر ظرفیت انتقال این خط لوله 31 میلیارد متر مکعب گاز در سال تشکیل می دهد. در مرحله اول انتقال حدود 8 میلیارد متر مکعب از گاز حوزه "شاهدنیز" آذربایجان توسط این خط لوله انتظار میرود.

سهامداران این پروژه بترتیب زیر شرکتهای OMV اتریش، MOL مجارستان، Bulgargaz بلغارستان، Transgaz رومانی، Botash ترکیه و RWE آلمان هر کدام صاحب سهم برابر- 67/16 درصد میباشند.

صادر کنندگان اصلی گاز برای این پروژه کشورهای آذربایجان، عراق و ترکمنستان هستند.

پروژه "جریان جنوب" یکی از طرحهای مهم اتحادیه اروپا از لحاظ تقویت امنیت انرژی است. در چهارچوب همین طرحه اجرای پروژه "نابوکو" و انتقال گاز کشورهای حوضه دریای خزر به بازار اروپا مد نظر است. اجرای این طرح از سوی شرکت "اِنی" ایتالیا و "گازپروم" روسیه منظور شده است. طرفین در 23 ژوئن سال 2007 قراردادی در این مورد امضا کردند. با اجرای این پروژه احداث خط لوله گازی از بستر دریای سیاه از روسیه تا سواحل بلغارستان در نظر میباشد. طول آن 900 کیلومتر خواهد بود. حداکثر عمق-بیش از دو هزار متر است.

طبق برنامه، این پروژه قرار است تا سال 2014 راه اندازی شود. ظرفیت خط لوله گازی 63 میلیارد متر مکعب در سال است. کل هزینه سرمایه گذاریها 25 میلیارد یورو برآورد می شود.

به اعتقاد رار، عضو شورای کارشناسان ترند، انتقال گاز به اروپا در هر صورت از طریق ترکیه انجام خواهد شد که موقعیت آنرا فوق العاده مقرون به صرفه می سازد.

وی افزود: "صدور گاز به اروپا در هر صورت باید از ترکیه عبور کند. ترکیه- تنها کشوری است که هیچ خط لوله گازی را نمی توان بدون آن از آسیای مرکزی به اروپا ساخت. آنکارا مایل نیست مثل امروز فقط به ایفای نقش ترانزیتی گاز بسند شود. این کشور با استفاده از موقعیت ژئوسیاسی درخشان خود، این برگ برنده را بازی می کنند، گاز را خریداری و مثل محصول خود به فروش خواهند رساند".

به عقیده وی، ترکیه دارای شانس تبدیل شدن از کشور ترانزیتی به فروشنده گاز-حامل مهم انرژی میباشد.

کارشناس بر این باور است که این امر موجب تقویت فوق العاده موضع ترکیه بعنوان پل بین آسیا و اروپا خواهد شد.

او گفت: "ولی زمان نشان خواهد داد که غرب تا چه اندازه به ترکیه اجازه کسب چنین وضعیتی را خواهد داد".

به اعتقاد رار، ممکن است یکی از شرکای ترکیه در فروش گاز ایران باشد که امروزه واقعاً چیزی بجز همکاری با ترکیه ندارد.

به گفته رار، امروز غرب از همکاری با ایران در تمامی حوزه ها اعم از بخش انرژی خودداری می کند و همچنان تا زمانی اجتناب خواهد کرد که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران به اظهارات علیه غرب ادامه دهد.

به گفته وی، برای تهران بسیار مهم است که گاز خود را به فروش رساند، از جمله به غرب، چرا که اقتصاد ایران عمدتاً وابسته به فروش حامل های انرژی میباشد و برای آنان امتناع از همکاری مقرون به صرفه نیست.

این کارشناس سیاسی اضافه کرد: "تهران باید درک کند که عامل گاز هنوز نقش حیاتی در اروپا و یا غرب ایفا نمی کند. نه ایران، نه روسیه و نه سایر کشورها با اتکاء به ذخایر گازی خود نمی توانند شرط خود را به اروپا دیکته نمایند".

به نظر رار، اگر ایران سیاست خود را تغییر ندهد، نمی تواند گاز خود را به اروپا به فروش برساند.

وی خاطرنشان ساخت: "دست کم طی دو سال آینده اروپا با توجه به صدور گاز مایع و امکان توسعه میادین گاز فلات قاره به حد کافی گاز در اختیار خواهد داشت که اروپا با وجود خودداری امروز از این روش بدلایل مسایل زیست محیطی، کاملاً می تواند با آن موافقت نماید".

او معتقد است: "همچنین باید متوجه شد که اروپا بطور همزمان به دو خط لوله گازی- "جریان جنوب" و "نابوکو" نیازی ندارد".

به گفته رار، روسیه اهتمام جدی برای ساخت پروژه "جریان جنوب" دارد، زیرا هزینه های هنگفتی در آن سرمایه گذاری می کند.

وی افزود: "ولی موضوع "نابوکو" هنوز لاینحل است، چرا که از طرفی، شرکتهای به مشارکت در این پروژه خیلی عجله نمی کنند، ولی از دیگر طرف- سیاستمداران اتحادیه اروپا به قدری از این طرح حمایت بعمل می آورند که حتی باور نمی شود که این پروژه عملی نشود".

این کارشناس معتقد است که به احتمال قوی، پروژه "نابوکو" بر اساس عزم سیاسی و نه بر حسب ضرورت احداث خواهد گردید.

رار گفت: "غرب بسیار مصمم به ساخت پروژه "نابوکو" است تا با دور زدن روسیه که از آن می هراسد، مسیرهای صادرات گاز را متنوع سازد".