دیدار رحمان با زرداری و کرزی

30 ژوئیه 2009, 09:53 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

مامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان روز چهارشنبه 29 ژوئیه ملاقات هایی جداگانه با آصف علی زرداری و حامد کرزی، رئیسان جمهوری پاکستان و افغانستان، در دوشنبه انجام داد.

آقای زرداری با هیاتی از مقامات پاکستانی به منظور انجام دیداری رسمی شام روز سه شنبه وارد دوشنبه شد.

در دیدار او با رئیس جمهوری تاجیکستان مسایل همکاریهای دوجانبه در زمینه های مختلف، از جمله تجارت منطقه ای انرژی و مسایل امنیتی در افغانستان بررسی شد.

در پایان این دیدار رئیسان جمهوری دو کشور بیانیه مشترکی منتشر کردند و دو سند در مورد تهیه برنامه همکاری وزارتهای خارجه دو کشور برای سالهای 2009 و 2014 و حفظ متقابل سرمایه گذاری امضا شد.

سران دو کشور همچنین در مورد از سرگیری مسیر هوایی میان دوشنبه و اسلام آباد توافق کردند.

در ملاقات بعد از ظهر امامعلی رحمان با حامد کرزی نیز مسایل همکاریهای دوجانبه و وضعیت امنیتی منطقه و افغانستان بررسی شد.

همچنین، مقامهای دو کشور در مورد گذرگاه های مرزی و مبارزه مشترک با حمله ملخ به مرازع دو سند همکاری امضا کردند.

اختلاف روابط با هند

در بیانیه مشترک رئیسان جمهوری تاجیکستان و پاکستان آمده است که دو کشور در زمینه مبارزه با تروریسم و مواد مخدر همکاری خواهند کرد و از "دولتی فراگیر و بیانگر منافع همه ملتها در افغانستان، بازسازی اقتصادی احیای ثبات این کشور" حمایت می کنند.

در این بیانیه همچنین به اختلافات بین هند و پاکستان اشاره شده و آمده است که "ما چون کشور دوست و صلح پرور از دو کشور بزرگ دارای سلاح هسته ای در آسیای جنوبی، یعنی پاکستان و هند، دعوت می کنیم که کوششهای لازم را برای یافتن راههای سیاسی حل مسایل مورد بحث دریغ ندارند."

این بیانیه می افزاید: "جمهوری تاجیکستان چون (یک کشور) خواهان صلح و ثبات در تمام منطقه های دنیا، آمادگی خود را برای مساعدت به این کار خیر اظهار می نماید."

این بیانیه در حالی است که روابط تنگاتنگ تاجیکستان و هند در گذشته، بویژه حمایت مشترک این دو کشور از ائتلاف شمالی به رهبری احمدشاه مسعود در زمان حکومت طالبان در افغانستان موجب شک و تردیدهایی در محافل سیاسی پاکستان نسبت به تاجیکستان شده بود.

موضوع دیگر مورد نگرانی مقامهای پاکستانی در گذشته بازسازی فرودگاهی نظاکی در حوالی پایتخت تاجیکستان توسط نظامیان هندی بود که منجر شد پاکستانی ها فکر کنند که هند در پی تاسیس اولین پایگاه نظامی خارجی خود در آسیای میانه است.

ولی به نظر می رسد با روی کار آمدن دولت آصف علی زرداری این شک و تردیدها نسبت به تاجیکستان کاهش یافته باشد.

نکته مهم دیگر این است که روابط این دو کشور در زمان نخست وزیری بینظیر بوتو، در اوایل دهه 1990 آغاز شد و پاکستان از اولین کشورهایی بود که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت و در دوشنبه سفارتخانه تاسیس کرد.

تجارت انرژی

در آغار دهه 1990 که رحمان نبی یف رئیس جمهوری تاجیکستان بود، دو کشور توافقنامه ای ر مورد ساختمان نیروگاه "راغون" در جنوب تاجیکستان با سرمایه پاکستان امضا کردند.

