کارشناسان: ایجاد روابط نزدیک با غرب برای روسیه نسبت به توسعه روابط با ایران دارای اولویت است

2 ژوئن 2010, 14:31 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 11 خرداد / "ترند"، خبرنگار: ت. کانیایوا/

بنظر کارشناسان، در حال حاضر برای روسیه ایجاد روابط نزدیک با آمریکا و کشورهای غربی دارای اولویت بیشتری نسبت به توسعه روابط با ایران است، اما با وجود از بین رفتن روابط بین این دو کشور بطور کامل بعید است.

میخاییل رامیز اف مدیر موسسه استراتژی ملی در مصاحبه با خبرگزاری "ترند" گفت: "مسکو کاملا واضح نشان می دهد که روابط با واشنگتن و با قدرت های کلیدی اروپا برای این کشور دارای اولویت بیشتری است. موضع روسیه در مورد ایران با موضع آمریکا نزدیک میشود، به این دلیل روسیه برای توسعه روابط با ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای شرکت در اعمال تحریم ها علیه ایران آماده است".

در اواخر هفته گذشته سرگئی پریخودکو دستیار رئیس جمهور روسیه در تفسیر بیانات انتقاد آمیز "محمود احمدی نژاد" رییس جمهور ایران در رابطه با روسیه اعلام کرد که موضع روسیه درباره برنامه هسته ای ایران نه در راستای طرفداری از آمریکاست و نه جانبداری از ایران.
رییس جمهور ایران پیش از این طی پیامی تلویزیونی امکان حمایت روسیه از تحریمات علیه ایران که توسط آمریکا پیشنهاد شده و در حال حاضر در شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت بررسی قرار دارند را غیر قابل قبول نامید. وی اعلام کرد که روسیه با حمایت از این تحریمات از کسانی پشتیبانی می کند که طی 30 سال اخیر نسبت به ایران موضع خصمانه ای اتخاذ کرده اند.

رامیز اف افزود که "با وجود تمایل مسکو برای توسعه روابط خود با واشنگتن و اتحادیه اروپا، این کشور امکان اعمال تحریم های جدید علیه ایران را به تاخیر میندازد، زیرا که نمیخواهد بازار انرژی صلح آمیز اتمی در ایران را از دست دهد".

وی گفت: "پس از اعمال تحریم هایی که مسکو به انها می پیوندد، این کشور معمولا بازارها را با آمدن قدرت های سازماندهنده این تحریم ها به این بازارها از دست میدهند، مانند ان که در عراق اتفاق افتاد.

بنظر من، این سناریو می تواند در ایران نیز تکرار شود، به این دلیل البته که علاقه عادلانه مسکو عبارت است از جلوگیری از اعمال تحریم ها میباشد و وزارت خارجه و کاخ کرملین هر چقدر که ممکن است، این تحریم ها را با بهانه های مختلف به تاخیر خواهند انداخت، همانطور که تاکنون این کار را انجام میدهند".

روسیه و چین که پیش از این علیه اعمال تحریم های جدید علیه ایران بوده اند و خواستار حل این مسئله از طریق راه های دیپلماتیک بوده اند به آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان که در حمایت از قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواستار اعمال تحریم های جدید علیه ایران میباشند، پیوستند، اما خواستار اجرای استراتژی "رویکرد دوگانه" نسبت به ایران که شامل ترکیبی از تحریم و مذاکره میباشد، شده اند.

بنظر رامیز،مشکل اصلی روابط ایران- روسیه در این حقیقت است که هم اکنون روابط این دو کشور تبدیل به تابعی از روابط ایران-آمریکا و ایران-اروپا، شده است.

وی گفت: "در صورتی که از وخامت بین روابط ایران، امریکا و اتحادیه اروپا کاسته شود در ان زمان روابط بین ایران-روسیه نیز عادی خواهد شد. لیکن اگر این وخامت افزایش یابد، در این صورت مسکو مجبور به حرکت در چهارچوب خواسته های قدرت های غربی خواهد شد. اما بنظر من در حال حاضر آمریکا و اتحادیه اروپا از زور استفاده نخواهند کرد".

رامیز اف مطمئن هست که در صورت استفاده از زور، مسکو از این نوع اقدامات نه از نظر اخلاقی و نه از نظر واقعی حمایت نخواهد کرد".

وی گفت: "بنظر من برای حل این مسئله از زور استفاده نخواهد شد، زیرا که هنوز استفاده از زور علیه ایران مورد مذاکره نبوده است. امروزه حتی سخنی در مورد استفاده از زور زده نمیشود و اما تمایل به اعمال تحریم های جدید موجود است".

