کارشناسان: تحریم های اتحادیه اروپا موضع هسته ای رژیم ایران را تغییر نخواهد داد بلکه تقویت هم خواهد کرد

28 ژوئیه 2010, 09:54 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 5 مرداد/ "ترند"، خبرنگار: ت. کانیایوا/

کارشناسان معتقدند که تحریمهای جدید اتحادیه اروپا علیه برنامه هسته ای ایران تاثیری بر رفتار دولتمردان تهران نخواهد داشت، بلکه حتی میتوانند موضع رژیم ایران را در رابطه با برنامه هسته ای خود تقویت کند.

فیلیپ کارل زالتسمان استاد مردم شناسی دانشگاه "مک گیل" در مصاحبه مکتوب به خبرگزاری "ترند" گفت: "آیا تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متحده موضع رژیم جمهوری اسلامی را تغییر خواهند داد؟ بنظر من این به چند دلیل امکان پذیر نیست".

وزرای امورخارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه در جلسه بروکسل تحریم های تکمیلی اتحادیه اروپا علیه ایران را تصویب کردند. آنطور که انتظار می رفت، بخش عمده این تحریم ها از روز سه شنبه 27 ژوئیه (5 مرداد) به مرحله اجرا در می آید.

طبق طرح اتحادیه‌ اروپا از این پس در مورد صدور کالا به ایران سخت‌گیری بیشتری خواهد شد. حساسیت اصلی متوجه کالاهای دارای مصرف دوگانه است، کالاهایی که هم استفاده‌ی عادی صلح‌آمیز دارند، هم می‌توان از آنها استفاده‌ی نظامی کرد. از این جمله‌اند مواد رادیواکتیو، مواد شیمیایی، میکرو ارگانیسم‌ها و برخی تکنولوژی‌های مخابراتی و داده‌پردازی. علاوه بر این، دیگر هواپیماهای باری ایران اجازه‌ی پرواز به اروپا نخواهند داشت.

یکی از دلایلی که بنظر زالتسمان مانع تاثیرگذاری تحریم ها میشود، عدم وجود موضع مشترک کشورهای جهان در رابطه با اعمال تحریم های شدیدتر علیه ایران است.

وی گفت: "روسیه تحریم های اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده است. من بعید میدانم که چین و کشورهای مسلمان دیگر از این تحریم ها حمایت کنند".
وزارت خارجه روسیه روز سه شنبه اعلام کرد که فشار آمریکا و اتحادیه اروپا بر ایران نشان دهنده نادیده گرفتن اصول همکاری مشترک در چارچوب گروه"1+5" و شورای امینت سازمان ملل بوده و بیانگر عملکرد غیرقابل قبول در استفاده از تحریم های یک جانبه یا گروهی در ارتباط با این کشور است.

جیمز فورست کارشناس آمریکایی نیز معتقد است که تاثیر تحریم ها بستگی به رعایت شرط های آن از سوی تمامی کشورها است.
جیمز فورست استاد دانشکده جنایی دادگستری و جرم شناسی دانشگاه ماساچوست لوول در مصاحبه مکتوب به خبرگزاری "ترند" گفت: "در شرایط دشوار اقتصادی تعجب آور نیست که برخی از کشورهای نسبت به ناقضان تحریم ها بی توجه هستند".

بگفته زالتسمان، ایران دارای تجربه حل مسئله از طرق غیر مستقیم است و تهران راه هایی برای دور زدن تحریم ها را خواهد یافت.
وی همچنین معتقد است که ایران از پیروزی خود مطمئن است و تحریم های دیگر نمیتواند ایرانیان را منصرف کند".

زالتسمان گفت: "رژیم ایران حاضر به تحمل سختی برای مدتی جهت بدست آوردن پیروزی طولانی مدت است".

در رابطه با تاثیر این تحریم ها بر مردم عادی ایران، وی گفت: با توجه به این واقعیت که دولت ایران از مورد آزار قرار دادن و کشتن شهروندان خود تردیدی ندارد، بعید است که به دلیل تاثیر منفی تحریم ها بر مردم خود از خواسته خود دست بردارد.

علاوه بر این بنظر زالتسمان، نیازی به ادامه دادن مذاکرات نیز نیست، زیرا که موضع ایران و غرب برای رسیدن به توافق بطور کامل در تضاد است.

وی گقت: "ایران مشاهده میکند که اتحادیه اروپا و ایالات متحده برای رسیدن به اهداف خود تمام تلاش خود را نمیکنند".
بگفته زالتسمان، در نتیجه ایران تحریم های اعمال شده را به عنوان بخشی از مبارزه خود علیه غرب "متکبر" و موفقیت در ساخت سلاح های هسته ای و موشک ها که عنصر تعیین کننده پیروزی نهایی ایران خواهند بود، خواهد شمرد.
وی گفت: "ایران به سوی هدف خود با انرژی بیشتری حرکت خواهد کرد".
فورست معتقد است که هدف اصلی این تحریم تمایل برای نشان دادن عواقب جدی انزوای ایران است.
وی گفت: "رژیمی که واقعا نگران رفاه شهروندان خود است، باید از "جنگاوری و نافرمانی گستاخانه" دست بردارد و موضع خود را تغییر دهد و نشان دهد که خواستار صلح و همکاری با جامعه بین المللی است".
بنظر فورست، باید مشخص کرد که آیا رژیم کنونی ایران حتی میتواند چنین گامی را در نظر گیرد.

