ایران

کارشناسان: اصلاح طلبان پس از انتخابات به معنی واقعی اپوزیسیون شدند

25 فوریه 2010, 14:20 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 6 اسفند/ "ترند نیوز"، خبرنگار: ت. کانیایوا/

بنظر کارشناسان واکنش دولت کنونی ایران بر رویدادهای اتفاق افتاده در این کشور پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال گذشته، منجر به شکل گیری مخالفت بخشی از نخبگان حاکم که در اول تنها خواستار انجام اصلاحات در چهارچوب رژیم جمهوری اسلامی بودند، شده است.

ولادیمر یوسیف کارشناس روسی در امور برنامه هسته ای ایران در مصاحبه تلفتی با خبرگزاری "ترند نیوز" گفت: "رهبری ایران بزگترین اشتباهی که کرد در تابستان سال گذشته بود که این دولت رضایت خود را به برگزاری دوره دوم انتخابات ندادند، در حالی که در دوره دوم بطور یک جانبه احمدی نژاد پیروز میشد".

پس از انتخابات ریاست جمهوری 12 ژوئن در جمهوری اسلامی ایران که در این انتخابات محمود احمدی نژاد پیروز معرفی شد، اعتراضات مردمی علیه نتایج انتخابات آغاز گشت. مهدی کروبی و میر حسین موسوی رقبای محمود احمدی نژاد در این انتخابات دولت وی را برسمیت نمیشناسند. ده ها نفر از تظاهر کنندگان معترض کشته و هزاران نفر از آنها دستگیر شده اند. لاکن این اعتراضات همچنان ادامه دارد.

بنظر رابرت کنفیلد، بدون در نظر گرفتن آنچه که نتایج انتخابات واقعی بودند یا غیر واقعی، دولت ایران با رفتار خود به طور کامل خود را بی اعتبار کرد و در نتیجه آن مخالفت دولت کسانی شدند که در ابتدا مخالف این دولت نبودند.

"رابرت کنفیلد" استاد دانشگاه "میشیگان" در مصاحبه مکتوب خود با خبرگزاری "ترند نیوز" گفت:"بنظر من موضع موسوی در چهار چوب اپوزسیون تغییر یافت. حمایت از او در میان کسانی که از دولت دور شدند، افزایش یافته و پس از آن موسوی بطور شدیدتر تبدیل به اپوزسیون شد. در حالی که او قبلا یکی از نخبگانی بود که از رژیم حمایت میکرد".

موسوی از اکتبر سال 1981 تا 3 ماه اوت سال 1989 در پست نخست وزیر ایران فعالیت میکرد.

بنظر رضا تقی زاده، ممکن است که موسوی وقتی نامزدی خود را برای ریاست جمهوری اعلام کرد قصد حمایت از آرزوهای مردم عادی برای ایجاد تغییرات نداشت.

رضا تقی زاده کارشناس ایرانی الاصل، استاد دانشگاه Glasgow در این مورد به خبرگزاری "ترند نیوز" گفت: "موسوی تنها خواستار ایجاد تغییرات بیشتر در زمینه اقتصادی بود. هم اکنون خود او نیز تغییر یافته و آرزوی ایجاد تغییرات بزرگ در وی به وجود امده و اما در حال حاضر نیز او آماده عمل به خواسته های تظاهر کنندگان نیست".

بگفته وی، طرفداران اصلاحات معتقدند که "کسی که مثل موسوی اگر در پست ریاست جمهوری باشد انها میتوانند ساده تر به هدف نهایی جهت ایجاد تغییرات عمیق در جامعه بعد از 30 سال پس از انقلاب اسلامی دست یابند".

تقی زاده گفت: "واقعیت این است که رژیم از انقلاب اسلامی در ایران موفق به انجام وعده داده 30 سال پیش نشد و در حال حاضر بسیاری از مردم ایران می خواهند آغاز دوره ی جدیدی از آزادی و دموکراسی را ببینند و بنظر آنها موسوی تنها کسی است که می توانند از خواسته های ایجاد تغییر عمیق آنها حمایت کند".

انقلاب اسلامی در ماه ژانویه 1978 الی فوریه 1979 رخ داد و در نتیجه این انقلاب محمد رضا پهلوی شاه ایران سرنگون شد و دولت جدید با رهبری آیت الله خمینی ایجاد شد.

کارشناسان معتقدند که در حال حاضر اپوزیسیون آماده تغییر دولت کنونی نیست.

بنظر یوسیف، تظاهرات مخالفان توسط بخشی از جمعیت به اندازه کافی قوی نیست که دولت بخواهد رئیس جمهور کنونی را تعویض کند، طوری که این کار را به طور رسمی علی خامنه ای می تواند انجام دهد".

وی گفت: "چنین تعویضی در سبک سنت های ملی نیست، اما امکان جایگزینی افراد معین در دولت است. جایگزین کردن دولت به طور کلی ظاهرا غیر واقعی است. جایگزینی احمدینژاد بیشتر از همه غیر واقعی است چرا که در این مورد خامنه ای نفوذ خود را ازدست خواهد داد".

کنفیلد با کارشناس روسی موافق است، بنظر وی نیز در حال حاضر هیچ پیشرفت جدی در رابطه با تجدید نظر در قانون اساسی و ساختار دولت وجود ندارد.

وی گفت: "مخالفت دارای ایدئولوژی قوی یعنی دارای طرح اقدامات دقیق نیست، آنها تنها خشمگین هستند و به این دلیل یکی از نقاط ضعف این جنبش عدم تهیه طرحی برای جایگزینی سیستم کنونی است".

بنظر تقی زاده، ایران در روند تشکیل یک مدل جدید تغییر رژیم قرار گرفته و به اصطلاح با "انقلاب مخملی" در شرق اروپا و یا انقلابهای رنگین در گرجستان و اوکراین با این که شباهتی بین آنها میباشد، متفاوت است.

وی گفت: "در ایران قوانین بازی روز به روز در خیابانهای تهران و سایر شهرها صورت میگرفت. واضح است که در ایران نیروی سیاسی جایگزین بوجود امده که نه تنها برای چالش با دولت در پاسخ به هرگونه حمله آن آماده است بلکه برای تعویض آن نیز آمادگی دارد".

بگفته وی، مشکل اصلی تغییر رژیم در ایران تا کنون وجود خلاء در قدرت بود که قطعا در تغییر ناگهانی رژیم موجب ایجاد مشکلات بزرگی میشود، به عنوان مثال، در افغانستان (در سال 2001) و در عراق (در سال 2003). با ایجاد نیروهای سیاسی جدید ریسک داشتن نتایج منفی از تغییرات ناگهانی کاهش می یابد.

بنظر کارشناسان یکی از عواملی که میتوتند موجب تغییر دولت در ایران شود، امکان ایجاد اختلاف بین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که محافظان رژیم کنونی میباشند، باشد.

تقی زاده گفت: "قبل از هر گونه تغییر در ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باید نا امید شوند، این دشوار خواهد بود، اما نقطه مثبت آن است که قسمت عمده سپاه پاسداران با عقیده فرماندهان خود موافق نیستند. بنابراین بنظر من سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تقسیم خواهد شد و اعضای تابع این نیروها از افسران و کسان دیگری که دارای رتبه ارشد میباشند جدا خواهند شد و تظاهرات افزایش خواهد یافت".

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال 1979 از شبه نظامیان کمیته انقلاب اسلامی، هواداران آیت الله روح الله موسوی خمینی شکل گرفته است. بسیاری از عضو شوندگان در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دولت حضور دارند و تعداد آنها افزایش می یابد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قدرت واقعی در جامعه است که نه تنها در دولت بلکه در زمینه های مالی و تجاری، اقتصادی نیز حضور دارند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارای منافع گسترده اقتصادی در زمینه های سلاح های دفاعی، ساختمان سازی، صنعت نفت میباشند.

بنظر کنفیلد نیز برای تغییر رژیم لازم است که نهادهای دولتی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شورش علیه دولت بپردازند و این تنها زمانی ممکن است که نا آرامی های در صف سازمان های خودشان ایجاد شود.
اما با وجود تمام مشکلاتی که در اپوزیسیون کنونی ایران وجود دارد، تقی زاده معتقد است که رژیم کنونی ایران محکوم به سقوط است، اما سوال این است که این سقوط چه زمانی اتفاق خواهد افتاد.

وی گفت: "رژیم کنونی نمی توانند برای مدت طولانی رهبری کند، اما هیچ کس نمی تواند با یقین بیان کند که این چه زمانی رخ خواهد داد، در سال جاری؟ شاید! در سال آینده؟ شاید! بعدها؟ 100 درصد!

این مقاله با حضور ا. اوستاپنکو تهیه شده است.