کارشناس آمریکایی: افزایش شدید نرخ دلار آمریکایی در برابر ریال ایرانی مرتبط با تحریم ها نیست

آذربایجان، باکو، 19 مهر، خبرگزاری "ترند"، خبرنگار: ت. کانیایوا/

پال سالیوان، کارشناس آمریکایی بر خلاف دیدگاههای موجود مبنی بر اینکه افزایش نرخ دلار نسبت به ریال ایرانی بعلت تشدید تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران میباشد، معتقد است که این نتیجه گیری می تواند عجولانه باشد.

سالیوان، استاد دانشگاه امنیت ملی آمریکا و دانشگاه جورج تاؤن در مصاحبه مکتوب به خبرگزاری ترند گفت: "در ایران قبلاً نیز افزایش شدید نرخ دلار در برابر ریال ایرانی مشاهده شده است. من فکر می کنم، نباید با نتیجه گیری هایی در مورد اینکه چنین پرش از روی تشدید تحریم های نه چندان سخت که با مطالعه جراید می توان به این نکته پی برد، نباید عجله کرد".

ریال، پول ملی ایران هفته گذشته حدود 21 درصد در مقابل نرخ دلار تقلیل یافت. به نظر اقتصاد دانان، دلیل سقوط غیر منتظره ارزش ریال اثر تجمعی تحریم های کشورهای مختلف و سازمانهای بین المللی که اخیراً علیه برنامه هسته ای ایران اعمال می شود، همچنین کمبود سرمایه گذاریها پس از تزریق سرمایه به اقتصاد ایران ارزیابی شده است.

دو هفته پیش ارزش دلار در ایران 10500 ریال بود، سپس به 12500 ریال و طی هفته تا 13000 ریال رسیده بود که هم اکنون با تزریق دلار به بازار توسط بانک مرکزی نرخ دلار به 10550 ریال رسیده است.

همچنین افزایش شدید نرخ سایر ارزهای جهانی نیز در بازار ارز ایران مشاهده می شود.

به گفته سالیوان، این تحریم ها ممکن است بعنوان نقطه عطف معامله گران ارز هم در خود ایران و هم در خارج از آن ارزیابی شود، ولی ممکن است ناصحیح باشد.

همچنین ممکن است، برخی از دلالان در داخل و خارج از ایران قصد دارند در شرایط افزایش ریسک مرتبط با ریال به ثروت سریعی دست یابند.

سالیوان گفت: "کمی تعجب آور است که نرخ مبادله ریال نسبت به دلار تغییر نیافت با توجه به اینکه ایران دوران بسیار سختی را از زمانی که ایرانی ها سیستم "نرخ ارز شناور" را به اجرا گذاشتند، پشت سر گذاشت، به هنگامی که میزان تورم در آمریکا ثابت و پایین بود".

بانک مرکزی ایران از سال 2001 از سیستم "نرخ ارز شناور" حمایت می کند که هدف آن مهار نزول نرخ ریال از میزان تعیین شده، ولی نه نرخ رسمی میباشد.

بر اساس این سیستم، نرخ می تواند شناور کنترل و شناور مستقل باشد.

قبل از اجرای سیستم "نرخ شناور" در ایران سیستم "نرخ ارز متعدد" اجرا می شد که در آن، نرخ های مختلف پول ملی برای انواع مختلف معاملات ارزی استفاده می شود.

به عقیده سالیوان، نوسانات قابل توجه در بهای نفت طی این سالها میبایست باعث نوسانات شدید نرخ ارز می شد، چنانچه این واقعاً "نرخ ارز شناور" بود.

وی گفت: "این امر به این نتیجه گیری واضح منجر می شود که بانک مرکزی ایران شدیداً در حال کنترل ارزش ریال بهنگام فشار بر آن بود، ولی بدلایلی این دفعه موفق به مهار نرخ پول ملی در میزان قبلی نشد".

به اعتقاد سالیوان، شاید، این پدیده بعلت فقدان موقت ذخایر لازم برای حفظ نرخ ریال بود، یا اینکه این امر می تواند مشکل سیستماتیک در طی مدت زمان طولانی و یا ممکن است تصور شود که این یک روش عجیبی است که بانک مرکزی ایران با کمک آن ارزش ریال را کاهش می دهد. 

وی تصریح کرد: "بانک مرکزی ایران تثبیت نرخ پولی ملی در این هفته و بازگشت ارزش آن به حالت قبلی را اعلام داشت. این قبیل اظهارات همچنین قدری مشکوک بنظر می رسد. جالب است که آنها چگونه این اقدام را سریع و برای چشم انداز بلند مدت انجام خواهند داد".

به نظر این کارشناس، در صورت ادامه کاهش نرخ ریال، ممکن است در پی تغییر ارزش ریال برخی واکنشهای اقتصادی جالب، مانند افزایش حجم صادرات غیر نفتی از ایران، همچنین افزایش احتمالی میزان تورم در ایران که بستگی به مقدار محصولات وارداتی با نرخ مبادلاتی پایین دارد، صورت پذیرد.

ریال از سال 1932 پس از اصلاحات پولی و ضمن جایگزینی تومان در ایران واحد پولی میباشد. قبل از افزایش اخیر نرخ دلار در مقابل ریال، ارزش یک دلار آمریکایی در حدود 9500-10000 ریال و نرخ یورو- حدود 14000 ریال متغیر بود.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency