اولویت راه آهن ایران تکمیل کریدورها است (مصاحبه اختصاصی)

ایران، تهران، خبرگزاری ترند/ 4 مرداد، مهدی سپهوند/

مصاحبه خبرگزاری ترند با مهندس حسین عاشوری، عضو هیئت مدیره و معاون بهره برداری و حمل و نقل بین المللی شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران

سوال: آقای عاشوری، درباره پروژه های داخل ایران می خواستیم از شما بپرسیم. در داخل ایران چه پروژه های راه آهن انجام می شود و برنامه های شرکت راه آهن چیست؟

برنامه و تلاش شرکت راه آهن در دولت یازدهم عمدتا بر سیاست بوده که در زمینه احداث خطوط جدید، خصوصا خطوطی که تکمیل کننده کریدورها است، وقت و انرژی بیشتری گذاشته شود تا این پروژه ها هر چه سریعتر به نتیجه برسد.

یکی از پروژه ها، خط آهن اتصال ایران به افغانستان است که امید می رود تا پایان سال جاری خورشیدی تحقق یابد.

پروژه قزوین- رشت- آستارا که تکمیل کننده کریدور شمال- جنوب هست، دیگر پروژه اولویت دار است. همچنین کوتاه تر کردن کریدور مسیر تهران به آنکارا که در بخش میانه به بستان آباد خط جدیدی ساخته می شود.

برخی از پروژه ها نیز در داخل ایران هستند که از نظر میزان انتقال بار مهم هستند.

به رغم مواجه بودن دولت با مشکلات مالی، سعی شده است که اعتبارات خوبی برای توسعه این پروژه ها تخصیص یابد.

پروژه برقی کردن قطار تهران- مشهد و قطار سریع السیر تهران- اصفهان از دیگر پروژه ها است که اقدامات اولیه برای شروع این پروژه ها انجام شده و امید می رود که در چند سال آینده شاهد بهره برداری از آنها باشیم.

این پروژه ها درباره بحث زیر ساختها بود، اما درباره بحث های بهره برداری، راه آهن ایران هدفگذاری را از سه سال پیش آغاز کرد که در کنار رشد حمل و نقل بارهای داخلی، برای افزایش جابجایی بارهای بین المللی اقدام شود. در هر دو مورد رشد وجود داشته است. امسال در جابجایی بارهای داخلی رشد 10 درصدی داشته ایم.

در سال جدید اگرچه راه آهن ایران کاهش واردات داشته است، اما در حوزه صادرات رشد 60 درصدی داشته ایم که کمک کرده است حمل و نقل بین المللی افزایش یابد. الان بیشترین حجم بارهای ترانزیتی ایران مسیر سرخس- بندرعباس است و با توافقاتی که با راه آهن ترکیه، آذربایجان، گرجستان و روسیه داشته ایم، تلاش می کنیم که کریدورهای شمال- جنوب، خلیج فارس- دریای سیاه و تهران- آنکارا را فعال کنیم.

سوال: اخیرا صحبتهایی درباره تخفیف 40 درصدی حمل بار آسیای میانه به پاکستان شده بود.

با توجه به رکود اقتصادی که بر دنیا حاکم شده و باعث شده است که نرخ کالاها و مواد اولیه و تقاضای برای حمل بار به شدت کاهش یابد. لذا رقابت میان تولید کننده ها به شدت افزایش یافته است و یکی از بخشهایی که می تواند در این بخش به تولید کننده ها کمک کند، بخش حمل و نقل است که هزینه ها را کاهش دهد تا این دوره گذار رکود اقتصادی بگذرد. در چند سال اخیر تقاضا برای کاهش تعرفه های ریلی هم از طرف تولید کننده ها و هم از طرف خریداران افزایش یافته است. در این موضوع، با هماهنگی راه آهنهای مسیر سعی کرده ایم که تخفیفاتی را به صاحبان بار بدهیم. برای نمونه در مسیرهای آسیای میانه به جنوب بر اساس میزان و نوع کالا تخفیفاتی از 15 تا 40 درصد داده ایم. مسیر سرخس- بندرعباس بیشترین تخفیفی که داده ایم 35 درصد بوده، اما مسیر سرخس- میرجاوه که بارهای ترانزیتی به پاکستان هست تا 40 درصد تخفیف داده شده است، چون جزو کریدورهایی است که ایران علاقه مند است توسعه یابد. همین توافقات را در کریدور شمال- جنوب بین ایران، آذربایجان و روسیه داشته ایم و تخفیفات خوبی را برای کالاهایی که با کانتینر داده شده است، داده ایم.

