ارز و طلا در خانه ایرانیها

دالغا خاتین اوغلو، مدیر اخبار ایران بخش انگلیسی خبرگزاری ترند/

مقامات دولت سابق ایران، طی هشت سال ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، آمارهای متناقضی از ذخایر طلای بانک مرکزی ایران ارائه داده اند که با واقعیتهایی که هم اکنون منتشر می شود، تفاوتی فاحش دارد.

محمود بهمنی رئیس بانک مرکزی ایران سپتامبر 2010، با شتاب گرفتن افزایش قیمت جهانی طلا اعلام کرد که از دو سال قبل احتمال افزایش چشمگیر قیمت طلا پیش بینی شده بود و در این راستا ایران اقدام به خرید طلا کرد، بطوری که هم اکنون ذخایر کافی برای مصرف 15 سال کشور را داریم.

وی رقم خاصی درباره ذخایر واقعی طلای بانک مرکزی نگفت، اما اظهار داشت که میزان مصرف سالانه طلا در کشور رقمی معادل 30 تا 35 تن است، که این گقته به معنی وجود 450 تن ذخایر طلای بانک مرکزی است.

قیمت طلا در سپتامبر 2007 به 650 دلار به ازای هر انس رسید و در سال 2011 به بالای 1870 دلار اوج گرفت.

یک سال بعد از این ماجرا نیز، بهمنی در گفتگو با خبرگزاری ایرنا، اعلام کرد که ذخایر طلای بانک مرکزی به 500 تن رسیده است.

این در حالی است که با تغییر دولت احمدی نژاد، بانک مرکزی، ذخایر طلای کشور در سال 2011 را تنها 95 تن اعلام کرد.

ارائه آمارهای اغراق آمیز تنها به رئیس بانک مرکزی در دوران احمدی نژاد بر نمی گردد، بلکه خود احمدی نژاد نیز سال گذشته در هفته های پایانی دولتش اعلام کرد که «قیمت هر انس طلا در اوایل دولت نهم ۲۹۰ دلار بود، ما زرنگی کردیم و چند صد تن طلا خریده و انبار کردیم».

بانک مرکزی ایران از سال 2010 هیچ آماری درباره ذخایر ارزی و طلای کشور منتشر نکرده بود و گمرک ایران نیز یک سال قبل از آن، ارائه آمارهای واردات طلا را متوقف کرد، اما آنچه که ترازنامه سپتامبر 2005 بانک مرکزی نشان می دهد، ارزش ذخایر طلای این نهاد مالی به 21 هزار میلیارد ریال رسیده بود که نسبت به سال قبل آن بیش از دو برابر افزایش نشان می دهد.

با توجه به قیمت برابری ریال در مقابل دلار در همان تاریخ، این رقم معادل 2.3 میلیارد دلار بود. ارزش کنونی ذخایر طلای بانک مرکزی نیز با توجه به قیمتهای روز طلا در بازارهای جهانی، کمی بیش از 3 میلیارد دلار است.

با اینحال، بعد از پایان دولت احمدی نژاد، بهمنی در ژوئیه سال گذشته طی اظهاراتی شگفت انگیز به یکباره اعلام کرد که ذخایر طلای بانک مرکزی 108 تن است. این رقم تقریبا 5 برابر کمتر از رقمی است که وی دو سال قبل آن گفته بود.

به نظر می رسد که مقامات ایران در اوج تحریمهای غرب، با اغراق و ارائه آمارهای اشتباه هدف سیاسی داشته اند که احتمالا تلاشی برای برای بی نتیجه قلمداد کردن تحریمها و ساکت کردن بازار ارز و طلا بوده است.

از سال 2010 تا اواخر دولت احمدی نژاد، ارزش برابری ریال در مقابل دلار به شدت افت کرد.

هر دلار آمریکا در سال 2010 حدود ده هزار ریال بود، در حالی که این رقم در اوایل سال گذشته به بالای 36 هزار ریال اوج گرفت و هم اکنون در مدار 31 هزار ریال نوسان می کند.

افت ارزش ریال طی سالهای گذشته باعث شد که مردم برای حفاظت از دارایی های نقدی خود، به بازار ارز و طلا هجوم ببرند. در اواخر دولت احمدی نژاد، گزارش شد که ایرانیها حدود 18 میلیارد دلار ارز در صندوق خانه های خود ذخیره کرده اند.

اکنون عبادالله محمدولی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران می گوید که بیشتر از 100 تن طلای کشور در خانه‌های مردم ایران بایکوت شده است. این رقم از ذخایر طلای بانک مرکزی نیز بیشتر است.

ارزش طلا در بازارهای بین المللی از بالای 1870 دلار برای هر انس در سپتامبر 2011 هم اکنون به زیر 1240 دلار افت کرده است، با این حساب، مردم ایران هم اکنون چیزی حدود 3.5 میلیارد دلار طلا و 18 میلیارد دلار ارز خارجی در خانه های خود نگهداری می کنند.

محمدولی 9 سپتامبر به خبرگزاری مهر گفت که «به نظر می‌رسد وضع نامعلوم اقتصادی مردم را ناچار به خرید طلا و ذخیره آن در خانه‌هایشان کرده است».

دولت می تواند مردم را تشویق کند که ارز و طلای خود را در بانکها به سپرده بگذارند، اما بعید است که با توجه به تصمیمهای خلق الساعه بانک مرکزی در دوران ریاست بهمنی، مردم ایران به این پیشنهاد اطمینان کنند.

همزمان با اوج گیری تحریمها، بانک مرکزی از برگرداندن سپرده های طلا و ارز مردم در بانکهای کشور امتناع کرد و گفت که هر کسی خواهان دریافت طلا و ارزی است که به امانت گذاشته، می تواند معادل ریالی آن را دریافت کند.

این در حالی است که نرخ دلار در بازار آزاد ایران در همان زمان تقریبا دو برابر بیشتر از نرخ رسمی دلار بود و دریافت معادل ریالی ارزهای سپرده شده به بانکها، به معنی از بین رفتن نیمی از ارزش آن دارایی ها بود.

Follow us on Twitter @TRENDNewsAgency