کارشناسان: احتمال حمایت برزیل، ترکیه و لبنان از تحریم علیه ایران ناچیز است

30 آوریل 2010, 14:43 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 10 ادیبهشت/ "ترند"، خبرنگار: ت. کانیایوا/

احتمال اینکه 3 عضو موقت شورای امنیت سازمان ملل متحد، برزیل، ترکیه و لبنان از تحریم ها علیه ایران حمایت کنند تقریبا برابر صفر است. اما احتمال تصویب قطعنامه جدید در رابطه با برنامه هسته ای ایران به اندازه کافی زیاد است.
یوگنی ساتانوسکی رئیس دانشگاه خاور میانه گفت: "احتمال این که ترکیه، برزیل و لبنان از تحریم های علیه ایران حمایت کنند وجود دارد، اما این احتمال بسیار ناچیز است".
در ماه آوریل ترکیه و برزیل دو عضو مهم غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، از اعمال تحریم های جدید علیه ایران حمایت نکرده اند.
سلسو آموریم وزیر امور خارجه برزیل در طی سفر دو روزه خود به ایران گفت: فشار از سوی کشورهای دیگر هیچ تاثیری بر تمایل برزیل جهت حمایت از برنامه هسته ای صلح آمیز تهران نخواهد داشت. وی افزود که "اعمال تحریم های جدید هیچ نتایج مثبتی نخواهد داشت".
بگفته ساتانوسکی، "جاه طلبی های هسته ای و ظرفیت های هسته ای برزیل، همراه با نارضایتی آشکار ضد آمریکا از برزیل دلایل کافی برای افزایش مزایای قابل توجه از گسترش "باشگاه هسته ای" میدهد. همچنین تهدید از سوی ایران نسبت به این کشور برابر صفر است".

عدم حمایت ترکیه از تحریم ها برای اثبات استقلال خود و عدم وابستگی به آمریکا و برای توسعه روابط با ایران است.
ساتانوسکی گفت: "سیاست ترکیه مدت زمان طولانی به عنوان "پروژه آمریکا" محسوب میشد و توسعه روابط با ایران تنها در صورتی امکان پذیر است که سود مبادلات تجاری ایران -ترکیه افزایش یابد".

ترکیه به عنوان همسایه ایران و یکی از کشورهای پیشرو در منطقه به طور واضح مخالفت خود را در رابطه با اعمال تحریم های جدید علیه ایران را اعلام کرده است. اواسط ماه آوریل احمد داوود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه بطور روشن موضع دولت خود را جهت عدم رضایت با اعمال تحریم های جدید علیه ایران را اعلام کرده است. همچنین در اواخر ماه مارس رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه عدم رضایت خود را جهت اعمال تحریم های جدید علیه ایران را اعلام کرده است.
لبنان دولت دیگری است که برای جلوگیری از ایجاد درگیری جدید در خود لبنان به احتمال زیاد از تحریم علیه ایران حمایت نخواهد کرد.
بنظر کارشناسان، لبنان آسیب پذیر است و ایران می تواند بر آن به طور غیر مستقیم از طریق سوریه و به طور مستقیم از طریق گروه "حزب الله لبنان" تاثیر بگذارد.

ساتانوسکی گفت: "ایالات متحده در حال حاضر هیچ ابزار سیاسی و یا اقتصادی برای تاثیر گذاری بر برزیل، ترکیه و لبنان ندارد".

حامیان اصلی اعمال تحریم های جدید علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد به غیر از ایالات متحده، همچنین فرانسه و بریتانیا میباشند که هم اکنون پیشنهاد در رابطه با اعمال تحریم های جدید علیه ایران را آماده کرده اند و ان را برای بررسی به اعضای دیگر شورای امنیت ارائه کرده اند و هم اکنون برای متقاعد کردن سایر کشورها به نفع اعمال این تحریم ها تلاش میکنند.

تصویب قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل متحد نیاز به دو شرط دارد: "علیه آن" (به اصطلاح حق وتو) نباید هیچ یک از پنج عضو دائم (روسیه، چین، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، انگلستان)، رای دهند و این قطعنامه نباید کمتر از 9 رای مثبت از 15 رای مثبت کسب کند. اگر روسیه و چین رای مثبت جهت اعمال این تحریم ها اظهار بی طرفی کنند، تصویب و یا عام تصویب این قطعنامه بستگی به رای 10 عضو غیر دائم این شورا خواهد داشت.
بنظر باری روبین مدیر مرکز تحقیقات جهانی در امور بین الملل (GLORIA) ، ترکیه و برزیل علیه اعمال تحریم های جدید علیه ایران را خواهند داد و هیچ چیزی نمیتواند موضع انها به دلیل ایدئولوژی دولت آنها تغییر دهد.

