تحلیلگر ترند: خط پایان برای پیمان استارت جدید روسیه و آمریکا

22 دسامبر 2010, 16:18 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آینور قاسم اوا، مسئول بخش اروپایی خبرگزاری ترند

هفته گذشته فعالیت مجلس سنای آمریکا با مباحثات جدی در مورد تصویب قرارداد کاهش سلاحهای تهاجمی استراتژیکی بین آمریکا و روسیه سپری شد.

در پیمان "استارت"جدید که 8 آوریل در پراگ به امضای سران روسیه و آمریکا رسید، حداکثر کلاهک های هسته ای روسیه و آمریکا 1550 فقره در نظر گرفته شده که 30% کمتر از قرارداد پیشین است. تعداد موشک های قاره پیما، موشک های تعبیه شده در زیردریایی های اتمی و بمب افکن های هسته ای نیز بر اساس این پیمان نباید بیش از 800 فروند باشند. این قرارداد باید توسط هر دو مجلس پارلمان روسیه و همچنین در وهله نخست، مجلس سنای کنگره آمریکا تصویب گردد. علت تصویب بنوبه اول از طرف سنا واضح است، زیرا دومای دولتی آنرا بلا فاصله پس از تأیید طرف آمریکایی به تصویب خواهد رساند.

مدت قرارداد قبلی در خصوص سلاحهای تهاجمی راهبردی بین آمریکا و روسیه در اواخر سال 2009 به پایان رسید. از آن زمان، اولین بار ظرف دهه، دو کشور از انجام بازرسی های هسته ای و مشاهدات متقابل خودداری کردند.

برای تصویب قرارداد دست کم نیاز به 67 درصد از آراء سناتورهای دموکرات میباشد. هفته گذشته این مسئله در مجلس سنا 66 نسبت به 32 رأی آورد و دموکراتها عملاً یک رأی کم داشتند. در عین حال، دموکراتها در مجلس سنا معتقدند که آنها در رأی گیری نهایی رأی کافی را بدست خواهند آورد.

جمهوری خواهان در حال حاضر مدام با اصلاح قرارداد که مانع رأی گیری می شود، سیاست تعلیق تصمیم گیری را پیاده می کنند. بدینوسیله، جمهوری خواهان می توانند موفق به تعلیق رأی گیری در ترکیب فعلی مجلس سنا شوند و تصویب قرارداد را به سال آینده موکول کنند در حالی که تعداد دموکراتها در ارتباط با انتخابات میان دوره ای کنگره در ماه نوامبر امسال کاهش می یابد. تا اکنون هفت سناتور از تصویب قرارداد اعلام حمایت کردند و دموکرات ها مجموعاً باید رأی 9 نفر از جمهوری خواهان را بخود جذب کنند تا قرارداد به تصویب برسد. طبق مقررات، این سند باید از طرف دو سوم از اعضای مجلس سند تأیید گردد.

تصویب قرارداد جدید دایر بر سلاحهای تهاجمی استراتژیکی می توانست پیروزی بزرگ اوباما محسوب و نقطه شروع برای اجرای طرحهای دولت فعلی آمریکا به سوی جهان عاری از سلاحهای هسته ای باشد. اگر چه، تا چه اندازه این طرحها تحقق پذیر میباشد- جای بحث است. ولی باید اقرار کرد آمریکا و روسیه دست کم می توانند بطور متقابل اطلاعاتی از سلاحها دریافت نمایند که موجب ثبات و قابل پیش بینی در روابط دو کشور خواهد شد.

رسمیت یافتن قرارداد جدید در مورد سلاحهای تهاجمی استراتژیکی در مجموع برای حفظ صلح و امنیت در جهان سهم ارزنده ای ادا خواهد کرد.

روسیه و آمریکا 96 درصد از ذخایر سلاحهای هسته ای جهان را در اختیار دارند و در صورت اجرایی شدن قرارداد، دو کشور می توانند مقدار سلاحهای راهبردی استقراری را کاهش و سیستم نظارت متقابل را مجدداً تشکیل دهند. حمایت اتحادیه اروپا نیز در پیشبرد پیمان استارت در مجلس سنای آمریکا دارای نقش کلیدی بود.

وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ضمن مراجعه کتبی به طرفین، خواستار تسریع در روند تصویب قرارداد شدند. در متن پیام آمده است، کشورهای عضو اتحادیه اروپا علاقمند به فعال سازی مساعی مشترک در مبارزه با خلع سلاح، نظارت بر تسلیحات و عدم گسترش آن هستند. مقامات ارشد اروپایی در این پیام تأکید کردند: "تصویب قرارداد جدید پیمان استارت موجب تقویت رژیم بین المللی عدم گسترش سلاحهای هسته ای شده و در جهت محدود کردن کشورهای ناقض تعهدات خود طبق پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای عمل خواهد کرد. متعاقباً، این امر بر امنیت بین المللف از جمله امنیت آمریکا و اروپا نیز تأثیر مثبت بر جای خواهد گذاشت. اثر آن تنا با اروپا محدود نمی شود- بلکه جهانی خواهد بود. بهمین خاطر، تصویب قرارداد و رسمیت یافتن آن- مورد علاقه همه ما است".

آندرس فوگ راسموسن، دبیر کل ناتو پس از نشست لیسبن در ماه نوامبر با بیان اینکه تأخیر در تصویب قرارداد می تواند مخل امنیت اروپا شود، بر اهمیت تصویب هر چه سریعتر قرارداد تأکید نمود.

"بهبود مجدد" روابط آمریکا با روسیه که با روی کار آمدن اوباما جهت گرفت، اکنون نتیجه می دهد. غرب و روسیه همکاریهای کاملاً نوع جدید را آغاز کردند. همچنین لازم است امتیازاتی که روسیه به آن تن داده نیز، ذکر شود. مدوداف، رئیس جمهور روسیه در اجلاس شورای روسیه-ناتو در لیسبن ضمن موافقت با مشارکت روسیه در تشکیل سیستم سپر ضد موشکی سراسر اروپایی مشترک با ناتو، گام جدی به سوی همکاری برداشت. بعلاوه، مسکو دیگر موضع قبلی نسبت به ایران را اتخاذ نمی کند، که نشانه آن- نظر مثبت روسیه به اعمال تحریم های شدید سازمان ملل علیه ایران و خودداری از فروش سامانه پدافند موشکی اس-300 به تهران میباشد. این احتمال وجود دارد که در بستر تعمیق همکاریها با غرب، سال آینده روسیه را به عضویت سازمان تجارت جهانی بپذیرند. بمنظور تقویت اثر نزدیکی مسکو با غرب، تصویب قرارداد پیمان استارت در این مرحله بسیار مهم است.

امروز سناتورهای جمهوری خواه اذعان کردند که در این مبارزه از دموکراتها شکست خوردند و مجلس سنا به احتمال قوی، قرارداد کاهش سلاحهای تهاجمی راهبردی را طی هفته آینده به تصویب خواهد رساند. اگر در روزهای آینده این قرارداد مورد تصویب قرار گیرد، این پیروزی بزرگ دموکراتها و خدمات شخصی اوباما که از ترویج و تبلیغ سلاحهای تهاجمی راهبردی خسته نشده است، خواهد بود.

اوباما باید به هر نحوی قرارداد را تا پایان امسال به تصویب رساند، در غیر اینصورت این امر می تواند منجر به بی اعتمادی مسکو به دولت وی شود، زیرا با توجه به اینکه اوباما تعهداتی را پذیرفته که اکنون هشت ماه است قادر به انجام آنها نمیباشد. همچنین این امر باعث آن خواهد شد که ممکن است روسیه دیگر مایل به عقد قراردادهای بزرگ با ایالات متحده آمریکا نباشد.

بدینوسیله، طی آخرین روزهای ماه دسامبر نه تنها سرنوشت سلاحهای تهاجمی راهبردی، بلکه سرنوشت روابط دو بازیگر بانفوذ بین المللی-روسیه و آمریکا حل می شود و آینده "بهبود مجدد" روابط از جمله بستگی به تصمیم کنونی مجلس سنا خواهد داشت.