آذربایجان همه گاز خود را از یک مسیر صادراتی به فروش نخواهد رساند

10 فوریه 2011, 15:52 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 21 بهمن/ "ترند"، خبرنگاران: و. ژاورونکوا/

مارسل ویئتور، کارشناس اروپایی مسایل انرژی معتقد است، آذربایجان در جهت تنوع سازی صادرات گاز خود تلاش میکند و فروش بخشی از محصول به اروپا و ترکیه جزو منافع استراتژیک این کشور است.

ویئتور کارشناس شورای سیاستهای خارجه آلمان در مکالمه تلفنی با ترند از برلین گفت: "تنوع بخشی به صادرات منابع انرژی امن تر و عاقلانه تر از فروش کل حجم به یک خریدار است، و در آذربایجان متوجه این مهم هستند".

گاز حاصله در قالب پروژه توسعه جامع میدان میعانات گازی "شاه دنیز" بعنوان منبعی برای پروژه هایی مانند "نابوکو"، ITGI (ترکیه- آلمان- ایتالیا) و ТАР (خط لوله فرا ساحلی دریای آدریاتیک) مد نظر است.

شرکای توسعه میدان "شاه دنیز" در صدد عقد قراردادهای فروش گاز از فاز دوم توسعه این پروژه در اواسط سال 2011 هستند.

به نظر وی، ولی با اینکه برای آذربایجان تنوع سازی صادرات حاملهای انرژی خود به اروپا مقرون به صرفه است، بعید بنظر می رسد که باکو با صدور کل میزان گاز به اتحادیه اروپا موافق باشد تا سرانجام وابسته به این مسیر باشد.

ویئتور افزود: "آذربایجان دارای مقدار کافی گاز برای پر کردن خط لوله گازی "نابوکو" نیست، ولی اگر هم داشت، باکو اقدام به فروش همه گاز خود توسط پروژه "نابوکو" نمی کرد".

به عقیده کارشناس، برای صادرات گاز از آذربایجان بوسیله خط لوله گازی "نابوکو" صرف نظر از سایر پروژه های "کریدور جنوب"، زیربنای مورد نیاز وجود دارد - خط لوله گازی باکو- تفلیس- ارزوروم، ولی ظرفیت آن برای انتقال حجم گاز مورد نیاز خط لوله گازی اروپایی کافی نیست. اما، اینکه زیربنای مشابه وجود دارد، یک برتری است.

شایان ذکر است، خط لوله گازی باکو- تفلیس- ارزوروم (خط لوله قفقاز جنوبی) برای انتقال گاز آذربایجان به گرجستان و ترکیه مد نظر میباشد.

وی افزود: "آذربایجان باید به فکر ساخت یک خط لوله دیگر از همان مسیر موجود باشد که موجب افزایش چشمگیر ظرفیت مسیر خواهد شد".

به نظر کارشناس، و یا آذربایجان تنها باید مسیر حمل و نقلی حاضر را بهبود بخشد که حداقل آسانتر از ساخت خط لوله جدید است، ولی بهر حال این کار نیازمند سرمایه گذاری است.

به گفته وی، نقش آذربایجان همچنین در اجرای پروژه "نابوکو" حائز اهمیت است، زیرا اروپا انتظار دارد که آذربایجان اولین کشوری خواهد بود که گاز خود را برای پر کردن این خط لوله عرضه خواهد نمود.

به اعتقاد این کارشناس، آذربایجان همچنین کشور ترانزیتی مهم برای گاز ترکمنستان میباشد. پروژه "نابوکو" علاوه بر گاز آذربایجان، قرار است بوسیله گاز ترکمنستان و عراق نیز پر شود.

این کارشناس گفت، موضوع در این است که گاز ترکمنستان از کدام مسیر به ترکیه و سپس به اروپا صادر خواهد شد.

وی بر این باور است که، بدین منظور چهار مسیر ممکن وجود دارد: اولین روش- انتقال گاز از طریق دریای خزر، ولی در اینجا ممکن است مشکل حقوقی- لاینحل ماندن رژیم حقوقی دریای خزر مطرح شود. در ضمن، پیشتر قربانقلی بردی محمداف، رئیس جمهور ترکمنستان گفت که مسئله ساخت خطوط لوله گازی در دریای خزر بایستی فقط میان کشورهای شرکت کننده در این پروژه و با رعایت بالاترین استاندارد زیست محیطی حل و فصل شود.

ویئوتور معتقد است که همچنین گزینه دیگر وجود دارد- ساخت خط لوله از ساحل دریای خزر بوسیله ایران یا روسیه.

این کارشناس گفت: "ساخت خط لوله از خاک ایران بعلت اختلاف نظر پیرامون برنامه هسته ای تران دشوار خواهد بود- بسیاری از شرکت کنندگان مایل به مشارکت در پروژه های مشترک با ایران نیستند".

به اعتقاد تحلیلگر، روسیه مسیر جایگزین انتقال گاز به اتحادیه نخواهد بود، فلذا اگر ترکمنستان و آذربایجان در مورد صادرات گاز به ترکیه و اروپا توافق حاصل نمایند، آنها احتمالاً این کار را بدون دخالت روسیه انجام خواهند داد.

بنظر او، معنی تنوع سازی کاهش نفوذ روسیه در فروش گاز به سایر تولید کنندگان است.

راهکار چهارم- انتقال آن بوسیله تانکرهای گازی از دریای خزر، بعقیده کارشناس، ولی این شیوه می تواند به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نباشد.

ویئتور یادآور شد: "تمامی این راهکارها دارای جهات منفی مخصوص خود میباشند. بهترین گزینه- اولی است، یعنی ساخت خط لوله از بستر دریای خزر. اگر این پروژه اجرایی نشود، احتمال این وجود دارد که بطور کلی گاز از ترکمنستان به غرب صادر نخواهد شد".