روزبه پارسی کارشناس اروپایی در سیاست ایران نیز معتقد است که اگر تحریم های آنها خیلی شدید باشد، این کشورها با اعمال تحریم های جدید موافقت نخواهند کرد.
روزبه پارسی در مصاحبه مکتوب به خبرگزاری "ترند" گفت: از سوی دیگر، تلاشهای ایران برای خودداری از مذاکرات اساسی میتواند منجر به آن شود که این کشورها میتوانند در نتیجه به حرفهای ایالات متحده گوش دهند. علاوه براین منافع ملی نیز وجود دارد که آن نیز به روابط دوجانبه با ایالات متحده و اتحادیه اروپا بستگی دارد.

به نظر حسین لاجوردی رئیس انجمن بین المللی پژوهشگران ایران، علیرغم آغاز رایزنیهای گسترده ایران با کشورهای عضو شورای امنیت لبنان و برزیل مخالفتی با اعمال تحریمات علیه ایران نخواهند داشت و شورای امنیت سازمان ملل چهارمین قطعنامه علیه این کشور را که اعمال تحریم های اقتصادی را در نظر دارد، صادر خواهد کرد.

تا بحال شورای امنیت سازمان ملل متحد پنج قطعنامه برای توقف توسعه برنامه های هسته ای ایران صادر کرده است. بر اساس سه تا از این قطعنامه ها، اعمال تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته میشود.

بنا بر اطلاعات ارائه شده در اوایل ماه مارس توسط روزنامه "نیویورک تایمز" با اشاره به دیپلمات های در شورای امنیت سازمان ملل، محدودیت های جدید علیه ایران بخش بانکی کشور، سیستم بیمه، ناوبری، و غیره را در نظر دارد.

کارشناسان بر این باور هستند که امکان استفاده از تحریم های جدید علیه ایران، ممکن است. اما در اینجا دیدگاه ها در مورد ارزیابی اقدامات و روش های که می تواند موجب تصویب قطعنامه جدید باشد، متفاوت است.
ساتانووسکی بر این باور است که حمایت اعضای غیر دائم شورای امنیت از اعمال تحریمات بستگی به تامینات آنها در صورت رای دادن برای تقویت تحریمات علیه ایران دارد.
وی افزود: مشارکت در اجلاس هسته ای بر گزار شده در واشنگتن و حمایت از تحریم ها چیز های متفاوت هستند. موضع اعضای غیر دائم شورای امنیت بستگی به موقعیت اعضای دائم خواهد بود و آنها در مقابل حمایت از تحریم ها برای دسترسی به چیزی که برای آنها بسیار مهم است، تلاش خواهند کرد.
ساتانووسکی موفق بودن آنها را در این مسله، منتفی نمیداند. علاوه بر این، ممکن است تحریم ها با "ساخت و پاختهایی" از بین برده شوند.
اما روبین معتقد است که ایالات متحده تنها برای استفاده از تحریم های ضعیف رای بدست خواهد آورد.
آقای پارسی این روند را "مسله باز برای گمانه زنی های بی پایان" نامید.
وی افزود: من مطمئن هستم که تحریم ها به آسانی مورد تصویب قرار خواهد گرفت. ممکن است این تحت فشار انجام گیرد.
به گفته پارسی، اعضای شورای امنیت با در نظر گرفتن اینکه اجرای تحریمات امکان پذیر نخواهد بود، می توانند از اعمال آنها حمایت کنند.

پارسی گفت: بنابراین، آنها بدون مسئولیت کامل برای تحریم های جدید می توانند چراغ سبز نشان دهند.

دکتر لاجوردی بر این باور است که قطعنامه جدید تصویب خواهد شد و تلاش های ایران علیه آن بی ثمر باقی خواهد ماند.

وی افزود: اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان معتقدند که ایران هنوز هم بازی خود را ادامه میدهد. بنابراین به نظر من، این کشورها تصمیماتی علیه ایران را خواهند گرفت.

با این حال، کشورهایی که راه حل مشکل ایران به آنها بستگی دارد هنگام دور اول مذاکرات گروه "5+1" در نیویورک در مورد پیش نویس قطعنامه احتمالی تحریم های بیشتر علیه تهران، به توافق نرسیده اند. تنها نتیجه این مذاکرات توافق در مورد ادامه گفتگو بود.

بدون توافق نمایندگان دائم شش کشور، موضوع اعمال تحریم ها نمیتواند در شورای امنیت سازمان ملل مورد مذاکره قرار گیرد.

روزبه پارسی گفت: به طور کلی، درس آموخته شده در عراق نشان داد که تحریمات گسترده و بی پایان با ندانستن روش اعمال آن، خطرناک و بی فایده است.

این مقاله با همکاری ا.اوستاپنکا و ت. جعفراف تهیه شده است.