سوال: اخیرا شما فرموده بودید که ایران مایل است سیر قطار ابریشم ریلی را به 12 روز کاهش دهد. می توانید توضیحاتی در این مورد بفرمایید؟

ایران برای اینکه بتواند در رقابت با سایر مسیرهای ترانزیتی موفق باشد، باید تلاش کند تا هم سرعت قطارها افزایش یابد و هم زمان سیر بازرگانی بارها کاهش یابد. در راه آهن ایران سرعت مجاز حرکت قطارهای باری تا سال گذشته حداکثر 60 کیلومتربر ساعت و قطارهای مسافربری 160 کیلومتر بر ساعت بود. اما مصوبه ای را تصویب کردیم که سرعت قطارهای باری به 90 کیلومتربر ساعت افزایش یابد. لازمه این کار هم توسعه زیرساختها و هم سیستم کنترل ترافیک است. برای نمونه کارهای لازم برای مسیر سرخس- بندرعباس انجام شد و پس از تست ، مجوز قطارهای باری با سرعت 90 کیلومتر بر ساعت در این مسیر داده شد.

در بحث بارهای بین المللی، در جلساتی که با راه آهن ترکمنستان و قزاقستان برای کریدور چین به تهران داشتیم، اعلام آمادگی کردیم که بتوانیم مشترکا زمان سیر این قطار را که الان 14 روز است به 12 روز کاهش بدهیم که یک روز از آن مربوط به راه آهن ایران و یک روز دیگر مربوط به مسیر خارج از ایران است.

سوال: درباره کریدور بندرعباس-اروپا شما گفته بودید که بخاطر شرایط فعلی ترکیه و مشکلات سیاسی-امنیتی باید مسیر جایگزینی انتخاب شود. این موضوع چیست؟

روابط ایران و ترکیه در بخش ریلی قدیمی و دوستانه است، اما هر از چند گاهی بخاطر مشکلات امنیتی یا مسائلی که به تردد قطارها سایه می اندازد، مواجه هستیم.

سال گذشته انفجار خط ریلی در ترکیه داشتیم و چندین حملات تروریستی انجام شد که باعث توقف قطارهای مسافربری تهران- آنکارا شد. اما حرکت قطارهای باری ادامه داشت، اما کند شده بود.

در این مدت ما به دنبال مسیرها و کریدورهای موازی با این مسیر بودیم. در این میان با همکاری آذربایجان و گرجستان، کریدور خلیج فارس- دریای سیاه تعریف شد. این کریدور مبتنی بر حمل و نقل ترکیبی است، یعنی بخشی از مسیر ریلی هست و بخشی توسط جاده یا دریا صورت می گیرد. ما دو کریدور در این مسیر تعریف کردیم. یکی مسیر خط آهن بندرعباس- قزوین است که بارها از قزوین با کامیون به آستارای آذربایجان حمل می شود و از طریق راه آهن آذربایجان به بنادر پوتی گرجستان می رود.

مسیر دوم انتقال بار از بندرعباس به بندر امیرآباد بصورت ریلی و از بندر امیرآباد به بندر الت (Alat) یا بندر باکو بصورت دریایی و ادامه آن از طریق راه آهن به گرجستان منتقل شود.

این دو کریدور، موازی کریدور تهران- ترکیه است و اعتقادمان بر این است که هر دو کریدور ظرفیت توسعه دارد. با توجه به لغو تحریمها و توسعه همکاریهای ایران با شرکتهای خودروسازی و دیگر شرکتهای اروپا، انتظار می رود که ترانزیت بار میان ایران و اروپا در سال 2017 به شدت افزایش پیدا کند و بنا بر تقاضای مشتری و هزینه های ترانزیتی و زمان سیر بار هر دو مسیر می تواند برای اتصال ایران به اروپا مورد استفاده قرار گیرد.

