برنامه هسته ای

کارشناس اقتصادی: خطر ایجاد «ارز موازی» در داخل ایران

4 ژوئن 2013, 16:16 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، خبرگزاری ترند/ 14 خرداد، د.خاتین اوغلو/

رئیس جمهوری آمریکا 13 خرداد ماه تحریمهای یکجانبه جدیدی علیه ایران امضا کرد و برای اولین بار ارز ملی ایران، ریال، زیر تحریم رفت.

این تحریمها بر "معاملات عمده برای خرید، فروش و یا نگهداری مبلغ عمده یا حساب در خارج از ایران که با ریال ایرانی باشد" اعمال خواهد شد.

مهرداد عمادی متخصص امور سرمایه گذاری در اتحادیه اروپا و از مشاوران مسایل پولی و بانکی در این اتحادیه طی گفتگو با خبرگزاری ترند می گوید که تحریم ارزی ایران، باعث افت شدید ارزش ریال و ایجاد ارز موازی در کشور خواهد شد.

ارز موازی عبارت از اعتماد به ارزهای خارجی برای داد و ستد در داخل کشور بجای یا همزمان با ارز ملی است.

ارزش ریال از ابتدای سال گذشته میلادی تاکنون تا 50 درصد نسبت به دلار افت کرده است. ایران این تحریمها را "غیرانسانی و ظالمانه" خوانده است.

بگفته عمادی، اگر یک ارزی از پذیرایی قانونی و دادو ستدهای بانکی بیرون برود، کم کم در داخل خود کشور هم ارز موازی شروع به جایگزین شدن پول ملی می شود، مانند دوره ای از زمامداری مقامات مکزیک، یا دوره ای که شوروی بخاطر مداخله در افغانستان با تحریم ارزی مواجه شد، همچنین بعد از جنگ اول خلیج فارس در عراق، مردم در داخل کشور شروع به روی آوردن به ارزهای خارجی کردند.

این کارشناس اقتصادی می گوید که مردم ایران نیز مجبور به موازی کردن ارزهای دیگر با سپرده های خود خواهند شد، به این معنی که سپرده های بانکی خود را از بانک خارج کرده و تبدیل به یورو یا دلار خواهند کرد، بطوری که این موضوع ضربه ای بر مدیریت بانکی و پولی ایران خواهد زد و اعتبار پول ملی به شدت کاهش خواهد یافت.

در برهه ای از سال 2011 به بعد، هجوم مردم به بازار ارز برای تبدیل داراییهای ریالی خود به دلار در رسانه های ایران منعکس شد؛ بر اساس آمارها هم اکنون 18 میلیارد دلار ارز دلار و یورو در صندوق خانگی مردم نگهداری می شود. این رقم برابر 12 تا 18 درصد کل ذخایر ارزی کشور است.

بگفته عمادی، ریال ایران بعد از تحریمهای سال 2002 آمریکا که پیرو تحریمهای 1997 بود، دیگر بعنوان ارز معتبر در کشورهای خارجی استفاده ای نداشت و در داد و ستدهای وارداتی از خارج بصورت رسمی کاربرد چندانی نداشت، اما قبل از این تحریمها وضعیت بهتر بود، در ترکیه و کشورهای خلیج فارس و حتی تا همین اواخر در افغانستان کاربرد داشت.

بگفته وی، تحریمهای جدید که روز دوشنبه به تایید باراک اوباما رسید، بعد تازه ای به مساله داده است، بدین صورت که اگر تا چندماه پیش حتی ریال از طرف کشورهای خارجی چندان پذیرفته نمی شد و مشکل بود با این ارز وارد معامله شد، الان نهادهای مالی از انجام هرگونه داد و ستدی که مبنای محاسبه با ریال باشد، بصورت قانونی منع شده اند.

ایران از زمان اعمال تحریمهای بانکی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران در سال 2012، گفته است که بجای تجارت با دلار، سیستم استفاده از ارز محلی و تهاتر را در بازرگانی خارجی اعمال خواهد کرد.

عمادی می گوید که زمانی که ایران قرارداد تهاتری می بندد، ایران در همان قرارداد ذکر می کند که مبلغ قرارداد با یورو یا دلار بر مبنای نرخ تبدیل به ریال بسته می شود.