وی گفت: "احتمال دارد که این تحریم ها منجر به تفکر در مورد نتایج طولانی مدت سیاست آنها شود".

به گفته ولادیمیر یوسی یف کارشناس روسی، هنوز در مورد تاثیر تحریم ها علیه ایران سخن گفتن زود است. زیرا که در اروپا بر فعالیت های اقتصادی کنترل جدی نمیشود.
یو سی یف پژوهشگر ارشد مرکز امنیت بین المللی دانشگاه اقتصاد جهانی و روابط بین المللی آکادمی علوم روسیه در در مصاحبه مکتوب به خبرگزاری "ترند" گفت: "با این حال باید ذکر کرد که برای اولین بار تحریم هایی که دامنه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد را بطور قابل توجهی گسترش داده اند، اعمال شده است".

چهارمین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد حاوی تحریم هایی علیه ایران به خاطر امتناع تهران از توقف غنی سازی اورانیوم روز چهارشنبه 9 ژوئن سال 2010 صادر شد. بر اساس اندیشه تنظیم کنندگان، این سند باید نگرانی های جامعه جهانی نسبت به ماهیت برنامه هسته ای ایران را از بین ببرد.

اروپایی ها همچنین محدودیت های روادیدی تازه ای را برقرار کرده و حساب های بانکی متعلق به اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را مسدود می کنند. علاوه بر این فعالیت بانک های ایرانی در کشور های عضو اتحادیه اروپا و ورود کشتی های متعلق به شرکت کشتی رانی Irisil به آبهای ساحلی اتحادیه اروپا ممنوع اعلام شده است. همچنین دولت ایران دیگر مجاز نیست برای فعالیت‌های اقتصادی خود از خدمات بیمه‌ای کشورهای اروپا استفاده برد.

بنظر یوسی یف، تصویب تحریم های جدید نشان دهنده شدت یافتن موضع اتحادیه اروپا نسبت به مسئله هسته ای ایران با وجود وابستگی قابل توجه برخی از کشورهای اروپایی به نفت ایران است.
ایران دومین صادر کننده بزرگ نفت "اوپک" است. در حال حاضر ایران 2 میلیون بشکه نفت در روز صادر میکند. خریداران اصلی نفت ایران عبارتند از: اروپای غربی (35-50 درصد) و ژاپن (20 درصد).اصلیترین وارد کننده نفت ایران در اروپا ایتالیا است.
بگفته یوسی یف، ممنوعیت در بخش نفت و گاز بنا بر تحریم های جدید ایالات متحده، منجر به رفتن شرکت های نفت و گاز متوسط و بزرگ اروپا از بازار ایران، خواهد شد.

وی گفت: " شرکت های چین و جمهوری کره قادر به جایگزینی کامل این شرکت ها نخواهند بود و این نیز در توسعه فن آوری گاز مایع و طبیعی ایران، مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد".
یوسی یف معتقد است که مشکلات جدی در تحویل نفت نیز ایجاد خواهد شد، زیرا که امتناع شرکت های بیمه اروپایی در حال حاضر نیز در تحویل نفت از طریق دریا مشکلاتی ایجاد کرده است. (از طریق خط لوله موجود در ایران که برای صادرات نفت در نظر گرفته نشده).

وی گفت: "در حال حاضر فعالیت های شرکت حمل و نقل ایران که حمل و نقل باری از طریق آب و هوا انجام میدادند، متوقف میشود. به نظر می رسد که تهران مجبور به کرایه ناوگان نفتکش خارجی خواهد شد و این نیز منجر به کاهش درآمدهای نفتی خواهد شد.

درآمد بدست آمده از صادرات نفت خام و محصولات نفتی منبع اصلی رشد اقتصادی، ارز و درآمد بودجه دولت ایران است. 85 درصد درآمد ارزی و 75 درصد درآمد واقعی ایران بطور مستقیم و یا غیر مستقیم به تولید نفت بستگی دارد.
بگفته یوسی یف، علاوه بر این پیدا کردن شرکت های حاضر برای حمل و نقل و شرکتی که دارای تعداد مورد نیاز تانکرهای بزرگ باشد، سخت خواهد بود.
وی گفت: "در نتیجه صادرات نفت ایران به اروپا کاهش خواهد یافت و این نیز شرایطی برای اعمال تحریم های جدید و وخیم تر علیه ایران از سوی اتحادیه اروپا، ایجاد خواهد کرد".
حسن بهشت پور کارشناس ایرانی در امور مسائل بین المللی معتقد است که تحریم ها بی شک تاثیر خود را نشان خواهند داد.

بهشتی پور در گفتگوی تلفنی خود با خبرگزاری "ترند" از تهران بیان کرد: "اتحادیه اروپا، ایالات متحده و اسرائیل از این طریق بر این فشار وارد میکنند که تهران از توسعه برنامه هسته ای خود امتناع کند. اما ایران برای کاهش تاثیر این تحریم ها در داخل کشور اقدامات پیشگیرانه ای انجام داده است".
به گفته وی، کشورهای غربی و ایالات متحده اعلام کرد که تحریم ها علیه دولت ایران است نه مردم این کشور، اما در واقعیت مردم ایران با مشکلات بزرگ مواجه میشوند نه دولت.
وی گفت: "بنظر من سیاست کشورهای غربی و استفاده تحریم به عنوان یک چماق در مذاکرات منجر به نتایج مثبت نخواهد شد".

این مقاله با حضور ت.جعفر اف تهیه شده است.