رامیز اف در رابطه با اعمال تحریم ها معتقد است که مسکو به احتمال زیاد یا با اعمال تحریم ها رضایت خواهد داد و یا از آنها پرهیز خواهد کرد.

آمریکا و غرب ایران را در تلاش برای تولید سلاح های هسته ای اتهام میکنند. ایران نیز برنامه های هسته ای خود را صلح آمیز و برای تولید انرژی هسته می خواند. در سال 2006 بررسی برنامه هسته ای ایران از شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد منتقل شده است. شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز تابحال 5 قطعنامه برای توقف توسعه برنامه های هسته ای ایران صادر کرده است. بر اساس 3 تا از این قطعنامه ها، اعمال تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته میشود.

رامیز اف تاکید کرد که نباید موضع چین که در اعمال تحریمها علیه ایران، کمتر از روسیه علاقه مند میباشد، فراموش کرد.

وی گفت: "ناعادلانه می شود اگر مسکو را وکیل بین المللی برای تهران نشان دهند در حالی که منافع چین در این کشور بیشتر از روسیه است. اگر پکن در این مسئله فعالتر رفتار میکرد، ممکن بود که فشار بر دیپلماسی روسیه کاهش یابد و این کشور کارهای بیشتری انجام دهد".

تا ماه آوریل سال 2010 چین به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد مخالفت با اعمال تحریم ها یجدید علیه ایران بودهاست. علاوه بر این از ماه سپتامبر سال گذشته شرکت های چین به طور جدی صادرات بنزین به ایران را که آمریکا و کشورهای غربی قصد اعمال تحریم بر این صادرات را داشته اند، از سر گرفتند.

در اوایل ماه آوریل سوزان رایس نماینده دائم ایالات متحده در سازمان ملل متحد بیان کرد که چین آمادگی خود را برای مذاکره جدی در مورد اقدامات تحریم علیه ایران اعلام کرده است.

رامیز اف گام جدی که در روابط بین ایران و روسیه برداشته خواهد شد را "نیروگاه هسته ای بوشهر" را دانست.

وی گفت: "این نیروگاه در حال حاضر تنها دلیل علاقه روسیه به ایران و عدم رضایت این کشور با اعمال تحریم ها علیه ایران است. اما به احتمال زیاد کرملین در بازی بزرگ خود جهت توسعه روابط خود با آمریکا و اتحادیه اروپا مجبور به از دست دادن این منافع خود حتی با این احتمال این که پس از این گام روسیه در بازار هسته ای کسانی که برای اعمال تحریم ها علیه ایران بیشتر از همه تمایل داشته اند مانند فرانسه خواهند آمد، خواهد شد".

نیروگاه اتمی بوشهر که در ایران در نزدیکی شهر بوشهر ساخته میشود، اولین نیروگاه هسته ای در ایران و در تمام خاور میانه است. ساخت نیروگاه هسته ای در جنوب شرقی شهر بوشهر در سال 1975 با کنسرم Kraftwerk Union آغاز شده است. اما در سال 1980 ساخت این نیروگاه بدلیل پیوستن آلمان به آمریکا جهت اعمال تحریم ها علیه ایران، متوقف شده بود.

جمهوری اسلامی ایران ، سرانجام در 25 اوت 1992 موافقتنامه جامع همکاری های هسته ای را با مسکو امضا کرد و شرکت روسی " اتم استروی اکسپورت" هشتم ژانویه 1995 عملیات تکمیل واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر را به عهده گرفت ودر سال 1998 مدیریت ساخت بزور کامل بر عهده شرکت " اتم استروی اکسپورت" شد. بهره برداری از این نیروگاه در سال 2010 در نظر گرفته شده است.

بنظر حسن بهشتی پور کارشناس ایرانی در امور بین المللی، روسیه از ایران دور نمیشود، اما برای بهبود روابط خود با ایالات متحده آمریکا تلاش میکند.

بهشتی پور در مصاحبه تلفنی به خبرگزاری "ترند" گفت: "به همین دلیل مسکو برای به حداقل رساندن اختلافات با آمریکا در تلاش است. یکی از این نقاط اختلاف برنامه هسته ای ایران است".

بگفته وی، روسیه از ایران انتظار درک موقعیت خود را دارد و ایران به نوبه خود می خواهد به روسیه توضیح دهد که نباید برای منافع کوتاه مدت با آمریکا، منافع دراز مدت با ایران را قربانی کرد.
بهشتی پور گفت: "ایران و روسیه قادر به حل این مسئله سیاسی از طریق کانال های دیپلماتیک هستند".

در تهیه این مقاله ت.جعفر اف حضور داشته است.