ولی به دلیل آغاز جنگ داخلی در تاجیکستان و آنچه برخی از صاحب نظران ممانعت روسیه از این کار می دانند، این قرارداد هرگز اجرا نشد.

ولی در این اواخر مقامهای تاجیک و پاکستانی برای اجرای طرحی مشترک در زمینه بنیاد خطوط انتقال نیروی برق از تاجیکستان به افغانستان و پاکستان ( CASA ) در چارچوب برنامه تجارت انرژی بین آسیای میانه و آسیای جنوبی ( CASAREM ) ابراز آمادگی کرده اند.

این طرح 640 میلیون دلار هزینه دارد و از حمایت آمریکا و برخی سازمانهای بین المللی، مانند بانک جهانی نیز برخوردار بوده است. اما به نظر می رسد که روسیه نیز با توجه به طرحهای انرژی که در تاجیکستان به اجرا می رساند، به فروش نیروی برق به پاکستان و افغامستان علاقمند است.

به این دلیل دمیتری مدودف، رئیس جمهوری روسیه، نیز روز پنج شنبه پس از انجام ملاقات سه جانبه رئیسان جمهوری تاجیکستان و افغانستان و پاکستان ملاقاتی چهارجانبه با آنان برگزار خواهد کرد.

پاکستان به نیروی برق از آسیای میانه بشدت نیاز دارد و مقامهای پاکستانی همواره به ضرورت اجرای طرحهای انرژی و خریداری انرژی آبی از تاجیکستان و کشورهای دیگر آسیای میانه تاکید کرده اند.

نگرانیهای امنیتی

انتظار می رود در ملاقات سه جانبه رئیسان جمهوری تاجیکستان و افغانستان و پاکستان و در ملاقات جهارجانبه با رئیس جمهوری روسیه در کنار مسایل اقتصادی موضوع امنیت منطقه نیر بررسی شود.

کشورهای آسیای میانه و روسیه با ترانزیت کالاهای غیرنظامی ناتو و آمریکا به افغانستان موافقت کرده اند. ولی در اواسط ماه مه یک مقام طالبان کشورهای منطقه را هشدار داده بود که با آمریکا و ناتو همکاری نکنند.

عبدالواسع معتصم آقا، رهبر کمیته سیاسی جنبش طالبان در افغانستان، در مصاحبه ای با تلویزیون الجزیره گفته بود که اگر تاجیکستان با آمریکا همکاری کند، این کشور "با بی ثباتی و مسایل دیگری روبرو خواهد شد."

مقامهای پلیس تاجیکستان اخیرا نگرانیهای بین المللی در مورد احتمال ورود افراد وابسته به طالبان و القاعده به این کشور در پی تشدید عملیات نیروهای ائتلافی در افغانستان و درگیریهای نیروهای دولتی با شورشیان طالبان در دره سوات در شمال پاکستان را تایید کرده اند.

عبدالرحیم قهارف، وزیر کشور تاجیکستان، روز چهارشنبه 22 ژوئیه، در نشستی مطبوعاتی گفت که ماموران پلیس چهار تن از شهروندان تاجیکستان و ازبکستان را که با گروههای تندرو ارتباط داشته و اخیرا از افغانستان به تاجیکستان عبور کرده اند، بازداشت کردند. مقامات از مورد دیگر بازداشت چنین افراد نیز خبر داده اند.

ضمنا، ناحیه کوهستانی طویلدره، در شرق تاجیکستان، که در منطقه ای نزدیک به مرز افغانستان واقع است، طی دو ماه اخیر محل چند مورد درگیری بین نیروهای دولتی و گروههای مسلحی بوده است که مقامات آنها را با جنبش اسلامی ازبکستان، یک گروه مرتبط با طالبان، ارتباط داده اند./ بی بی سی/