سوال: پروژه کریدور شمال- جنوب اکنون در چه وضعیتی است و چه پیشرفتی در توسعه پروژه پل آستارا انجام شده است؟

این پروژه بیش از 14 سال است که مورد تقاضای کشورهای هند، ایران، آذربایجان و روسیه بوده و در سطح مجامع بین المللی ثبت شده است، اما به دلایل مختلف از جمله اینکه بخش قزوین- آستارا در سالهای اخیر ساخته نشد، باعث شده که این کریدور فعالیت جدی نداشته باشد.

از حدود یک سال پیش راه آهن های آذربایجان، روسیه و ایران توافقات و تمایلات خود را برای کمک به فعال شدن این مسیر نشان دادند و خصوصا باکو نقش کلیدی در توسعه این کریدور ایفا کرده است. ظرف ماههای گذشته، ما هر ماه جلسه ای را در روسیه، آذربایجان یا ایران در رابطه با این کریدور داشتیم. ظرف یک سال گذشته دو جلسه هم با هندی ها داشتیم چرا که هند یکی از متقاضیان اصلی استفاده از این کریدور است.

با مجموعه توافقاتی که صورت گرفت، ساخت بخش قزوین - رشت شتاب گرفت و امیدواریم که تا پایان سال جاری خورشیدی شاهد بهره برداری این بخش باشیم. درباره تامین مالی بخش رشت- آستارا با توجه به کمکی که دولت آذربایجان انجام داده است، امیدواریم که قرارداد تامین مالی این پروژه میان تهران و باکو بسته شود.

بخش آستارا- آستارا بر اساس توافق دوجانبه، کار ساخت پل آغاز شده و انتظار می رود تا 6 ماه آینده پل مرزی به بهره برداری برسد.

اخیرا راه آهن روسیه هم اعلام آمادگی کرده که در محور رشت- استارا مایل به سرمایه گذاری است و در جلسه سه جانبه ای که اخیرا در باکو داشتیم، طرف آذربایجانی و ایران از مشارکت روسیه استقبال کردند.

پیش بینی می شود که ظرف یک سال آینده بخش های آستارا-آستارا و قزوین به رشت به بهره برداری کامل برسد و ظرف سه تا چهار سال آینده بخش رشت- آستارا به بهره برداری برسد.

همچنین طرف آذربایجانی مایل به فعال شدن کریدور نخجوان به بنادر جنوب ایران است که ما در این مورد با تخفیف 40 درصدی حمل بار موافقت کرده ایم و این فرصت خوبی برای تقویت اقتصاد نخجوان و گسترش همکاریها هست.

سوال: ظاهرا اولین محموله هند به روسیه از طریق ایران و آذربایجان به روسیه، برای ماه اوت در نظر گرفته شده است.

در آخرین جلسه ای که در باکو داشتیم، توافق شد که برای فعال سازی این کریدور، بصورت آزمایشی قطاری راه اندازی شود و توافقاتی که برای سیر و نرخها شده بود، در عمل به آزمون بگذاریم. لذا توافق شد که اولین قطار در ماه اوت راه اندازی شود و اولین محموله بار از کشور هند به بندرعباس و از طریق راه آهن از بندرعباس به قزوین، و در ادامه از طریق جاده به آستارای آذربایجان، و از طریق ریل آذربایجان به مسکو برود.

الان جلسات هماهنگی در حال انجام است.

سوال: در دیدار 8 اوت حسن روحانی از باکو قرار است مذاکرت سه جانبه روسای جمهوری ایران، آذربایجان و روسیه هم انجام شود. در زمینه حمل و نقل چه مذاکراتی انجام خواهد شد؟

در دیدارهای رؤسای جمهوری طبیعی است که بخشی از مذاکرات پیرامون توافقات قبلی از جمله خط آهن باشد. تکمیل کریدور شمال- جنوب جزو اصلی ترین موضوعاتی است که ایران مایل است در دیدار سه جانبه رؤسای جمهوری مذاکره شود و تبدیل به توافقات نهایی گردد.

از طرف دیگر، زمینه های دیگر ریلی هم وجود دارد که امکان سرمایه گذاری وجود دارد که این پروژه ها به طرف های آذربایجانی و روسی معرفی شده و منتظر نظرات نهایی آنها هستیم.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency