ایران

نزدیکی سوریه و امریکا به معنی دوری دمشق از تهران نیست

30 ژوئیه 2009, 13:16 (GMT+04:00)

در همین رابطه:

آذربایجان، باکو، 8 مرداد/ "ترند نیوز"، خبرنگار: ع. صادق اوا، د.خاتین اوغلو /

بنظر کارشناسان، علیرغم اینکه بهبودی روابط با آمریکا برای سوریه از نظر اقتصادی مزایا دارد، بعید به نظر میرسد که دمشق با از بین رفتن روابط با ایران موافقت کند، زیرا که این باعث ضعف موقعیت سوریه در خاورمیانه خواهد شد.

روابط میان سوریه و آمریکا پنج سال پیش قطع شده است. مرحله جدید توسعه میان این دو کشور بعد از تصمیم واشنگتن به بازگرداندن سفیر آمریکا به دمشق و سفر "جورج میتچل" نماینده خصوصی دولت باراک اوباما در امور خاورمیانه به سوریه آغاز شد.

بگزارش شبکه تلویزیونی "الجزیره"، پس از انتصاب جورج میتچل به این پست وی در ماه ژانویه اولین سفر رسمی خود را از دمشق شروع کرد و آنجا در جمع خبرنگاران گفت: آمریکا خواستار کمک سوریه در رابطه با حل مناقشه میان اسرائیل و فلسطین میباشد.

حکومت جورج بوش در سال 2005 میلادی به دلیل حمایت سوریه از جنبش فلسطین، مقاومت حماس و "حزب الله" که توسط شش کشور از جمله آمریکا ، کانادا و استرالیا سازمان تروریستی اعلام شده است و بدلیل داشتن رابطه استرتژیک با ایران روابط خود با سوریه را تقلیل داد.

بیانات "میتچل" اولین علامت واشنگتون در دمشق بود که این کشور در آمریکا و اروپا به عنوان یک بازیگر کلیدی در روند صلح در خاورمیانه میباشد.

بعد از انتصاب سفیر آمریکا در سوریه، "باراک اوباما" رئیس جمهور آمریکا تاکید کرد که سوریه نقش بزرگی در ایجاد صلح میان کشور های خاورمیانه دارد. لیکن نگفت کدام نقش را دارا میباشد.

بازگشت سفیر آمریکا به سوریه گام اول در بهبود روابط میان این دو کشور بود.

آمریکا همچنین تحریم اقتصادی علیه سوریه اتخاذ کرده بود، لیکن بعد از سفر "میتچل" به سوریه و گفتگو با "بشار الاسد" رئیس جمهور سوریه آمریکا در کاهش تحریم به خصوص در صادرات تجهیزات فنی پیشرفته تصمیم گرفت.

ناظران شک دارند که دمشق بخاطر بهبودی روابط با آمریکا که برای این کشور مزایای اقتصادی و فرصت شرکت در مذاکرات فلسطین-اسرائیل دارد، روابط خود را با ایران متوقف کند.

بر خلاف دولت های غربی و آمریکا، روابط سوریه با ایران جدا از روابط با کشورهای غربی میباشد.

"سامر التقی" رئیس مرکز تحقیقات بین المللی دمشق گفت: روابط ایران و سوریه در درجه اول رابطه استراتژیک است که به جنگ اسرائیل و ایران و یا رابطه سوریه با کشورهای دیگر مرتبط نیست.

روابط ایران و سوریه بعد از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 تقویت یافته است. همکاری ایران و سوریه در درجه اول علیه اسرائیل اشغالگر سرزمین فلسطین وارتفاعات جولان بود. در اثر حمایت نظامی و مالی از طرف ایران وسوریه گروه "حماس" و "حزب الله" توانستند با اسرائیل مبارزه کنند.

علاوه بر این خالد مشعل یکی از سران گروه "حماس" در سوریه به سر میبرد.

با وجود این که اسرائیل از سوریه خواستار قطع روابط با ایران و گروه های رادیکال بود، دولت سوریه در جواب این خواسته بیان کرد که اسرائیل نخست "ارتفاعات جولان" بازگرداند سپس سخن از صلح بزند.

به نظر "نیل کیولیان" کارشناس انگلیسی مشکل میان روابط سوریه و اسرائیل بستگی به روابط ایران و سوریه ندارد.

"کلولیام" رئیس خبرگزاری "Control Risk Centre" در خاورمیانه در نامه الکترونی به خبرگزاری "ترند نیوز" گفت: تمرکز سوریه و اسرائیل بر حل مسائل دو جانبه منطقه ای "ارتفاعات جولان" است.

بنظر "کلولیام"، بعید بنظر میرسد که سوریه برای شرکت در مذاکرات اسرائیل-فلسطین همانطور که امریکا میخواهد، روابط خود را با ایران را متوقف کند. همچنین صلح میان اسرائیل و فلسطین برای سیاست منطقه ای دمشق در درجه دوم قرار دارد.

به احتمال زیاد سوریه شرکت در مذاکرات فلسطین-اسرائیل را برای افزایش فشار بر گروه "حماس" استفاده خواهد کرد که این هم به کمک غیر مستقیم ایران نیاز است.

با وجود اینکه الاسد رئیس جمهور سوریه اعلام آمادگی همکاری با دولت "اوباما" کرده که همچنین این همکاری برای دولت وی مزایای اقتصادی دارد لیکن بنظر کلولیام بعید است که دمشق از سطح روابط خود با ایران بکاهد.

کلولیام گفت: هر دو طرف (سوریه و ایران) سطح صداقت خود را به یکدیگر عرض 30 سال نشان داده اند روابط میان این دو کشور تنها روابط سران دولت نیست آنها در زمینه های نظامی،علمی و امنیتی کشور نیز با یکدیگر همکاری داشتند. این همکاری نمیتواند میان روابط آمریکا با سوریه که آغاز میشود تکرار شود.

بنظر وی سوری ها همیشه نسبت به دولت آمریکا تردید خواهند داشت و بیشتر به ایران در رابطه با مسائل استراتژیک، مالی، نظامی و حمایت سیاسی اعتماد خواهند کرد.

ناظران اسرائیل معتقدند، شرکت سوریه در مذاکرات صلح میان اسرائیل-فلسطین میتواند یک اشتباه از طرف آمریکا باشد، زیرا که این باعث میشود اسرائیل در فرایند صلح بین المللی امتیاز دهد، که این هم به امنیت کشور ضربه سختی خواهد زد.

آویگدور لیبرمان وزیر خارجه اسرائیل در بهار امسال بیان کرد: بازگرداندن "ارتفاعات جولان" سوریه غیر ممکن است، زیرا که این میتواند یک تخته شیرجه برای حمله به اسرائیل و راهی برای حمل و نقل اسلحه ها برای گروه های و نظامیان فلسطین تبدیل شود.

"شلومو بروم" تحلیلگر ارشد دانشگاه "Institute for national security studies" اسرائیل به خبرگزاری ترند نیوز گفت: حتی اگر سوریه رابطه خود را با ایران قطع کند و از گروه های "حماس" و "حزب الله" حمایت نکند بعید است که این را به طور واضح بیان کند.

لیکن "التقی" تحلیلگر سوریه روابط سوریه با آمریکا را جدا از رابطه این کشور با ایران میداند.

التقی در مصاحبه تلفنی با "ترند نیوز" گفت: سوریه هرگزتوسط متفقان استراتژیک و منطقه ای خود با کشورهای غرب روابطی ایجاد نمیکند. ایران نیز میخواهد روابط خود را با غرب بهود دهد لیکن این بهبودی به گامهایی که غرب برای صلح در منطقه برمیدارد بستگی دارد.

بنظر وی، بعید است که سوریه برای همکاری با آمریکا روابط خود را با ایران را تقلیل دهد. زیرا که ممکن است این کار منجر به تعضیف نفوذ سیاسی دمشق در خاورمیانه شود.

بنظر "بروم" یکی از اعضای سابق شرکت کننده مذاکرات سوریه و اسرائیل در سال 1990، اگر سوریه بخواهد با آمریکا روابط خود را توسعه دهد که این رابطه از مزایای اقتصادی بالایی برای سوریه برخوردار میباشد، دیگر نیازی به همکاری نزدیک با ایران برای این کشور نخواهد ماند.

ایران همچنین معتقد است که ایجاد روابط نزدیک میان آمریکا و سوریه منجر به فاصله میان این دوکشور به ویژه در مسئله بحران سیاسی در این دولت خواهد شد.

بنظر "داود هرمیداس باوند" کارشناس ایرانی در زمینه روابط بین المللی بهبودی روابط میان آمریکا و سوریه برای دمشق یک شانس برای نجات یافتن از تحریم آمریکا میباشد، لیکن بهبودی این رابطه سوریه را از ایران دور خواهد کرد.

"باوند" استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در مصاحبه تلفنی به "ترند نیوز" گفت: اگر بشار الاسد با آمریکا نزدیک شود نفوذ خود را در منطقه از دست خواهد داد، لیکن در عین حال همکار جدید (آمریکا) اقتصادی و سیاسی بدست خواهد آورد.

این هم از نظر منافع ملی برای سوریه به صرفه است.

روابط میان سوریه و ایران، که کشورهای عربی غرب به ویژه مصر و عربستان سعودی که ضد این رابطه هستند، بعد از حمایت دمشق از ایران در جنگ سال 1980 و پس از دخالت ایران در روند صلح در خاورمیانه شدت بیشتری یافت.

به نظر رهبران اهل تسنن کشورهای عربی، حمایت سوریه از حکومت شیعه ایران، به تهران شانس بیشتری در دخالت فرایند صلح میان کشورهای عربی و اسرائل میدهد.

به نظر ایران فلسطین باید مستقل شود.

حمایت سوریه از گروه "حماس" منجر به برخورد دمشق با رهبران فلسطین در ساحل غرب شده است.